چکیده:
کاربستِ مدلول التزامیِ کلام خبری و انشایی، از دیرباز مورد توجه اصولیان و فقها بوده است. در دانش اصول فقه مدلول التزامی بیّن بهمعنای اخصّ در مبحثی چون مفاهیم و بیّن بهمعنای اعمّ در موارد غیرمستقلات عقلیّه مطرح گردیده و اعتبار و حجیّت این نوع از مدلولهای التزامی مورد مداقّه جدی بوده است. امّا نوع دیگرش که مدلولهای التزامی غیر بیّن باشد، با وجود کاربرد آن در برخی اقسامش مانند عکس مستوی و عکس نقیض، به اعتبار و حجیّت آنها کمتر توجه شده است؛ پاسخ به این سؤال که آیا اعتبار و حجیّت لوازم غیر بیّن کلام آن هم با تأکید بر بعضی از اقسامش یعنی عکسها، قابل اثبات میباشد یا خیر، هدف این تحقیق بوده و با روش تحلیلی ـ توصیفی ضمن ارائه نمونههای استناد به عکس مستوی و عکس نقیض، در صدد رفع چالشهای اعتبار آنها برآمده و با بررسی راههای اثبات حجیّت در نهایت، با تبیین ثبوت ملازمه قطعیّه، اعتبار این لوازم را در بعضی از صورتها به اثبات رسانده است.
The usage of the madlulat al-iltizami (obligatory significations) of declarative and imperative sentences has long been the focus of the usulis and jurists. In Usul al-Fiqh (principles of jurisprudence), obvious obligatory significations in its specific sense in a topic such as concepts and obvious in its general sense in ghayr al-mustaqilat al-‘aqliyyah (non-independent rational) has been proposed, and the validity and authenticity of this type of obligatory significations have been seriously discussed. But the other type, which is the non-obvious obligatory significations, despite its use in some of its types such as aks al-mustawwi and aks al-naqid, less attention has been paid to their validity and authenticity. The purpose of this study is to answer the question of whether the validity and authenticity of non-obvious materials of sentences can be proven by emphasizing some of its types, i.e. aks. By using the analytical-descriptive method and presenting examples of reference to aks al-mustawwi and aks al-naqid, this study aims to solve the challenges of their validity. In conclusion, by examining the ways of proving its authenticity and explaining the definite correlation, it has proved the validity of these items in some cases.
خلاصه ماشینی:
پرسش اصلی در اینجا این است که آیا همه مدلولهای التزامی حتّی مدلولهای التزامی غیر بیّن کلام، معتبر بوده و قابل اخذ میباشد؟ در میان مکتوبات دانش اصول فقه درخصوص پیشینه تحقیقات صورت گرفته باید گفت: هر چند به دلالت التزامیّه لفظیّه در ضمن مباحثی همچون مفاهیم پرداخته شده و دلالتهای التزامیّه عقلیّه بیّن به معنای اعم نیز در مباحثی مانند غیرمستقلات مورد بحث واقع شده، امّا بحث از دلالتهای التزامیّه عقلیّه غیر بیّن و اعتبار آنها به نحو کامل در علم اصول فقه مورد کممهری واقع شده است.
در عین حال، باتوجّه به اینکه بعضی از اقسام این دلالتها، مانند عکس مستوی و عکس نقیض در مسائل اصولی و فقهی مورد استفاده واقع شده است، جای این سؤال خواهد بود که اگر از این اقسام در برخی از مباحث اصولی و فقهی استفاده شده چرا اثبات اعتبار و حجیّت آنها در دانش اصول فقه کمتر مورد توجّه واقع شده است؟ تا آنجا که تحقیق شد در زمینه اعتبار دلالتهای التزامیّه عقلیّه غیر بیّن آن هم در خصوص بعضی از اقسامش یعنی عکس مستوی و عکس نقیض تحقیق مستقلی صورت نگرفته و اهتمام مقاله حاضر در این جهت کاری نو و امتیاز محسوب میشود.
Muntaqā al-Uṣūl (Taqrīrāt Baḥth al-Sayyid Muḥammad al-Ḥusaynī al-Rawḥānī).
Taqrīrāt Buḥūth al-Sayyid Muḥammad Bāqir al-Ṣadr.
Taqrīrāt Buḥūth al-Sayyid Muḥammad Ḥusayn al-Nāʼīnī.
Miṣbāḥ al-Uṣūl (Taqrīrāt Buḥūth al-Sayyid Abū al-Qāsim al-Mūsawī al-Khuʼī).
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} Psychoanalytic Therapy Session and Obligatory Ruling of Privacy with Non-Maḥrams Ahmad Morvarid /; Assistant Professor Of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Razavi University of Mashhad, Iran; dr.