چکیده:
بنا به اهمیتی که موضوع تربیت دینی در جامعه امروزی دارد، علاوه بر نقش مهمی که خانوادهها در تربیت دینی فرزندان خود بر عهده دارند، نظام تربیت رسمی و عمومی نیز به پرورش دینی دانشآموزان توجه کرده است؛ به عبارت دیگر دو نهاد مهم که نقشی اساسی در پرورش دینی فرزندان بر عهده دارند، خانواده و مدرسهاند. با توجه به اینکه ما در جامعهای با اصول و قواعد دینی زندگی میکنیم، آشنایی با الگوهای تربیت دینی، خصوصاً از منظر دین مبین اسلام، از ضرورتهای قابل توجه تربیت صحیح افراد به سوی مسیر سعادت است. ازآنجاکه بخش بزرگی از تربیت در مدارس اتفاق میافتد، مربی بایستی با الگوهای تربیت دینی آشنا باشد. هدف از این پژوهش، بررسی نقش تربیت دینی در مدارس و تأثیر نشاطآوری آن در دانشآموزان است؛ همچنین تربیت دینی نشاطآور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به ارائه الگو در این زمینه، پرداخته شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، تحلیل محتوای کیفی میباشد. در این تحقیق ابتدا داده های مورد نیاز از بررسی متون اسلامی استخراج گردید. سپس تحلیل دادهها در سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابیانجام گرفته و در مراحل بعد مقولهبندی، یکپارچهسازی و پالایش انجام شده و مقوله مرکزی به نام «الگوی تربیت دینی نشاطآور» حاصل شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که مهمترین الگوها: در نظر داشتن تفکر انتقادی در تربیت دینی، در نظرگرفتن نظام یکپارچه رشد در مورد مسئله تربیت دینی و گنجاندن تربیت دینی در قالب برنامه درسی بوده است.
Due to the importance of religious education in today's society, in addition to the important role that families play in the religious education of their children, the formal and public education system has also paid attention to the religious education of students. In other words, the two important institutions that play a fundamental role in the religious education of children are the family and the school. Considering that we live in a society with religious principles and rules, familiarity with religious education models, especially from the perspective of Islam, is one of the significant necessities of correct education of people towards the path of happiness. Since a large part of education takes place in schools, the teacher must be familiar with the models of religious education. This study aims to examine the role of religious education in schools and its uplifting effect on students; also, uplifting religious education has been analyzed and a model has been presented in this regard. This research is applied in terms of purpose and uses qualitative content analysis method. In this study, the required data were first extracted from the examination of Islamic texts. Then the data analysis was done in three stages of open, central and selective coding, and in the next stages, categorization, integration and refinement were done and the central category named "uplifting religious education model" was obtained. The findings of the study suggest that the most important models are considering critical thinking in religious education, considering the integrated system of development regarding the issue of religious education and including religious education in the curriculum.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشی ارائه الگوی تربیت دینی برای دانشآموزان مقطع متوسطه دوم با رویکرد نشاطآوری، براساس آیات و روایات زینب نیرومند 1 علی محبی 2 نجمه وکیلی 3 تاریخ دریافت: 28/09/1399 تاریخ پذیرش: 09/07/1401 چکیده بنا به اهمیتی که موضوع تربیت دینی در جامعه امروزی دارد، علاوه بر نقش مهمی که خانوادهها در تربیت دینی فرزندان خود بر عهده دارند، نظام تربیت رسمی و عمومی نیز به پرورش دینی دانشآموزان توجه کرده است؛ به عبارت دیگر دو نهاد مهم که نقشی اساسی در پرورش دینی فرزندان بر عهده دارند، خانواده و مدرسهاند.
هدف از این پژوهش، بررسی نقش تربیت دینی در مدارس و تأثیر نشاطآوری آن در دانشآموزان است؛ همچنین تربیت دینی نشاطآور مورد تجزیه و دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.
نهاد خانواده بهعنوان اولین کانونی که کودکان در آن پرورش مییابند، نقش اساسی در امر تربیت دینی دارد؛ از سوی دیگر در عرصه اجتماعی کشور، نهادهای آموزشی ازآنجاکه ارتباط نزدیک، زنده و مداوم و منظم با مخاطبان خود دارند که خیل عظیمی از کودکان، نوجوانان وجوانان را در بر میگیرد، جایگاه مهمی در تعلیم و تربیت افراد دارند و در کنار آن سایر نهادهای اجتماعی نیز مسئولیت اهتمام به امر دینی آحاد مردم را عهده دارند؛ بنابراین به نظر میآید تربیت انسانهای مهذب و همجهت و هماهنگ با معیارهای اسلام یکی از اهداف و وظایف اساسی در نظام جمهوری اسلامی است (کشاورز، 1387).