چکیده:
چکیدهپایش و استخراج تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه درطول سالهای اخیر مورد توجه واقع شده است. یکی از ابزارهای موثر در زمینه تغییرات خط ساحلی ومساحت آن، استفاده از فناوری سنجش از دور و بهرهگیری از دادههای ماهوارهای است. استفاده از تصاویر ماهوارهای به دلیل پوشش وسیع مکانی، قدرت تفکیک بالا، هزینه کم، آرشیو زمانی، دسترسی رایگان به تصاویر ماهوارهای و وجود نرم افزارهای کاربردی و شاخصهای طیفی کاربردی، اهمیت فراوانی در مطالعات برآورد مساحت پهنههای آبی پیدا کرد. حداکثر سطح دریاچه ارومیه در دوران پرآبی در حدود 6100 کیلومترمربع ارزیابی شده است؛ با این حال، وسعت دریاچه ارومیه درطول سالهای اخیر کاهش محسوسی داشته است. تبدیل دریاچه به پلایا؛ زمینهای کشاورزی، باغات و شهرهای اطراف دریاچه را تهدید نموده است؛ و بزرگترین زیست گاه آرتمیا از بین رفته و معظلات اقلیمی، اقتصادی و اکولوژیک در منطقه ایجاد گردید. در این مقاله از تصاویر ماهوارهای لندست8 برای برآورد نسبی مساحت دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گرفته است. شاخصهای طیفی مختلفی برای پهنههای آبی وجود دارد، شاخصی که برای پهنههای آبی دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گرفت، شاخصMNDWI میباشد. جهت بررسی مساحت دریاچه ارومیه، خروجی Shipe File در ENVI انجام شد. فایل خروجی شیب فایل درArc Map فراخوانی شد و مساحت دریاچه ارومیه برحسب کیلومترمربع محاسبه شد. با توجه به تصاویر ماهوارهای لندست با مقادیرROI بین 1تا 2/0 درصد، مساحت دریاچه ارومیه در تاریخ اخذ تصاویرکه مربوط به 20/05/2021 دانلود گردید، 844/3107 کیلومترمربع برآورد شده است.
AbstractMonitoring and extraction of changes in the water level of Lake Urmia in recent years has been considered. One of the effective tools in the field of shoreline changes and its area is the use of remote sensing technology and the use of satellite data. The use of satellite imagery due to its large spatial coverage, high resolution, low cost, time archive, free access to satellite imagery and the existence of applications and applied spectral indicators, became very important in studies of estimating the area of water areas. The maximum area of Lake Urmia during the flood period is estimated at about 6100 square kilometers; However, the size of Lake Urmia has decreased significantly in recent years. Turning the lake into a playa; Agricultural lands, gardens and towns around the lake are threatened; And Artemia's largest habitat was destroyed and climatic, economic and ecological problems were created in the region. In this article, Landsat 8 satellite images have been used to estimate the relative area of Lake Urmia. There are different spectral indices for water zones, the index that was used for the water zones of Lake Urmia is the MNDWI index. To investigate the area of Lake Urmia, the output of Shipe File was done in ENVI. The output file of the file slope was called in Arc Map and the area of Lake Urmia was calculated in terms of square kilometers. According to Landsat satellite images with ROI values between 1 to 0.2 percent, the area of Lake Urmia on the date of the images, which were downloaded on 20/05/2021, is estimated to be 3,107,844 square kilometers.
خلاصه ماشینی:
فناوري سنجش از دور به عنوان بهترين وسيله براي آشکارسازي و ارزيابي تغييرات شناخته شده است چرا که با پيشترفت هاي انجام گرفته در اين فناوري و توليد تصاوير ماهوارهاي با قدرت تفکيک طيفي و مکاني بالا و همچنين انواع فنون پردازش تصوير مي توان تغييرات کاربري را برآورد نموده و نسبت به مديريت آن ها اقدام نمود (فيضي زاده و حاجي ميررحيمي، ١٣٨٧: ٢).
يوسفي روشن و همکار(١٤٠٠)، در مقاله ي با موضوع برآورد پهنه آبي سد لار با استفاده از تصاوير ماهواره اي لندست ٨ با استفاده از شاخص MNDWI با مقادير ROI بين ١تا ٠/١ درصد، مساحت سد لار در تاريخ اخذ تصاويرکه مربوط به ٢٠٢١/٠٦/٠٢ دانلود شده بود، ٧/٦٦ کيلومترمربع برآورد نموده است ؛ اهميت و موارد کاربردي که در مقاله ذکر شده ؛ دسترسي به تصاوير ماهواره اي، جهت برآورد پهنه هاي آبي سدها ميزان آب ذخيره شده براي مصرف شرب شهر تهران و آبياري زمين هاي کشاورزي بخصوص شاليزارهاي چندين شهرستان هاي استان مازندران حياتي و اساسي است ، علاوه براين درفصل زمستان و بهار با استفاده از تصاوير ماهواره اي و شاخص NDSI سطح پوشش برف حوضه آبريز سد لار را برآورد کرد، تا مشخص گردد که در سال آبي چه مقدار حجم آب بر اثر ذوب برف ، وارد سد لار مي شود، لذا از اين طريق مي توان آب مصرفي شهر هاي مختلف و زمين هاي کشاورزي را برنامه ريزي کرد.
شاخص هاي طيفي مختلفي براي پهنه هاي آبي وجود دارد، شاخصي که براي پهنه هاي آبي درياچه اروميه مورد استفاده قرار گرفت ، شاخص (MNDWI)Modified Normalized Difference Water Index مي باشد.