چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر، تصویرپردازی از دانشگاه آینده و معرفی الگوی برتر برای آموزش عالی به منظور استقبال و ساخت آینده و کمک به ذینفعان برای آفرینش آیندۀ مطلوب در افق بلندمدت بود. روش: از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با 24 نفر از خبرگان، صاحبنظران، سیاستگذاران، مدیران دانشگاهی و نمایندگان زیرنظامهای مختلف آموزش عالی که با روش نمونهگیری گلولهبرفی انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل دادههای گردآوریشده با تکنیک تحلیل تم، عوامل مؤثر کلیدی و مهمترین پیشرانهای آیندۀ آموزش عالی شناسایی شد. برای تعیین اعتبار و روایی مصاحبهها، از معیارهای گوبا و لینکلن و برای محاسبۀ پایایی، از روش بازآزمون استفاده شد. پایایی 95/88 درصد، نشان از قابلیت اعتماد کدگذاری مصاحبهها داشت. اعتبارسنجی عوامل کلیدی از طریق نسبت اعتبار محتوا، انجام و در نهایت، 19 عامل کلیدی شناسایی شد. برای تعیین سناریوهای آموزش عالی با استفاده از مدل پیتر شوارتز و بر اساس رتبهبندی و نمرهدهی عوامل کلیدی و پیشرانهای شناساییشده بر اساس اهمیت و عدم قطعیت(طیف یک تا 10)، از طریق تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان، در نهایت دو عامل کلیدی شناسایی و بر اساس آنها سناریوها تدوین شد. یافتهها: از بین عوامل شناساییشده، دو عامل «طراحی و به کارگیری شیوهها، سیاستها و راهبردهای مدیریتی مؤثر در آموزش عالی» و «میزان مداخلات دولت و نهادهای متعدد و موازی در آموزش عالی»، به لحاظ اهمیت و عدم قطعیت، رتبۀ بالاتری به دست آوردند که بر مبنای قرارگیریشان در محورهای ماتریس، روایتهای چهار سناریوی فرهمند، مبتکر، واپسگرا و درهمشکسته تدوین شد. نکتۀ مهم این چهار سناریو، فراهم آوردن تصویری از آیندۀ دانشگاهها و دانشگاههای آینده به منظور بهرهگیری از آن در سیاستگذاریها و برنامهریزیها و شناسایی ویژگیهای دانشگاههای آینده در افق بلندمدت است. نتیجهگیری: سناریوی آموزش عالی فرهمند به عنوان سناریوی مطلوب، میتواند باعث پیشرفت آموزش عالی شود و در مقابل، سناریوی آموزش عالی مبتکر تا حدودی و دو سناریوی آموزش عالی واپسگرا و درهمشکسته به میزان بالایی میتوانند نظام آموزش عالی را با چالش مواجه کنند.
Objectives: The aim of the present survey is to illustrate the future university and introducing a superior model for higher education in order to create a desirable future in the long-term horizon. Method: Through semi-structured interviews with 24 experts, sampling, snowballing and data analysis were performed by theme analysis technique, key factors of higher education. The validity of the interview was assessed by Guba and Lincoln criteria, and reliability was calculated by retest method. Validation of key factors was performed through CVR. Using Peter Schwartz model and based on the ranking of key factors based on importance and uncertainty, finally two key factors were identified and scenarios were developed based on them. Results: Two factors, "design and application of effective management methods and strategies" and "the degree of government intervention and parallel institutions " in terms of importance and uncertainty, obtained a higher ranking based on They were formulated on the basis of a matrix of narratives of four scenarios: intellectual, innovative, Retrogressive, and broken. Conclusion: Intellectual Scenario as a desirable can lead to the advancement of higher education, the innovative higher education scenario to some extent and the two scenarios of Retrogressive and broken higher education to a large extent; they can challenge the higher education system.
خلاصه ماشینی:
Political, Economic, Social, Technological, Environmental, Legal(PESTEL) جدول ٣: نتايج تحليل مضمون مصاحبۀ عوامل کليدي تأثيرگذار در آيندة آموزش عالي رديف کد مصاحبه تم اصلي 1 متخصص ٢٣،٢٢ تعاملات بين المللي 2 متخصص ٢٣ اسناد بالادستي 3 متخصص ١٤،١٣،٢ شيوه مديريت در سطح کلان و سياستهاي عمومي 4 متخصص ٢٤،١٤،١٢،٨،٣ ميزان مداخلات دولت و نهادها 5 متخصص ٢٤،٢١،١٧،١٦،٢،١ شيوة مديريت در آموزش عالي 6 متخصص ١٦ مشروعيت در برابر رقبا، نهادها و مؤسسات خارج از آموزش عالي 7 متخصص ٢١،١١،٥ مسئوليت و پاسخگويي در برابر نيازهاي متنوع و شنيدن صداها سرمايه گذاري در علوم پايه ، بنيادي، انساني، علوم شناختي، دانش سبک دو، فرارشته اي، ميانرشته اي و 8 متخصص ٢٢،٦ ايجاد توانايي توليد آنها 9 متخصص ١٤ ايجاد فرصتهاي يادگيري مجازي، آزاد و توجه به تقاضا براي آموزش سن سوم و مادامالعمر 10 متخصص ٢٢،٢٠،١٧،٧ بحرانشناسي، آيندهپژوهي و سناريونگاري با مشارکت همۀ ذينفعان 11 متخصص ١٧ توافق دانشگاهها و زيرنظامها و شفافيت وظايف 12 متخصص ١٢،٩،٤ ميزان سرمايۀ اجتماعي و غناي فرهنگي، موضوعات رواني و انگيزشي 13 متخصص ١٨ تغيير در تقاضاي آموزش عالي در نتيجۀ تغييرات جمعيتي 14 متخصص ٢١ نقش زنان 15 متخصص ٨ نقش و نيروي خردهفرهنگها 16 متخصص ١٨،١٣،٩ نظام فناوري 17 متخصص ٢١،٢٠،١٠ ايجاد تنوع منابع مالي پايدار براي آموزش عالي 18 متخصص ١٤،١٢،١١ رابطۀ متقابل آموزش عالي با صنعت و بازار و توسعۀ سرمايه گذاري خصوصي «دانشگاه کارآفرين » 19 متخصص ٢٢،١٢ پارادايم اقتصادي، رفاه اقتصادي جامعه ، اقتصاد باز و رفع تحريمها 20 متخصص ١٥،١٣ مشاغل نوظهور با توجه به بحرانهايي همچون شيوع بيماريهاي نوپديد و تحولات جهاني 21 متخصص ١٧،١٥ جايگاه سياسي کشور در منطقه (جنگ و صلح ) و ميزان فرصت توسعۀ آموزش عالي 22 متخصص ٢٣،٢١،١٩ کيفيت گرايي و در نظر گرفتن نيازهاي متنوع مناطق کشور و اولويتهايتوسعة متوازن پايدار 23 متخصص ٢٠ مقولۀ مالکيت فکري، معنوي و دسترسي آزاد به منابع يک ) تعيين نيروهاي پيشران ١ عوامل کليدي به منظور تعيين عوامل پيشراني که ميتوانند آموزش عالي را در آينده تحت تأثير قرار دهند، از نظر خبرگان در مصاحبه و روش تجزيه و تحليل سياسي ، اقتصادي، اجتماعي، فناورانه ، محيطي و قانوني استفاده شد.