چکیده:
تحقق کارکردهای مورد انتظار از دانشگاه، مستلزم تدوین سیاستهای مناسب و توسعهیافتگی درونزا در وجوه مختلف ازجمله مالی است. بهویژه آنکه دانشگاهها در سالهای اخیر با چالشهای مالی متعددی نظیر تأمین منابع و کارایی درونی مواجه بودهاند. هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای توسعه مالی دانشگاه است تا بتوان با تکیه بر ظرفیتها، نهادسازی و توانمندسازی، امکان تأمین، تخصیص و هزینهکرد منابع مالی را به نحو مطلوب فراهم آورد. این پژوهش مبتنی بر روش کیفی و نظریه دادهبنیاد است و جامعه آماری، صاحبنظران توسعه مالی دانشگاه، پژوهشگران و مدیران دارای تجربه زیسته عمیق در این زمینه است. جمعآوری دادهها از طریق مصاحبه اکتشافی نیمهساختمند با 15 صاحبنظر بر اساس راهبرد نمونهگیری نظری انجام شد. پایایی یافتهها، از طریق بررسیهای متقابل و کدگذاری مجدد ارزیابی شد و بهمنظور اعتباربخشی به نتایج، از چهار روش بازبینی مشارکتکنندگان، مثلثسازی دادهها، مثلثسازی بررسیکننده/ پژوهشگر و بازبینی همکاران استفاده شد. یافتهها شامل مدل مفهومی حاوی عوامل مؤثر بر توسعه مالی دانشگاه است و از پنج مؤلفه اصلی تأمین، تخصیص، کارایی، ترتیبات و ساختارهای نهادی و عوامل محیطی تشکیل شده است. نتایج بیانگر آن است که دستیابی به توسعه مالی در دانشگاه فرایندی چندوجهی است و تنها با استقرار نگرشی جامع محقق میشود.
خلاصه ماشینی:
براي مشــاهده ســاير تعاريف و مؤلفه ها در زمينه توسعه مالي مي توان به منابع ذيل رجوع نمود: (کميجاني و ديگران ، ١٣٨٧؛ لوين ، ٢٠٠٥؛ سوويريدزنکا، ٢٠١٦ و هوآنگ ، ٢٠١٠) و ماليه آموزش عالي و با توجه به مباني تجربي و پيشينه تحقيق ، تعريف ذيل براي توسعه مالي دانشگاه ارائه مي شود: «توسعه مالي دانشگاه بيانگر وضعيتي است که دانشگاه مي تواند در راســتاي دســتيابي به اهداف و مأموريت هاي بلندمدت خود، به تدوين و پياده سازي سياســت ها، راهبردها و ايجاد نهادهايي اقدام نمايد که از طريق ظرفيت سازي ١ و تقويت توانمندي هاي دروني و استفاده از فرصت هاي بيروني ، امکان تأمين منابع متنوع ، پايدار و بلندمدت ، افزايش کارايي و مديريت هزينه و تخصيص بهينه و مناسب منابع را فراهم آورد».
(معاونت طرح و برنامه ، ١٣٩٣: ١٩) ايجاد ســاختارهاي لازم براي تحقق اهداف توســعه مالي نيز توسط برخي محققان مورد اشاره قرار گرفته و در برخي پژوهش ها به ضرورت ساختارهايي در دانشگاه با هدف تأمين منابع مالي اشاره شده است .
ساختارها 150 آخرين بخش از يافته هاي پژوهش که در جدول ١٠ آورده شــده ، در خصوص عوامل محيطي مؤثر بر توسعه مالي دانشگاه است که از سوي صاحب نظران مورد تأکيد ويژه قرار داشته و کثرت و تنوع مقوله هاي سطح اول در اين زمينه مؤيد اهميت اين موضوع است .
London: Council for Industry and Higher Education and Centre for Business Research.
Institutional Management in Higher Education: a Study of Leadership Approaches to Quality Improvement in University Management-Nigerian and Finnish Cases.