چکیده:
علیرغم کثرت مطالعات و پژوهشهای تاریخی صورت گرفته درباره قزوین، هم چنان ناگفتههای بسیاری درباره دگرگونیهای فکری و فرهنگی و گرایش مردم این شهر به تشیع در قرون نخستین اسلامی با توجه به «دارالسنه» بودن قزوین وجود دارد.سوال محوری پژوهش حاضر این است که سادات چه نقشی در گسترش تشیع در قزوین در قرون نخستین اسلامی داشته اند؟. مطابق یافته این پژوهش، تشیع در این شهر در ابتدا به سبب حضور بعضی از صحابه و تابعین که به ائمه و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) علاقه وافری داشتند وارد شهر قزوین گردید و مردم قزوین از این طریق با تشیع آشنا شدند و در ادامه نوع حکومت امویان و طرز برخورد آنان با مردم ایران و حضور سادات و علویان در شهرهای مختلف ایران به خصوص در قزوین رفته رفته باعث علاقمندی بیش از پیش مردم ایران و قزوین به تشیع گردید. در این میان سادات جعفری نقش کلیدی در گسترش تشیع در قزوین داشته اند.
Despite the abundance of historical studies and research on Qazvin, there is still much to be said about the intellectual and cultural changes and tendency of the people of Shi'ite in the early Islamic centuries due to Qazvin's "Dar al-Sina". The central question of this study is that Sadat What role did they play in the spread of Shi'ism in Qazvin in the early Islamic centuries? According to the findings of this study, Shiites in this city first came to Qazvin due to the presence of some companions and worshipers who were deeply interested in the Imams and the Ahlul-Bayt Imams. The continuation of the Umayyad regime and their treatment of the Iranian people and the presence of Sadat and Alawites in different cities of Iran, especially in Qazvin, have gradually increased the interest of the Shiites in Iran. Meanwhile, Sadat Ja'fari played a key role in the spread of Shi'ism in Qazvin.
خلاصه ماشینی:
نقش سادات در گسترش تشيع در قزوين ( در قرون نخستين اسلامي) اصغر کريم خاني دانشجوي دکتري تاريخ ،دانشکده ادبيات وعلوم انساني، واحد تهران مرکزي ، دانشگاه آزاد سلامي ، تهران ، ايران دکتر محمد سپهري (نويسنده مسئول ) استاد گروه تاريخ ،دانشکده ادبيات وعلوم انساني، واحد تهران مرکزي ، دانشگاه آزاد سلامي، تهران ، ايران دکتر ستار عودي دانشيار و عضو هيئت علمي دايره المعارف بزرگ اسلامي تاريخ دريافت : ٩٨/١١/٧ تاريخ پذيرش ٩٩/٢/٢٣ چکيده : عليرغم کثرت مطالعات و پژوهش هاي تاريخي صورت گرفته درباره قزوين ، هم چنان ناگفته هاي بسياري درباره دگرگونيهاي فکري و فرهنگي و گرايش مردم اين شهر به تشيع در قرون نخستين اسلامي با توجه به «دارالسنه » بودن قزوين وجود دارد.
بر اساس گزارش هاي تاريخي، با فشار امويان بر سادات علوي در عراق ، آنان به مناطق شمالي ايران از جمله قزوين مهاجرت کردند که وجود امامزادگان بي شمار در قزوين خود گواه بر اين مطلب است .
در کنار ناامني شهرهاي کوفه -مدينه و مکه براي سادات و علويان ، قلمرو جغرافيايي ايران از چند نظر داراي جذابيت و کشش بود؛ ١ -شيعيان آنها نيز همگي بر مذهب اثني عشري نبوده ، بلکه بسياري از اين سادات علوي شيعه زيدي بودند، چرا که شيعيان زيدي در مقابل شيعيان اثني عشري اعتقادي به تقيه نداشتند و قيام به سيف يکي از ويژگيهاي امام زيدي شمرده مي شد.
گرچه سخت گيري اهل سنت بر شيعيان و علويان در قزوين تاثير بسياري در کاهش حضور سادات در اين شهر داشته است ولي از طرف ديگر به دليل موقعيت قزوين و مرکزيت آن زمينه هاي مهاجرت گسترده فراهم بوده است ؛ چرا که اين شهر در مسير تردد سادات علوي به مناطق شمالي ايران بود.
55 عبدالجليل رازي قزويني چهره هاي برجسته اي از سادات قزوين را در کتاب خود بيان کرده است که اين افراد در شهر قزوين مورد احترام بوده اند.