چکیده:
آموزش از ارکان مهم فرهنگ و تمدن است و نهادهای آموزشی نقشی حساس و تعیینکننده در تمدنسازی برعهده دارد. هدف از انجام این پژوهش، دستیابی به مبانی، مؤلفهها و شاخصهای مدرسه تمدنساز اسلامی است. این پژوهش، کیفی و روش آن نظریه برخاسته از دادهها و طرح نوخاسته گلیزر است. مشارکتکنندگان تحقیق شامل دوازده نفر از اعضای هیئتعلمی دانشگاه در زمینه علوم تربیتی و نه عضو هیئتعلمی در زمینه تمدن اسلامی بودند که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل مضمون دپوی و گیلتین استفاده شده است. درباره مؤلفههای مدرسه تمدنساز اسلامی، پنج مقوله اصلی برنامه درسی، رهبری بینشمند، جوّ سازمانی مدرسه، عوامل فرهنگی و منابع انسانی بر پنج مبنای خداشناسی، هستیشناسی، معرفتشناسی، انسانشناسی و ارزششناسی و یازده مؤلفه خدامحوری، عدالت، جهانشمولی، عاقبتاندیشی، کرامت انسانی، علم، خردورزی، آزاداندیشی، اخلاق، تساهل و مدارا و مجاهدت حاصل شد. در زمینه سیاستها و اقدامات 73 کد باز و نوزده مقوله شناسایی شدند. درنهایت الگویی به منظور تحقق مدرسه تمدنساز اسلامی طراحی و تدوین شده است.
Education is one of the imperative pillars of culture and civilization, and educational institutions have a complex and decisive role in civilization. The purpose of this study is to obtain the principles, components and indicators of the school of Islamic civilization. This research is qualitative, and its method is derived from Glyzer's data theory and emerging design. Participants in the study included twelve faculty members in the field of educational sciences and nine faculty members in the field of Islamic civilization who were selected by purposive sampling. The Depot and Gillette content analytical method is used to analyze the data. About the components of the school of Islamic civilization, the leader recommends five main categories of the curriculum: Organizational atmosphere of the school, cultural factors and human resources on five bases (theology, ontology, epistemology, anthropology and axiology) and eleven components of God-centeredness, justice, universality, consequentialism, human dignity, science, reason, freedom of thought, morality, tolerance and struggle were achieved. In the field of policies and actions, seventy-three open source and nineteen categories were identified. Finally, a model has been designed and developed in order to realize the school of Islamic civilization.
خلاصه ماشینی:
جدول ۲: اقدامات و سياست هاي مرتبط با هر مؤلفه عناصر و مؤلفه هاي اصلي مورد نياز به منظور تحقق مدرسه تمدن ساز اسلامي سياست ها و مباني اصول عناصر کدهاي شناساييشده اقدامات انتخاب معلمان و کارکنان مقيد به دين اسلام و متعهد به گزينش فرهنگ و ارزش کشور گزينش شخصيت هاي خلاق عدالت منابع انساني بهسازي مستمر معلمان و آشناسازي با جنگ نرم و توانمندسازي راهکار مقابله با آن ارزيابي مستمر عملکرد تعالي اخلاق و باورهاي ديني سواد معنوي خودشناسي کرامت و عزت خدامحوري (ديني و نفس اخلاقي) تعديل عواطف تفکر علمي-منطقي، دانش هاي پايه و عمومي تفکر انتقادي کنجکاوي و پرسشگري برنامه درسي خودفرماني علم سواد علمي خلاقيت آينده نگري و برنامه ريزي منش هاي تفکر گرايش به انجام عمل يادگيري مادام العمر انديشه ورزي سياسي خردورزي سواد سياسي استقلال ملي عزت و اقتدار ملي منافع ملي مشارکت سياسي قانون گرايي مسئوليت پذيري بردباري و تحمل وفاق و همدلي سواد اجتماعي عدالت اجتماعي پاسداشت ارزش هاي اجتماعي مهارت هاي ارتباطي تحول گرايي اجتماعي حفظ و توسعه ميراث فرهنگي- هنري سواد فرهنگي - زيباشناسي و ذوق هنري هنري جهان شمولي هويت ملي ارزش هاي فرهنگي-هنري سواد تعامل ميان فرهنگي ميان فرهنگي مسالمت جويي و تفاهم (جهاني) بين المللي کارآفريني بهره وري حفظ و توسعه ثروت سواد اقتصادي - ملي حرفه اي عدالت گرايي اقتصادي کيفيت گرايي انضباط مالي تفکر فناورانه سواد فناوري دانش فناوري مهارت هاي فناوري سواد بهداشتي تربيت بدني سلامت فردي و اجتماعي زيست بوم شهري سواد زيست بوم طبيعي و حيات زيست محيطي وحش منابع طبيعي جامع نگري عاقبت انديشي نگرش راهبردي ارتباطات برون سازماني داشتن چشم انداز بلندمدت ذکاوت و هوشياري روحيه تحول گرايي ويژگي رهبري انگيزه بخشي شخصيتي بينشمند قاطعيت و تداوم در مسير مجاهدت حرکت مهارت تصميم گيري اثربخش مهارت نظارت و کنترل دانش حرفه اي حمايتي مسئوليت پذيري اجتماعي آشنايي با فرهنگ و تساهل و مدارا ويژگيهاي منطقة تدريس فرهنگ سازي بوميسازي عوامل مبتني بر به کارگيري ارزش هاي معنوي فرهنگي ارزش هاي و ديني براي ارتقاي کارکنان و اخلاق بافت دانش آموزان توجه به ارزش ها حفظ هويت ملي تمرکززدايي ساختار ساختار هوشمند و خلاق آزادانديشيّ سازماني جو توانمندساز جو مثبت ايجادشده توسط ّ مدير وجود قوانين و مقررات قواعد و انعطاف پذير در مدرسه روش هاي وجود مقررات و روش هاي سازماني وضع شده به صورت مشارکتي محيط کاري آرام و با نشاط اختيار جّو گشودگي و استقلال کرامت انساني اعتماد متقابل انگيزه اعتماد درنهايت پس از احصاي اقدامات و سياست هاي متناسب با مؤلفه هاي اسـتخراج شـده ، در راستاي تحقق مدرسه تمدن ساز، الگوي ذيل ترسيم شد (شکل ١).