چکیده:
عزل و نصب اقوام و بستگان در حکومت امیرالمومنین, یک مبحث چالشی نبوده که محل بحث و جدل خواص باشد بلکه امام, به شایستگی ها و عواقب سپردن پست و مقام به یک شخص بیشتر توجه داشتند تا اینکه به نسبت خویشاوندی بیندیشند، در حکومت حضرت هم اقوام و بستگان پست و مقام گرفتند و هم عده ای با اینکه اصرار داشتند به آن ها داده نشد به خاطر عواقب خطرناکی که برای جامعه داشت. ما می توانیم معیار شایسته سالاری را در عزل و نصب های امام, استخراج کنیم.
یکی از مباحث مهم و جنجال برانگیز امروزی مبحث پست گرفتن اقوام و نزدیکان است که عده ای آن را به صورت کلی نفی می کنند و می گویند که اقربا و نزدیکان مدیر به هیچ وجه نباید پست و مقام حکومتی بگیرند و عده ای دیگر هم به راحتی به اقربا و نزدیکان پست و مقام می دهند و استدلال می کنند که ما به این ها اعتماد داریم و به دیگران اعتماد نداریم. ما در نظر داریم در این نوشتار سیره امیرالمومنین علی, را در این موضوع بررسی کنیم. در حکومت امیرالمومنین مشاهده می شود که هم بستگان درجه اول منصب گرفتند و هم به برخی دیگر به هیچ وجه منصبی حکومتی داده نشد تا آنجا که امام حاضر شد جنگ را بپذیرد، اما منصب حکومتی ندهد.
خلاصه ماشینی:
4 میبینیم که امیرالمؤمنین به وی منصب والی بصره دادند با اینکه ابن عباس از اقوام آن حضرت بود.
محمد پسرِ زن امام( بود، چون مادرش اسماء دختر عميس خثعميّه است و او خواهر ميمونه زوجه پيغمبر و خواهر لبابه مادر فضل و عبد اللّه زوجه عبّاس ابن عبد المطّلب مىباشد و از زنان هجرتكننده به حبشه بود، در آن هنگام زوجه جعفر ابن ابى طالب بود كه در حبشه محمّد و عبداللّه و عون پسران جعفر را به دنیا آورد و به همراهى جعفر به مدينه بازگشت و http://ensani.
امام( در سال 36 هجری به پیشنهاد عبدالله بن جعفر، محمد بن ابی بکر را به استانداری مصر گماشت و این پس از عزل قیس بن سعد از آنجا بود.
3 محمد بن ابی بکر با اینکه فرزند خوانده حضرت بود، اما امام به خاطر شایستگیهایش به او پست حکومتی دادند.
تمام بن عباس، از شیعیان امیرالمؤمنین( بود و با آن حضرت بیعت کرد و از نزدیکان حضرت قرار گرفت و امام( نیز متقابلاً به وی اعتماد داشت و او را به فرمانداری مدینه گمارد؛ زیرا هنگامی که حضرت برای سرکوب ناکثین عازم بصره بود، سهل بن حنیف را بر مدینه گمارد، بعد او را نزد خود فراخواند و تمام بن عباس را بر امارت مدینه نصب کرد و سپس او را نیز عزل نمود و ابو ایوب انصاری را گمارد و ابو ایوب انصاری تا شهادت امیرالمؤمنین( بر مدینه امارت کرد.