خلاصه ماشینی:
"آرای مفسران دربارهء اسراف شیخ جلیل علی بن ابراهیم قمی در تفسیر آیهء شریفه «و الذین اذا انفقوا لم یسرفوا1» مینویسد:اسراف عبارت است از صرف مال در معصیت به ناحق و معنی «لم یقتروا» این است که نسبت به حق خدا بخل نورزیدند و«معنی القوام»عدل و خرج مال در راه خدا میباشد.
5 مرحوم نراقی میفرماید:آنچه از کلمات لغویین و مفسرین استفاده میشود این است که اسراف در معانی بسیاری به کار آمده است؛از قبیل:1-اغفال؛2-جهل؛3-خطا؛ 4-خطل؛5-تبذیر؛6-ضد میانهروی؛7-گذشت از حد؛8-گذشت از حد وسط؛ 9-انفاق مال در موردی که نیاز نیست؛01-در جایی که حق نیست؛11-در غیر راه خدا؛21-در راه معصیت؛31-زیادهروی در گناه؛41-در آنچه عقلا آن را زشت میشمارند؛51-و جهل خاصی که عبارت است از چهل به مقدار حق که در مجموع پانزده معنی شد.
کارهای خیر میباشند،مانند علامه در تذکره،آنجا که میفرماید:صرف مال در کارهای خیر پیش از آنچه شایسته است اسراف میباشد؛1 محقق سبزواری در کفایه مینویسد:این قول بعید نیست و ظاهر کلام مرحوم فیض در وافی هم همین است؛ آنجا که بعد از نقل مرسله فقیه علی بن حسین میفرماید:2شخصی مالش را در راه حقی خرج میکند و حال آنکه اسراف میکند؛یعنی در انفاق در راه حق بیش از حد ضرورت خرج میکند.
منظور از «نیکوکاران»یعنی کسانی که میانهروی میکنند؛که لازمه آن این است که خرج کردن آنچه در تصرف انسان است،خلاف اقتصاد و اسراف است و نیز مانند روایت عبد الملک ابن عمروه احول درباره این آیهء شریفهء «الذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما1»."