چکیده:
مهمترین هدف سازمان ملل متحد براساس منشور ملل متحد(ماده یک) ۰ حفظ صلح و امنیت بین المللی است. در همین راستا سازمان ملل
متحد موظف است تا ضمن احراز وجود هر گونه تهدید علیه صلحء نقض صلح یا تجاوز علیه صلحء به توصیه ها و تصمیماتی برای حفظ یا اعاده
صلح و امنیت بین المللی مبادرت ورزد. در دهه های اخیر به موازات دگرگونی تدریجی در مفاهیم صلح و امنیت بین المللی با توجه به توانایی
های نظامی . قدرت اقتصادی,» تحولات تکنولوژی و پیشرفتهای صنعتی » فعالیتهای سازمان ملل نیز در قلمرو صلح و امنیت جهانی دچار تحول
اساسی شده است.در متن چنین تحولاتی بود که تروریسم بین الملل نیز به عنوان یکی از تهدیدات جدی برای صلح و امنیت بین المللی در
سازمان ملل مطرح گردید.سازمان ملل در مواجهه با تروریسم بین الملل نه تنها معاهداتی را طرح و به تصویب دولتهای عضو رسانده است. بلکه از
رهگذر قطعنامه های مجمع عمومی و شورای امنیت طیف گسترده ای از تعهدات را که شامل اقدامات اجرایی، سیاسی,، قانونگذاری، مالی، بانکی و
حقوقی می شود. برعهده دولتها گذاشته است.شورای امنیت یکی از ارگانهای سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از صلح و امنیت بین
المللی را به عهده دارد. این اهمیت بدان دلیل است که شورای امنیت قادر است. تصمیمات لازم الاجرایی در چارچوب منشور ملل متحد اخذ و
تمامی دول عضو را متعهد به اجرای آن نماید. با بررسی عملکرد شورای امنیت درمی یابیم که هرچند شوراء ظاهرا در حدود اختیارات و ساختار
موجود عمل کرده است. ولی از رویکرد کلّی قطعنامه های شوراء این امرآشکار می شود که شورا اگرچه در جهت اهداف منشور عمل کرده است
ولی گاهی به علّت فقدان تعاریف دقیق از مفاهیم کلیدی مانند صلح وامنیت و تجاوز و مفاهیم حقوق بشردوستانه, حقوق بشر و تروریسم، دامنه و
حدود اختیارات شورا با ابهامات و سوء برداشتهایی همراه بوده است. از این رو، حیطه ی صلاحیت شورای امنیت. فصول شش و هفت و هشت و
دوازده منشور و شرایط مذکور در ماده ی ۲۴ و اختیارات ضمنی شورا در چهارچوب اصول و اهداف منشور است. که شورا در اجرای آن در کشور
های داخل در مخاصمات (سوریهء یمن» افغانستان» اتیوپی» میانمار و سومالی) گاهی با چالشهایی مواجه بوده است. بررسی حیطه اختیارات و
صلاحیت های شورای امنیت با رویکردی جدید می تواند باعث تقویت نقش شورای امنیت و افزایش کارایی شورا در ایفای وظایف خویش باشد.
سازمان ملل می تواند با ارائه و ایجاد توافق حداقلی مشترک میان کشورها راه را برای مبارزه موثر علیه تروریسم از طریق انعقاد کنوانسیون های
بین المللی هموار کند. از آنجایی که بازیگران متفاوت، دیدگاه یکسانی راجع به تروریسم ندارند سازمان ملل نتوانسته است اقدامات حقوقی متحد
الشکلی را شکل دهد.
خلاصه ماشینی:
همانگونه که میدانیم با توجّه به اینکه مطابق ماده 43 کاربرد قوّة قهریه مستلزم تنظیم قراردادهایی مابین شورا و اعضای ملل متّحد مبنی بر در اختیار نهادن نیروهای مسلّح و تسهیلات لازم برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی به درخواست شورای امنیت است، به دلیل شکلگیری نظام بینالمللی دوقطبی بعد از جنگ جهانی دوّم و وقوع جنگ سرد موافقتنامههای موضوع ماده 43 هیچگاه منعقد نشدند و به همین لحاظ شورای امنیت فاقد نیروی نظامی است (نیاکی،1354: 201-200) و این امر چگونگی احراز وظیفة حفظ صلح، توسط شورا را، دچار تحوّلاتی نمود، که قسمت اعظم این تحوّلات به شکل موضوعی، در دو بخش آتی این گفتار، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
2-2- اقدامات سازمان ملل در جهت حفظ صلح و امنیت بینالمللی با توجّه به واقعیات نظام دو قطبی و وقوع جنگ سرد، قطعنامههایی در شورای امنیت ملل متّحد صادر و اقداماتی بر اساس آن قطعنامهها انجام گردید که با پیشبینیهای منشور ملل متّحد تفاوت داشت و به لحاظ همین تفاوت، ولی عدم تناقض با آنها اقدامات مزبور را نوآوری نام مینهیم و این نوآوریها را در دو مفهوم به شکل موضوعی انسجام میبخشیم و آنها را بررسی میکنیم.
2-2-1- صدور مجوّز توسّل به زور در فقدان انعقاد موافقتنامههای موضوع ماده 43 منشور در خصوص واگذاری نیروی نظامی لازم از سوی اعضاء سازمان ملل متّحد به شورای امنیت، این شورا یکی از نوآوریهایی که جهت پر کردن خلاء مزبور انجام داد صادر کردن مجوّز توسّل به زور در زیرپرچم سازمان ملل متّحد، برای دولتهای داوطلب جهت احراز وظیفه حفظ صلح و امنیت بینالمللی بود.