چکیده:
صادق قطبزاده(۱۳۱۴-۱۳۶۱ه.ش) از جمله شناخته شدهترین انقلابیون سالهای مبارزه با رژیم پهلوی
و پس از آن از مهمترین شخصیتهای سالهای آغازین نظام نوپای جمهوری اسلامی بود. دولتمردی با
زندگی بالنسبه کوتاه, اما پرتلاطم و سرانجامی تراژیک. که آن اندازه بختیار نبود که روزهای پس از
فرونشستن التهاب و بحران را به بازگویی و بازنویسی خاطرات ایام گذشتهاش بنشیند.
زندگی قطبزاده و جایگاه و نقش واقعی او در تاریخ معاصر آیران» علیرغم گذشت قریب به چهار دهه از
مرگش» هنوز نیز پر از ابهام و سوالهای بیپاسخ است. از این رو پژوهش درباره او و جمعآوری اسناد و
روایات مرتبط با اوه برای پاسخ به این آبهامها و پرسشها بیگمان از بایستههای پژوهش در تاریخ معاصر
است.
کتاب «از وزارت تا اعدام صادق قطبزاده» از جدیدترین آثار منتشر شده درباره سیر زندگی قطبزاده
است. کتابی که مجموعهای است از روایات و تحلیلهای افراد مختلف و برخی اسناد مربوط به زندگی او
در دو مقطع پیش و پس از انقلاب اسلامی.
یادداشت حاضرء ضمن معرفی و شرح اجمالی این کتاب. کوشیده است بر مبنای اصول و شاخصههای
اولیه علمی در یک اثر تاریخنگارانه» آن را مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. نتیجه این بررسی و ارزشیابی
نشان میدهد که کتاب از وزارت تا اعدام» از حداقلهای لازم برای یک پژوهش تاریخی علمیء بیبهره
بوده و بیشتر به یک «کشکول روایات» نامنسجم و آشفته شبیه است.
خلاصه ماشینی:
تيموري با اشاره به اين نکته که برخي از انقلابيون تاثيرگذار در تحولات سال هاي بحراني آغاز عصر جمهوري اسلامي، سرنوشت هايي همچون ترور، زندان يا اعدام يافتند و زمانه فرصتي براي نقل يا مکتوب کردن خاطرات شان ، نداد؛ تاکيد ميکند که اگرنه در همان سال ها، که امروز و با گذشت بيش از چهار دهه از انقلاب ، لزوم واکاوي در روايات مرتبط به اين دسته از انقلابيون ، بيش از هميشه احساس ميشود تا نسل چهارم انقلاب ، جايگاه شخصيت هايي که با رويدادهاي سياسي و اجتماعي ايران معاصر گره خورده اند را بهتر بشناسد(ص ١٣).
اين بخش که از عضويت قطب زاده در نهضت خداپرستان سوسياليست آغاز شده و با اجاره ي هواپيماي ايرفرانس و بازگشت به تهران در معيت آيت الله خميني به پايان ميرسد؛ مجموعا ٤٢ صفحه از حجم کتاب را به خود اختصاص داده است .
«از وزارت تا اعدام » همان گونه که در بخش معرفي نوشتار و نويسنده ، بدان اشارت رفت ، مجموعه اي است از اخبار مطبوعات ، روايت هايي از افراد گوناگون و نيز تحليل هايي از برخي نويسندگان و اهل سياست درباره صادق قطب زاده ، و البته چند نمونه انگشت شمار از اسناد، و يک دو مورد مصاحبه و سخنرانيهاي قطب زاده .
به اين نمونه توجه فرماييد: نويسنده در صفحه ٢٠ کتاب متن سندي از ساواک را آورده که در ارتباط با امام موسي صدر و دکتر مصطفي چمران و فعاليت هاي آنان در لبنان است و البته چون نام قطب زاده هم در آن آمده ، در کتاب ، چاپ شده است .