چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی امکانپذیری آموزش مفهوم خدا به دانشآموزان پسر مقطع ابتدائی شهرستان بابل بود. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد 75 دانشآموز از مجموع مدارس ابتدایی پسرانۀ شهرستان بابل به عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. از آنجایی که در پژوهش حاضر، تصور کودکان از مفهوم خدا در ابعاد مختلف با محوریت صفات خدا، ماهیت خداوند، نقش خدا، نسبت و رابطه با خدا و مکان حضور او مد نظر بود، در برخی موارد به منظور تکمیل دادههای مصاحبه از سؤالات کنکاشی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها روش تحلیل محتوا و برای رتبهبندی عوامل مورد بررسی آزمون «فریدمن» مورد استفاده قرار گرفت. نرمافزار مورد استفاده در این پژوهش، نرمافزار آماری SPSS23 بود. نتایج نشان داد که مفهوم خدا در سنین مختلف به اقتضای شرایط سنی و رشد عقلی کودک، وجوه تمایز قابل ملاحظهای دارد که باید در مسیر شناساندن این مفهوم به کودک از آن بهره برد. کودکان در سنین 8 تا 9 سال مفهوم خدا را با کمک حواس خود میشناسند و این مفهوم از محدودۀ حواس آنان بیرون نمیرود. اکثریت دانشآموزان در مصاحبهها خدا را خالق جهان میانگارند. مفهوم خدا یکی از پیچیدهترین حوزهها در آموزش است. شرایط سنی کودک به ما میگوید که به چه طریق مفهوم خدا را برایش مطابق با واقع تشریح کنیم و البته دربارۀ چالشهای موجود در مورد این مفهوم نیز میتوانیم با وی سخن بگوییم.
The purpose of the present study is to explore the feasibility of teaching the concept of God to the male elementary students in Babul. Using simple random sampling, 75 male students were chosen from among elementary students in Babul as the research sample. Since the perception of students from the concept of God in terms of His attributes, essence, role, and place as well as relationship with Him were intended in this research, some consultative questions were used in the interviews to complete the data. Data analysis method was used for the sake of analyzing and interpreting the data, and the "Friedman" test was used for ranking the factors under study. SPSS23 was the statistical software applied in this research. The results showed that according to children's age condition and rational growth, their perception of God in different ages has considerable distinct dimensions so it must be considered in the way of teaching this concept to them. Children between 8 to 9 years old recognize the concept of God by their sense and this concept is not beyond the limit of their sensual perception. The majority of students recognize God as the creator of the world in their interviews. Teaching the concept of God is one of the most complicated fields in education. Children's age condition tell us how we can truly explain this concept to them and of course, we can talk about the existing challenges in this regard with them as well.
خلاصه ماشینی:
از آنجايي که در پژوهش حاضر، تصور کودکان از مفهوم خدا در ابعاد مختلف با محوريت صفات خدا، ماهيت خداوند، نقش خدا، نسبت و رابطه با خدا و مکان حضور او مد نظر بود، در برخي موارد به منظور تکميل داده هاي مصاحبه از سؤالات کنکاشي استفاده شد.
بر اين اساس ، آموزش مفاهيم ديني از جمله مفهوم خدا به کودکان ، ممکن و قابل اجرا است ، زيرا هدف ، اعطاي آگاهي ، پرورش رغبت و رشد و شکوفاسازي امور فطري کودک است (حيدري و بياباني، ١٣٩٢، ص ٥٧).
باور داشتن به خداوند، مختص به جوامع خاصي نيست و در همه جوامع وجود دارد و از اين روست که آموزش مفهوم خدا براي زندگي اجتماعي انسان ها ضروري است .
پژوهش دي روث (٢٠٠٦) نيز نشان داد، آموزش مفاهيم مذهبي از جمله مفهوم خدا به کودکان پيش دبستاني توسط مادران و معلمان به صورت يک سيستم مفهومي انجام مي شود.
معناداري سبک زندگي کودک با مفهوم خدا خداوند، مسير تعيين کنندٔە روش و سبک زندگي اسلامي براي آدمي است و اين خود مي تواند آنان را در برابر بسياري از آسيب هاي اجتماعي حفظ نمايد.
اين ظرفيت مي تواند در آموزش مفاهيم ديني، علي الخصوص مفهوم خداوند به طور غيرمستقيم مورد استفاده قرار گرفته و بسياري از مفاهيم را از طريق داستان براي کودکان بازگو نمود.
از آنجا که در پژوهش حاضر، تصور کودکان از مفهوم خدا در ابعاد مختلف با محوريت صفات خدا، ماهيت خداوند، نقش خدا، نسبت و رابطه با خدا و مکان حضور او مد نظر بود و در برخي موارد به منظور تکميل داده هاي مصاحبه از سؤالات کنکاشي استفاده گرديد.