چکیده:
تصاویر ارائه شده در برنامه گوگل ارث که دید مناسبی از سطح زمین و حتی روند تغییرات آن را در دسترس کاربران قرار میدهد، موجب شده است در سالهای اخیر باستانشناسان از این ابزار جدید در بررسیهای باستانشناسی توجه ویژه نشان دهند. به کمک این ابزار یک بررسی در دشت کوچک مهران به منظور شناسایی ساختارهای سنگی طرحریزی و مورد اجرا قرار گرفت. پیش از این در دشت دهلران نمونههای فراوانی از این نوع ساختارهای سنگی شناسایی وحتی یک نمونه ازاین ساختارهای سنگی نیز مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفته است. نوشتار حاضر به شناسایی این ساختارها در دشت مهران از طریق تصاویر ماهوارهای گوگل ارث، طرح چند پرسش و بحث مقدماتی در رابطه با کاربری آنها خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت گوگل ارث در بررسيهاي کنوني باستان شناسي، در بررسي باستان شناسي که سال ١٣٩٨ در دشت دهلران صورت گرفت (رفيعي علوي و ديگران ، ١٤٠٠) در کنار بررسي ميداني به طور ويژه از تصاوير گوگل ارث براي شناسايي محوطه ها و بقاياي باستاني مورد استفاده قرار گرفت که نتايج قابل توجهي از کشف محوطه هاي جديد، شبکه هاي قنات ها در پي داشت ؛ اما مهم ترين يافته هاي شناسايي تعداد چشمگيري ساختارهاي سنگي بود که قبل از بررسي ما تعدادي ازآن ها در بررسي نيلي دردشت دهلران شناسايي شده بود (٢٠١٦,Neely).
همچنين ، در برنامه بررسي موسوم به پروژه گرمسيري نيز ١٤ عدد از اين ساختارهاي سنگي مجددا مورد بازديد و بررسي قرار گرفت که به ماندگاه هاي عشايري نسبت داده شده است (زينيوند، ١٣٩٤)؛ اما در مطالعه سال ١٣٩٨ به کمک تصاوير گوگل ارث و بررسي ميداني توانستيم بيش از ٧٠٠ نمونه از ساختار سنگي در دشت دهلران شناسايي کنيم که در نوع خود جالب توجه است و بايد اعتراف کنيم فراتر از حد تصور ما از بررسي تصاوير ماهوره اي گوگل ارث بود.
با اين حال در بررسي ميداني ما از دشت دهلران نمونه هاي معاصر نيز وجود داشت و تعدادي زيادي از ساختارهاي سنگي اگر چه از نظر معماري مشابه نمونه هاي دوره تاريخي شناسايي شده توسط نيلي هستند؛ ولي فاقد مواد فرهنگي براي تشخيص دوره بندي بودند.