چکیده:
بحران ارزی پدیدهای است که در سالهای اخیر در نشستهای اقتصادی و سیاسی ایران به وفور مطرح شده است. صرفنظر از عواقب سیاسی، وقوع بحران ارزی با افزایش نااطمینانی منجر به اثرات نامطلوبی بر پیکره اقتصادی کشور میشود. تبدیل داراییها به پول خارجی، خروج سرمایه و دلاریزه شدن اقتصاد، تنها بخشی از پیامدهای بحران ارزی است؛ بنابراین ارائه الگویی که قبل از وقوع بحران ارزی، قابلیت هشدار دهنده داشته باشد، ضروری و مفید خواهد بود. بر این اساس، در این پژوهش با استفاده از دادههای فصلی از بهار 1381 تا زمستان 1396 و استفاده از الگوی مارکفسویچینگ بحران ارزی در ایران مدلسازی شده است. سپس بر اساس ضرایب برآوردی مدل، شاخص فشار بازار ارز طی بهار 1397 تا پاییز 1400 پیشبینی شده است. شواهد حاصل از برآورد مدل نشان داد، رشد اقتصادی، تراز حساب جاری، تراز حساب سرمایه، نرخ سود حقیقی و بدهیهای بلندمدت خارجی اثر منفی و کسری بودجه، سطح ریسک گریزی، رانت ارزی و بدهیهای کوتاهمدت خارجی اثر مثبت و معناداری بر احتمال وقوع بحران ارزی در ایران دارد. همچنین مدل برآوردی از پیشبینیهای برون نمونهای نسبتاً مطلوبی برخوردار است
The currency crisis is a phenomenon that has been widespread in recent years in Iran's economic and political meetings. Regardless of the political effects of this phenomenon, the occurrence of the currency crisis with increasing uncertainty will lead to undesirable effects on the economic structure of the country. The conversion of assets into foreign currency, capital outflows and the dollarization of the economy is only part of the consequences of the currency crisis. Therefore, in this study, using the quarterly data from spring 2002 to winter 2017 and using the Markov switching model, the currency crisis in Iran has been modeled. Then, based on the estimated coefficients of the model, the Currency Market Pressure Index during the spring of 2018 to the fall of 2021 has been predicted. Evidence from model estimation showed that economic growth, current account balance, capital account balance, real interest rate and long-term foreign debt have a negative effect and budget deficit, risk aversion level, foreign exchange rent and short-term foreign debt have a positive and significant effect on on the likelihood of a currency crisis in Iran. The estimation model also has a relatively good out-of-sample predictions.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، در اين پژوهش با استفاده از داده هاي فصلي از بهار ١٣٨١ تا زمستان ١٣٩٦ و استفاده از الگوي مارکف سويچينگ بحران ارزي در ايران مدل سازي شده است .
اگرچه الگوهاي نسبتاً موفقي چون سيستم هاي هشدار زودهنگام (کمينسکي و همکاران ٩، ١٩٩٨) براي پيش بيني بحران هاي ارزي ارائه شده است ، اما همچنان پيش بيني بحران هاي ارزي مورد توجه سياست گذاران و پژوهشگران 1 Agenor 2 Choi 3 Jakubiak 4 Kaufman 5 Alves et al.
در اين پژوهش ، با برآورد شاخص ريسک گريزي در اقتصاد ايران و با استفاده الگوي مارکف سويچينگ و داده هاي فصلي از بهار ١٣٨١ تا پاييز ١٤٠٠ و به کارگيري شاخص فشار ارز به عنوان شاخص بحران ارزي، به بررسي مهم ترين عوامل تأثيرگذار در بحران ارزي پرداخته ميشود.
هاديان و اوجي مهر٥ (١٣٩٣) با استفاده از الگوي خودرگرسيو با انتقال ملايم (STAR) و داده هاي فصلي طي دوره ١٣٩٠-١٣٧٠ به بررسي رفتار شاخص فشار بازار ارز در اقتصاد ايران پرداخته و نشان دادند، حجم پول و نرخ تورم در رژيم افزايش فشار بازار ارز، اثر مثبت و معنادار بر 1 Boschi & Goenka 2.
مارينز (٢٠٢٠) با بررسي ١٤ اقتصاد نوظهور 1 Suardi 2 Omotosho 3 Frost & Saiki 4 Chong & yan 5 Ari & Cergibozan و استفاده از الگوي پروبيت نشان داد، ريسک گريزي تأثير مثبت و معناداري بر وقوع بحران ارزي دارد.