چکیده:
یکی از پراهمیت ترین منابع طبیعی شهرها پارکهای شهری میباشند، که نقش بسزایی در ارتباط انسان و طبیعت ، بهبود منظر و سیمای شهری و ارتقاء کیفی فضاهای شهری دارند، و علاوه بر جنبه زیست محیطی، از جنبه اجتماعی- فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته اند. اما متاسفانه امروزه بدلیل رشد سریع شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرهای کشور به ویژه شهرستان گنبد، فقط به جنبه های کالبدی و عملکردی، حمل و نقل سواره و حل مشکلات ترافیکی شهرها پرداخته اند، و به کیفیت فضاهای عمومی و حضور انسان در شهر، کم توجهی شده است . بنابراین تامین نشاط ، شادی و سرزندگی شهری به عنوان زیرمجموعه ای از عوامل کیفی فضاهای شهری ضروری میباشد. مفهوم سرزندگی فضای عمومی شهری ، با توجه به میزان حضور افراد پیاده و تنوع استفاده کنندگان از گروه های سنی و جنسی متفاوت ، که با رضایت و میل خود به فعالیت های اجتماعی و اختیاری در عرصه های فضای عمومی شهری میپردازند، تعریف میگردد. هدف این پژوهش بررسی نقش عوامل کالبدی در ارتقا حضورپذیری و سرزندگی فضاهای شهری عمومی (پارک ملی، الغدیر و دریاچه مصنوعی) است . روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی می باشد. با استفاده از 1(به تصویر صفحه رجوع شود)روش پیمایشی پرسشنامه ای با ٥١ گویه بین ٢٥٠ نفر توزیع گردید. نتایج حاصل از تحلیل و بررسی داده های جمع آوری شده برای سرزندگی پارک ها و حضورپذیری با توجه به میانگین رتبه ها و به ترتیب اهمیت عبارتند از: ١- تنوع فعالیتی و کالبدی؛ ٢- سهولت دسترسی؛ ٣- حس هویت و تعلق ؛ ٤- ارتباطات اجتماعی؛ ٥- کیفیت طراحی؛ ٦- خلاقیت و نوآوری؛ ٧- بهداشت و محیط زیست ؛ ٨- ایمنی و امنیت ؛ ٩- تسهیلات رفاهی؛ ١٠- سازگاری و هماهنگی.
خلاصه ماشینی:
نتايج حاصل از تحليل و بررسي داده هاي جمع آوري شده براي سرزندگي پارک ها و حضورپذيري با توجه به ميانگين رتبه ها و به ترتيب اهميت عبارتند از: ١- تنوع فعاليتي و کالبدي؛ ٢- سهولت دسترسي؛ ٣- حس هويت و تعلق ؛ ٤- ارتباطات اجتماعي؛ ٥- کيفيت طراحي؛ ٦- خلاقيت و نوآوري؛ ٧- بهداشت و محيط زيست ؛ ٨- ايمني و امنيت ؛ ٩- تسهيلات رفاهي؛ ١٠- سازگاري و هماهنگي.
جدول ٢- نتايج آزمون فريدمن (نگارنده ) (به تصویر صفحه رجوع شود) (به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار ١ رتبه بندي آزمون فريدمن (نگارنده ) بطور کلي مطابق پژوهش هاي پيشين (دادپور، ١٣٩١؛ ايزدي و همکاران ، ١٣٩١؛ لطيفي و همکاران ، ١٣٩٣؛ بازوندي، ١٣٩٣؛ تبري و همکاران ، ١٣٩٣؛ پورمحمد و نژادستاري، ١٣٩٠) که اکثرا تنوع کالبدي و سهولت دسترسي را جز عوامل اصلي سرزندگي دانسته - اند، نتايج اين تحقيق هم نشان داد که در فضاهاي عمومي شهري همچون پارکها که مردم اکثرا براي گذران اوقات فراغت و استراحت به آن مراجعه ميکنند، تنوع ظاهري، سهولت دسترسي؛ حس هويت و تعلق ؛ ارتباطات اجتماعي؛ کيفيت طراحي؛ خلاقيت و نوآوري؛ بهداشت و محيط زيست ؛ ايمني و امنيت ؛ تسهيلات رفاهي؛ سازگاري و هماهنگي از اهميت بسزايي برخوردار است ، و موجب حضور بيشتر مردم و سرزندگي پارکهاي شهري ميگردد.