چکیده:
حسابداری اسلامی فرایند است که برای شناسایی، اندازه گیری و گزارشگری مشروعیت فعالیتهای مالی که
برای تصمیم گیری، محاسبـه زکات و محاسبه سود واقعی عملیات سرمایه گذاری اسلامی براساس دستورات
اسلام، مفید باشد.
در اینجا به جز بحث مشروعیت، مسئله زکات به حسابداری اضافه شده است. یکی از مسائلی که در
کشورهای اسلامی در مذهب سنی مورد توجه جدی است اندازه گیری عناصر صورتهای مالی برای محاسبه
زکات است. این موضوع در حوزه بانکداری اسلامی بعضا نیز پیاده شده است. یعنی زکات به
عنوان آخرین رقم سود و زیان گزارش میشود. محاسبه زکات در مذهب شیعه به کالاهای معدودی مانند
(شتر، گاو، گوسفند، خرما، گندم، جو، کشمش، طلا و نقره) تعلق میگیرد، لذا نمیتوان در ایران مسئله
زکات را به عنوان یک عامل مهم در تعریف حسابداری اسلامی بیان کرد. حوزه گزارشگری مالی
اساسا مربوط به شرکتها و دیگر شخصیتهایی است که محاسبه زکات برای آنها مورد ندارد. در مذهب شیعه
خمس به منفعت کسب تعلق میگیرد اما خمس هم اساسا در حوزه فردی است و انتقال آن یا پرداخت آن
توسط شخصیت حقوقی یا شرکت تاکنون مطرح نشده است. زکات باید مبتنی بر ارزش های جاری
داراییها باشد
خلاصه ماشینی:
ايران چکيده حسابداري اسلامي فرايند است که براي شناسايي، اندازه گيري و گزارشگري مشروعيت فعاليتهاي مالي که براي تصميم گيري، محاسبـه زکات و محاسبه سود واقعي عمليات سرمايه گذاري اسلامي براساس دستورات اسلام ، مفيد باشد.
تاريخچه نظام حسابداري در جهان در چارچوب تاريخچه حسابداري اسلامي اين موضوع به طور گسترده مورد پذيرش قرار گرفته است که مبدأ و منشأ حسابداري سازمان يافته اي که امروزه از آن استفاده مي کنيم ، ريشه در ايتاليا و پدر اقتصاد نوين ، لوکاپاچيولي دارد.
اين در حالي است که قرآن کريم همان طور که پيش تر نيز اشاره شد، بر نياز به يک نظام حسابداري و اهميت ثبت و نوشتن بدهيها و معاملات تجاري تاکيد دارد.
(حسابرسي) برر سي حسابداري اسلامي نوين با افول قدرت هاي اسلامي، اقتصاد اسلامي نيز رو به افول نهاد و جايگاه خود را به نظام مرسوم امروزي که بر تمام اقتصاد جهان چيره و غالب است تقديم کرد.
اين موضوع زماني اهميت بيشتري يافت که حسابداري مرسوم قادر به رفع احتياجات موسسات و نهادهاي مالي اسلامي در زمينه مسئوليت هاي اقتصادي-اجتماعي خود مطابق با موازين شريعت نبود.
حسابداري مرسوم در ابتدا دغدغه ارائه اطلاعات درباره تخصيص بهينه منابع کمياب دارد اا حسابداري اسلامي علاوه بر اين موضوع دغدغه رعايت اصول شريعت و دسترسي به اهداف اسلامي همچون ابعاد اقتصادي-اجتماعي، رويدادهاي اقتصادي و معاملات تجاري را نيز در بر ميگيرد.
چالش هاي حسابداري اسلامي همان طور که پيشتر نيز بحث شد، نهادهاي مالي اسلامي بايد از شريعت پيروي کنند، در نتيجه آنها به سيستم حسابداري احتياج دارند که بتواند اين نياز را پوشش دهد.