چکیده:
معنویت اسلامی رکن و اساس سند الگوی اسلامی است که آن را آبیاری میکند و از خشکیدن و ترکیدن باز میدارد. این سند ثمرهی شجرهی طیبهی معنویت اسلامی است و یکی از ویژگیهایش این است که مشاهدهی خداوند متعال را در نظارت به رفتار انسانها را مفروض میدارد. این مسئله علاوه بر اینکه به مالکیت خداوند دلالت میکند، افراد را دچار هیبت و خشیت میکند و در دل آنان محبت ایجاد میکند که لازمهی مردم دارای مدارا، مروت و مدیریت است. چنین افرادی آیات خداوند را در درون و بیرون خود مشاهده میکنند و از روی خشوع بیان میدارند که خدایا تو پروردگار ما هستی و ما بندهای از بندگان تو. از خدمت به مردم سر باز نمیزنند و خداوند را شامگاهان و بامدادان و بلکه در هر آن سجده و عبودیت میکنند و با خضوع و خشوع از خداوند رحمت و هدایت میطلبند، اینان اهل تقوا بوده و مردم را عیال خداوند میدانند. این نظارت دائمی فرد در صورتی که از روی تقلید ناشیانه صورت نگیرد، هم در تعبیر و تفسیر او از زندگی، و هم در فهم معنای آن، و هم سازگاری با متن زندگی قرآنی محور او را کمک مینماید. اینجاست که متن و سند بیرونی عین انگیزه و خواست درونی برای افراد میگردد که به صورت طبیعی آن را فهمیده و رعایت میکند. از آنجایی که معنویت اصیل با ویژگی فطری و اصالت انسانها هماهنگی دارد، معنویت اصیل اسلامی باعث حفظ سند الگوی اسلامی میگردد و همه چیز به طور طبیعی در جهت قوانین الهی پیش میرود. برنامههای ریخته شده با صداقت اجرا میگردد.
بین امام و امت وثاق ناگسستنی و بین سند الگو و رفتار مردم هماهنگی ایجاد میگردد. خداوند رحمان که بر اصالت قلب و روان سالم انسان ها واقف است میفرماید ما ذکر )قرآن( را خود فرستادیم و خود حافظ و نگهبان آن هستیم: یعنی افرادی را که به طریق فطرت آفریدهایم این قرآن را موافق طبع خود خواهند یافت. هماهنگی طبع سلیم با قرآن ضامن عمل به آن و حفظ و نگهداری آن در دل هاست . آنجایی هر انسانی با خدای خود پیوند ناگسستنی دارد.
معنویت اسلامی افزون بر این پایه تاکید اصلی خود را بر توکل به خدا به همراه عمل به اندازه وسع و توان خود می گذارد. از این رو به زندگی انسان معنویت زنده و فعال را وارد میکند که علاوه بر دادن جرئت و عمل و تصمیم گیری به زندگی معنا و مفهوم الوهی بخشیده و او را با نور هدایت خداوندی رهنمون میگرداند