چکیده:
زمانی که حکومت اقتدارگرای معمرقذافی سقوط کرد، برای اغلب مردم این تصور ایجاد شد که روح صلح، آرامش و زیست مشترک سیاسی و اجتماعی در لیبی درحال شکلگیری است، ولی آنچه امروز مشاهده میشود وضعیت پرتلاطمی است که با دخالت و رقابت دیگر بازیگران منطقهای و فرامنطقهای ابعاد نامعلوم دیگری هم یافته است. اکنون این پرسش دارای اهمیت مطرح است که رقابت بازیگران منطقهای و فرامنطقهای، آینده صلح در لیبی را چگونه رقم خواهد زد؟ به نظر میرسد که دخالت عوامل بیرونی به دلیل عدم شکلگیری ماهیت مشترک میان گروههای سیاسی لیبی پس از فروپاشی بوده است که محیط آشوبزده رقابتی، همراه با ترس را برای دخالت بازیگران منطقهای و فرامنطقهای فراهم نموده است؛ ترس امنیتی که زمینهساز ایجاد یک معما و معادله امنیتی در این منطقه شده و آینده صلح در لیبی را با ابهام رو به رو کرده است. براساس یافتهها، مقاله حاضر به این جمع بندی میرسد تا زمانی که موضوع ضعف توزیع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... در لیبی مرتفع نگردد، رقابت بازیگران بیرونی ادامهدار خواهد بود؛ چراکه اساسا ضعف توزیع در لیبی ابتدا بهساکن بحران را ایجاد و سپس گسلهای دیگر را فعال نموده و پیامد آن سبب شکافهای فکری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و در نهایت امنیتی شده است. درواقع در مرحله نهایی ماهیت امنیتی رخ نموده و با دخالت بازیگران دولتی و غیردولتی بیرونی، زمینههای آشوب امروزی شکل گرفته و محیط پیرامونی این کشور را تحت تأثیر قرار داده که خود این موضوع با تاثیر متقابل بر لیبی چشمانداز صلح را ناپایدار نموده است. در این راستا تلاش شده که با بررسی زمینههای جنگ داخلی، بیان شود که بحرانهای آینده لیبی حاصل چه مواردی در تصمیم گیری بازیگران حال حاضر بوده است. بر همین اساس مقاله تلاش دارد با گردآوری مجموعه اطلاعات ضروری، به توصیف، تجزیه، تحلیل و استنباط روابط دادههای مزبور بپردازد تا میزان اثرگذاری متغیرها بر یکدیگر مورد سنجش قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
درواقع ضعف توزيع در شمال آفريقا ابتدا به ساکن سبب بحران اقتصادي و سپس گسل هاي فکري را فعال نموده و پيامد آن زمينه ساز شکاف هاي فکري ، اجتماعي ، سياسي و در نهايت امنيتي شده است (نبوي ، ١٣٩٩)؛ بنابراين در مرحله نهايي ماهيت امنيتي بروز نموده که در آن موضوع نفوذ و قدرت براي بازيگران حاضر داراي اهميت فراوان هست و با دخالت آنها، زمينه هاي آشوب و پيامدهاي امروزي شکل گرفته و در مرحله نخست محيط پيراموني اين کشور را تحت تأثير قرار داده است ؛ از آنجايي که اين مداخله ها آينده اي با ابعاد نامعلوم به خود گرفته است ، اکنون بررسي اين پرسش داراي اهميت است که رقابت بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي ، آينده صلح در ليبي را چگونه رقم خواهد زد؟ به نظر مي رسد که دخالت عوامل بيروني به دليل عدم شکل گيري ماهيت مشترک ميان گروه هاي سياسي داخلي ليبي پس از فروپاشي بوده که محيط آشوب زده رقابتي همراه با ترس را براي دخالت بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي به دليل منافعي از گذشته و نفوذ آنان فراهم نموده است ؛ ترس امنيتي که زمينه ساز ايجاد يک معما و معادله امنيتي در اين منطقه خصوصا در حوزه مديترانه شده و چشم انداز ثبات در ليبي را با ابهام روبه رو ساخته است .