چکیده:
در نظریه اسکوپوس هانس ورمیر، ترجمه کنشی هدفمند و مبتنی بر متن مبدا و بر اساس قاعده امانت است، تا انسجام بین متن مقصد و متن مبدا را در برداشته و ترجمه به سمت ترجمه آزاد نرود. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، ترجمهی سورهی مدثر از کتاب «قرآن کریم، ترجمه خواندنی قرآن به روش تفسیری و پیامرسان برای نوجوانان و جوانان» بررسی شده است. با توجه به اینکه عنصر هدفمندی از بنیانهای اساسی نظریهی اسکوپوس است و از سویی دیگر مترجم، رسالت خود را رساندن پیام و محتوای قرآن کریم به سادهترین وجه و به دور از دشواریهای علمی و زبانی به مخاطب نوجوان و جوان عنوان نموده است، تطبیق این نظریه بر سورهای از این ترجمه در راستای تبیین میزان موفقیت ایشان مفید است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مترجم در مواردی قابل توجه به متن مبدا وفادار نیست؛ در مقابل، ترجمهی فارسی ایشان از انسجام متنی معناداری برخوردار است. این ترجمه به رغم تمام نقدها و ملاحظات اهل فنّ، به دلیل اینکه در ارائه متنی هیئتنگرانه، تبشیری، جذاب و جوانپسند از قرآن، فضل سبقت دارد، اگر بتواند با ویرایشهایی دقیق و علمی، هنرمندانه خود را از دام گرفتار آمدن در روح تاریخ برهاند تا متهم به سکولار کردن متن مقدس نشود، اثری قابل دفاع و درخور توجه است.
نظریه سکوبوس هانس فرمیر هی نهج یعتمد علی السیاق الاجتماعی والثقافی للترجمه. فی هذه النظریه، تعتبر الترجمه ترجمه نصیه هادفه وتغطی قاعده الاعاره، التماسک بین النص المصدر والنص المصدر؛ حتی یتم اعطاء الترجمه اهتماما خاصا ولا تتقدم نحو الترجمه الحره. تم فی هذا البحث، باستخدام المنهج الوصفی- التحلیلی، دراسه وتقییم ترجمه سوره المدثر من کتاب "القران الکریم، ترجمه خلابه للقران بطریقه تفسیریه وموحیه للشباب والمراهقین" لعلی ملکی. نظرا الی ان عنصر الهدف هو احد الاسس الاساسیه لنظریه سکوبوس، وان المترجم من ناحیه اخری یقوم بمهمته فی نقل رساله ومحتوی القران الکریم بابسط طریقه، بعیدا عن الصعوبات العلمیه واللغویه للشباب والصغار، یلزم تطبیق هذه النظریه علی سوره من هذه الترجمه، لتقییمها وتبیین مدی نجاح المترجم. تظهر نتايج البحث ان المترجم لیس ملتزما لنص المصدر ولکن فی المقابل، ترجمته الفارسیه لها تماسک نصی کبیر. علی الرغم من کل الانتقادات والمخاوف من الخبراء، لهذه الترجمه فضل الاسبقیه فی تقدیم نص دینی وتبلیغی جذاب للشباب فی کساء عصری خلاب؛ فاذا تمکن المترجم بواسطه تعدیل الترجمه العلمی والفنی، من تحریر نفسه من الوقوع فی فخ التاریخ حتی لا یتم اتهامه بالعلمنه، فان العمل یستحق الدفاع عنه ویستحق الاهتمام.
The theory of Scopus Hans Vermeer is a role-oriented approach to translation that is based on the social and cultural context of translation. In this theory, translation is a purposeful, text-based procedure and the lending rule covers the coherence between the source and the destination texts; therefore, the translation is given special attention, and it does not move towards free translation. In this research, by using descriptive-analytical method, the translation of al-Muddaththir by Ali Maleki, has been investigated. Given that the target element is one of the fundamental foundations of Scopus theory and the translator, on the other hand, fulfilled his mission to convey the message and content of the Holy Quran in the simplest way, away from scientific and linguistic difficulties to children and young audiences, it is necessary to apply this theory on the translation of the sura in order to measure his success. The research findings show that the translator is not loyal to the source text but on the contrary, his Persian translation has significant textual coherence. In spite of all the criticisms and concerns, this translation is considered the first one in presenting a humorous, evangelical, attractive and youthful text from the Qur'an. If the translator, with artistic and scientific edits, can free himself from being trapped in the history, so as not to be accused of secularizing the sacred text, the work will be defensible and worthy of attention.