چکیده:
تعیین کاربریهای مناسب به منظور استفاده بهینه از سرزمین گامی موثر در استراتژی توسعه پایدار است. بر این اساس در این مطالعه معرفی معیارهای جهانی انتخاب محل جغرافیایی پارکهای جنگلی برای کاربری اکوتوریسم مورد بررسی قرار گرفت. به علت فقدان برنامه ریزی جامع در سطح کشور، کاربریهای خدمات شهری از جمله پار کهای جنگلی شهری با مشکلاتی مانند توزیع و مکان گزینی نامناسب و عدم پیش بینی چنین فضاهایی در سطح شهرها مواجه هستند. با توجه به این مسئله نیاز به احداث فضاهای سبز شهری از جمله پارکهای جنگلی شهری با مطالعات دقیق و روشهای اصولی در شهرها ضرورت مییابد. اهمیت مکان گزینی صحیح و انتخاب محل مناسب به عنوان مرحله تعیین کننده ی هزینههای احداث و برنامه ریزیهای اقتصادی پروژهها، آن را مورد توجه مدیران و برنامه ریزان قرار داده است که نتیجه ی آن استفاده از روشهای مختلف تصمیمگیری برای مکان یابی است مکان یابی و جانمایی احداث پارکهای جنگلی از لحاظ عملکردی دارای اهمیت بسیاری است. زیرا هیچ توسعهای بدون برنامه ریزیهای اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی منجر به توسعه پایدار نخواهد گردید. در این مقاله پس از بیان تعاریف مقدماتی پارک جنگلی شهری، معیارها و استانداردهای مورد استفاده در سطح جهانی در مکان گزینی پارکهای جنگلی شهری مورد بحث قرار میگیرند. هدف اصلی این پژوهش بررسی معیارهای مکان یابی پارکهای جنگلی شهری میباشد. نتایج حاصل به اهمیت معیارهای کاربری اراضی، دسترسی، توپوگرافی، چشم انداز، نزدیکی به منابع آبی، پوشش گیاهی و... اشاره دارد.
Determining suitable land uses in order to optimal use of land is an effective step in the sustainable development strategy. Accordingly, in this study, the introduction of criteria for selecting a geographical location of forest parks for ecotourism use was investigated by reviewing previous studies. Due to the lack of comprehensive planning in the country, urban service land uses, including urban forest parks, face problems such as poor distribution and location. Based on this issue, it is necessary to build green spaces, including urban forest parks, with detailed studies and principled methods in cities. The importance of selecting correct location as a determining stage in economic planning of projects, has been considered by planners, which results in the use of different decision-making methods for location. Locating and constructing forest parks is very important from a functional point of view. Because no development without economic, social and ecological planning will not lead to sustainable development. In this article, after stating the preliminary definitions of urban forest parks, the criteria and standards used in locating urban forest parks worldwide are discussed. The main purpose of this study is to investigate the location criteria of urban forest parks. The results indicate the importance of 16 criteria including land use, accessibility, topography, landscape, proximity to water resources, vegetation, etc. which is studied along with the frequency of use of the desired criteria in the research of various researchers.
خلاصه ماشینی:
Based on this issue, it is necessary to build green spaces, including urban forest parks, with detailed studies and principled methods in cities.
تاکنون انتخاب محل پارکهاي جنگلي شهري مبتني بر اصول و معيارهاي فني و علمي نبوده ، و بسياري از مکان هاي مناسب به علت عدم استفاده از معيارهاي اصولي مورد شناسايي قرار نگرفته اند (برزه کار، ١٣٨٤).
و با توجه به معيارهاي برنامه ريزي شهري از جمله مرکزيت و دسترسي در نهايت مکان هاي بهينه براي کاربري فضاي سبز شهري جنگلي شهر گلستان انتخاب شده است .
در ٧ مرحله شامل انتخاب ، نمره دهي، وزن دهي معيارها، شناسايي مکان هاي مناسب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي وي معيارهاي کاربري زمين ، آلودگي هوا و آب هاي سطحي، آلودگي صوتي، فاصله از منابع آبي، و وضعيت چشم انداز ٣را در مکان يابي فضاي سبز شهري به کار برده است .
معيارهاي مکان يابي پارک جنگلي و اهميت معيارهاي پستي و بلندي، سيماي سرزمين ، گياهي- جانوري، اجتماعي- فرهنگي و اقتصادي 1 Hibberd 2 Manlun 3 Landscape 4 Gul 5 Isparta 6 Zucca 7 Bergamo 8 Yamman 9 kumari 10 Chandio 11 Narulita 12 AHP به گونه اي است که نميتوان از تأثير آنها در فرآيند مکان يابي پارک جنگلي چشم پوشي کرد (خضري، ١٣٩٦).
پارکهاي جنگلي شهري را ميتوان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي مکان يابي نمود ولي استفاده از ساير روش هاي مختلف تصميم گيري براي مکان يابي ميتواند نتايج دقيق تري را به علت در نظر گرفتن هر دو بعد مديريتي و مکاني ارائه دهد زائو١ و همکاران (٢٠٢٠).