خلاصه ماشینی:
مقالهء حاضر بخشی از گفتار درازی است که پیش از این بزبان انگلیسی نوشته شده و با این ویژگیها زیر چاپ است: Abdul-Hadi Hairi,"Why Did the Ulama Participate in the Persian Constitututional Revolution of 1906-1909ū" Die Welt des Islams این اختلاف و دشمنی که علما با دستگاه حاکمهء قاجار داشتند و درخواستها و پیشنهادهای آنها برای اصلاحات کشوری بخوبی نشان میدهد که با رژیم حاکم بر بنیاد استبداد،ستم و بیدادگری ریخته شده بود سخت مخالف بودند.
»6 در جای دیگر طباطبائی با صراحت بیشتری هدف خود را بیان کرده میگوید که از حکوت جز دادگری نمیخواهد؛هدف او تأسیس یک مجلسی است که وسیله آن بدست آید چه اندازه مردم بیچارهء ایران از ستم حکومتهای محلی رنج میکشند.
8 علت اینکه طباطبائی در حین مبارزه در راه مشروطیت برقراری یک رژیم مشروطه را در موردی برای ایران نامتناسب دانسته شاید همان باشد که کسروی حدس زده است.
علمای ایرانی مقیم عراق و انقلاب مشروطیت: اکنون لازم است بسراغ نوشتههای علمای ایرانی که در دوران مشروطیت در عراق مقیم بوده در انقلاب مشروطه نیز درگیری داشتند برویم؛ولی پیش از آن ورود بمطلب این نکته شایستهء یادآوری است که با اینکه علمای برجستهء نجف مانند حاج میرزا حسین تهرانی، آخوند خراسانی و شیخ عبد اللّه مازندرانی از آغاز از مشروطهطلبان،بویژه رهبران روحانی آنها مانند طباطبائی و بهبهانی طرفداری میکردند ولی مبارزات آنها هنگامی بسیار سخت و جدی شد که محمد علی شاه مجلس را بمباران کرد و بکشتار آزادیخواهان پرداخت.