چکیده:
طبیعت گرایی انسان شناختی از جمله مبانی مهم الحاد جدید است و بر اساس آن شماری از عقاید و آموزههای دینی مورد مخالفت قرار میگیرد. این قسم از طبیعتگرایی در فلسفه علوم انسانی نیز مورد توجه قرار گرفته و شماری از علوم انسانی، مانند روانشناسی تکاملی و غیر آن بدان متکی است. بدینروی هم باحثان مباحث الهیاتی و هم کاوشگران فلسفه علوم انسانی و متعاطیان علوم انسانی- اجتماعی نیازمند تحقیق و تدقیق در این مسئلهاند. از جمله رویکردهای طبیعتگرایانه جدید فیزیکالیسم حذفی است که تعارض آن با عقاید دینی آشکارتر و متعصبانهتر است و در بحث پیشرو چالشهای جدیدی را در پی دارد. بدینروی تحقیق حاضر بر آن است که ضمن بررسی و نقد طبیعتگرایی انسانشناختی به طور کلی، نگاهی هم به فیزیکالیسم حذفی افکنده و آن را در معرض سنجش قرار دهد. روش گردآوری در این تحقیق اسنادی و روش داوری عقلی - تحلیلی خواهد بود. نتیجه تحقیق نیز مردودانگاری طبیعتگرایی انسانشناختی در همه اشکال آن، بویژه فیزیکالیسم و تثبیت دوگانهانگاری جوهری با کاربست شماری از روشهای معهود در علم النفس اسلامی و فلسفه ذهن و دفع چالش نوپدید فیزیکالیسم حذفی است.
Anthropological naturalism is amongst the foundations of new atheism in which some of religious beliefs and instructions are refused. This subfield of naturalism is also underscored in the philosophy of humanities and some branches of humanities such as evolutionary psychology rely on it. Therefore, thinkers in theology and researchers in the philosophy of humanities, and interdisciplinary researchers in humanities-social sciences are required to examine it thoroughly. Eliminative physicalism is one of the new naturalist approaches which stands in sharp and fanatic contrast with religious beliefs and brings about some new challenges. Thus, the present research intended to study and criticize anthropological naturalism. In addition to that, eliminative physicalism is also analyzed and evaluated. The study has used documentary research to collect data and adopted a logical-analytical approach to interpreting them. It was concluded that all types of anthropological naturalism, especially physicalism are rejected. Also, the study approves of substantial dualism through employing some methods in Islamic psychology and philosophy of mind and rejects the emerging challenge of eliminative physicalism.
خلاصه ماشینی:
نتيجه تحقيق نيز مردودانگاري طبيعت گرايي انسان شناختي در همه اشکال آن ، بويژه فيزيکاليسم و تثبيت دوگانه انگاري جوهري با کاربست شماري از روش هاي معهود در علم النفس اسلامي و فلسفه ذهن و دفع چالش نوپديد فيزيکاليسم حذفي است .
٢) چگونگي آفرينش انسان و اينکه حتي بر فرض پذيرش نگره تکامل زيستي در سطح گياهان و حيوانات ؛ آيا نوع کنوني انسان آفرينشي مستقل از ديگر زيستندگان دارد، يا چيزي جز برونداد فرگشت طبيعي تدريجي نيست ؛ ٣) آگاهيها و حالات ذهني٣ انسان ، بويژه مسئله خودآگاهي٤ و رابطه ذهن و بدن ؛ ٤) عامليت انساني و اراده آزاد٥، اينکه آيا مي توان براي انسان اختيار و آزادي در تصميمات ، کنشها و فعاليت ها در نظر گرفت ؛ يا اينکه اختيار و اراده توهمي بيش نبوده ، جبر علي و معلولي با آن ناسازگار٦ است و جايي براي آن باقي نميگذارد.
اثبات تجرد نفس و نقد فيزيکاليسم حذفي انديشمندان در مخالفت با طبيعت گرايي انسان شناختي روش هاي مختلفي را پيموده اند که در اين مختصر مجال بررسي آنها نيست .
٣. پديدارهاي ذهني چنانکه پيشتر اشاره شد يکي از راه هاي حل مسئله ذهن - بدن و اثبات دوگانگي اين دو از طريق پديدارهاي ذهني است که چندان هم بيگانه با مباحث مطرح شده در تجرد ادراک نيست .
که به جهت اختصار از تفصيل در آن چشم پوشي ميکنيم (بنگريد: مسلين ، ١٣٩١: ٥٩) از آنچه گذشت نتيجه ميگيريم که : - ذهن و بدن تفاوت هاي اساسي داشته و حالات ذهني با امور فيزيکي به هيچ روي اين هماني نداشته و به آنها تحويل ناپذير نيستند.