چکیده:
داوری فرایندی است که در طی آن طرفین اختلاف به فرد یا افراد ثالثی اختیار و صلاحیت رسیدگی به اختلافات موردنظر را اعطا میکنند و رأی صادره را بهمنزلۀ رأیی لازمالاجرا میپذیرند. یکی از مهمترین مزیتهای نهاد داوری، نهایی و غیرقابل تجدیدنظر بودن آرای صادره است که طبعاً موجب کاهش طول دادرسی و تعدیل هزینههای دادخواهی میشود. بااینحال، گزارۀ مبنی بر نهاییبودن آرای داوری ضرورتاً و همیشه صادق نیست و قانونگذار روشهایی را برای بازبینی ماهوی آرای داوری پیشبینی کرده است. این مقاله، با پذیرش فرض ناممکنبودن استفاده از طرق شکایت عادی درخصوص آرای داوری، صرفاً به بررسی قابلیت اعمال طرق فوقالعادۀ شکایت احصاشده در قانون آیین دادرسی مدنی دربارۀ آرای صادره از سوی مراجع داوری میپردازد. طرق فوقالعادۀ شکایت از آرا در قانون آیین دادرسی مدنی عبارتاند از فرجامخواهی، اعادۀ دادرسی و اعتراض شخص ثالث. از این میان، در داوری داخلی که تابعیت طرفین ایرانی است، امکان توسل به اعتراض شخص ثالث متصور است و در داوری تجاری بینالمللی نوعی اعادۀ دادرسی به رسمیت شناخته شده است و اعتراض شخص ثالث برای شکایت از آرا ممکن است. ذکر این نکته ضروری است که رأی دادگاه بدوی که در تأیید یا ابطال رأی داور صادر میشود، در زمرۀ آرای دادگاه قرار دارد که همچون سایر آرای قضایی فرض استفاده از طرق عادی و فوقالعادۀ شکایت برای آن متصور است.
Arbitration is the process during which the parties to a dispute grant third party/parties the authority to settle the dispute and undertake to accept the issued award as final and binding. One of the most important advantages of an arbitration award is its finality, which could naturally reduce costs and processing time. This said, it is not always the case that arbitral awards are final and the legislator has prescribed certain corrective mechanisms.Assuming that ordinary appeal procedures are not available for arbitral awards, this article sets out to examine the possibility of applying extra-ordinary methods of appeal envisaged in Civil Procedures Act to arbitral awards. The extraordinary methods include appeal to the supreme court, retrials and appeal by third-parties. In domestic arbitration, where the parties are Iranian nationals, appeal by third-parties has been explicitly recognized, and in international commercial arbitration, retrial has in certain cases been envisaged, and appeal by third-parties is possible. Of course, court judgments on the request for annulment of arbitration awards could be subject to ordinary and extraordinary appeal mechanisms.
خلاصه ماشینی:
از اين ميان ، در داوري داخلي که تابعيت طرفين ايراني است ، امکان توسل به اعتراض شخص ثالث متصور است و در داوري تجاري بين المللي نوعي اعادة دادرسي به رسميت شناخته شده است و اعتراض شخص ثالث براي شکايت از آرا ممکن است .
فرجام ، اعادة دادرسي و اعتراض شخص ثالث ، به عنوان سه روش فوق العادة شکايت از آرا، در قانون اصلاح محاکمات حقوقي و قانون قديم پيش بيني شده بود (شمس ، ١٣٩١، ص ١٤٠).
فرجام خواهي رأي دادگاه بدوي که در تأييد يا ابطال رأي داور صادر مي شود طبق مادة ٤٩٠ قانون آيين دادرسي مدني و مادة ٣٣ قانون داوري تجاري بين المللي ، هريک از طرفين ميتواند حکم به بطلان رأي داور را از دادگاه بخواهد.
» در قانون آيين دادرسي مدني و قانون داوري تجاري بين المللي ، درخصوص قابليت فرجام خواهي و تجديدنظرخواهي از رأي دادگاه بدوي که در تأييد يا ابطال رأي داور صادر مي شود سکوت شده است .
درنتيجه ، قابليت فرجام خواهي در داوري نظام حقوقي ايران ، هم در قانون آيين دادرسي مدني و هم در قانون داوري تجاري بين المللي پيش بيني نشده است .
فرجام خواهي رأي دادگاه بدوي که در تأييد يا ابطال رأي داور صادر مي شود طبق باب هفتم قانون آيين دادرسي مدني که به داوري داخلي اختصاص دارد، رأي داور در موارد مذکور در مادة ٤٨٩ ظرف بيست روز پس از ابلاغ ، در دادگاهي که دعوا را ابتدائا به داوري ارجاع کرده است يا صلاحيت رسيدگي به اصل دعوا را دارد، قابل اعتراض است .