چکیده:
ازدواج پیمانی است دو طرفه که به موجب آن هر یک از زن و شوهر نسبت به هم دیگر دارای تکالیف و حقوقی خواهند می شوند، یکی از این حقوق حق تمکین است که یکی از مصادیق آن، عدم خروج زن، از منزل بدون اذن شوهر خارج می باشد، در این ارتباط روایات فراوانی وجود دارد که در آنها زنان به اذن گرفتن از شوهر در انجام پارهای از اعمال عبادی مستحب همچون روزه، اعتکاف و حج یا اعمال غیرعبادی نظیر خروج از منزل یا نذر و قسم و... مورد سفارش قرار گرفته اند که لازم است با بررسی دلالت این روایات محدوده لزوم اذن شوهر در انجام این قبیل امور تبیین گردد، از این رو در این نوشتار، برای رسیدن به هدف، با کمک منابع کتابخانه ای، به روش نقلی، تحلیل و توصیف مسیله انجام شده است؛ آنچه از این روایات به دست می آید این است که شوهر در محدوده استمتاع از زوجه، بر او ولایت دارد و می تواند وی را از انجام هر کاری که با این حق در تنافی است، منع کند، اگرچه غالب مردان در فحوا، به خروج های رایج روزانه راضی هستند.
خلاصه ماشینی:
جستجو کرد، اختلاف درباره تبیین حدود تمکین و نشوز یکی از مباحثی است که باعث بسیاری از اختلافات بین زوجین میشود، تغییر در عرف زندگی امروزه، تاثیر رسانه ها و همچنین تغییر در سبک زندگی باعث برداشت های مختلفی از این حکم و در بسیاری از موارد رعایت نکردن این حکم شرعی باعث اختلاف و تزلزل نظام خانواده شده است، اسلام بر زن واجب کرده است که فرمانبردار شوهر خویش باشد و بدون اجازه او از خانه خارج نشود، از سویی فقهای مذاهب مختلف اسلامی، اصل لزوم استیذان زوجه برای خروج از منزل را پذیرفته اند و در منابع شیعه و سنی روایات متعددی در خصوص لزوم اطاعت زن از شوهر در این مورد نیز وارد شده است، بحث و اختلاف نظر در این است که محدوده اذن برای خروج از منزل چه مقدار است، از آنجا که این مسئله اکنون مورد ابتلای جامعه است چرا که برخی از مردان از این حق سوء استفاده نموده و برای آزار و اذیت زن یا برای وادار کردن او به طلاق و بخشیدن مهریه و سایر انگیزه ها اقدام می کنند ضرورت بررسی این محدوده بیشتر احساس می شود، لذا در این نوشتار ضمن تعیین دقیق محل نزاع، ادله جواز و عدم جواز خروج زن از منزل بدون اذن شوهر مورد بررسی قرار می گیرد چرا که در ابهام زدایی از موضوع، بررسی حدود و جوانب آن می تواند راهگشا باشد.
(مفید، 1413، 38؛ طوسی، 1387، 4، 331؛ نجفی، 1365، 31، 147؛ فاضل هندی، 1424، 7، 316؛ سبزواری، 1423، 2، 251؛ شهید ثانی، 1198، 8، 308؛ علامه حلی، 1419، 3، 108؛ ابن زهره، 1417، 353) ب) خروج زن منافی حق استمتاع مرد نباشد، اگر خروج زن از منزل، برای انجام فعل واجب نباشد و با حق استمتاع شوهر نیز منافات نداشته باشد مانند اینکه خانم خانه، به نحو متعارف و معقول هنگامی که شوهر در سفر یا محل کار است، بدون اذن وی از منزل خارج شود، در این فرض میان فقهای امامیه، اختلاف نظر وجود دارد و مشهور فقهای امامیه قائل به عدم جواز خروج زن از منزل در این صورت شدهاند، ولی برخی قول به جواز را اختیار کردهاند، آنچه که نزد فقیهان در این مسئله محل نزاع هست همین فرض است.