چکیده:
با توجه به روند صعودی انرژی بری کشورهای در حال توسعه بهخصوص کشورهای صادر کننده انرژی، افزایش بهرهوری انرژی و کاهش شدت مصرف انرژی بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است. با توجه به اینکه ضرورت پایهریزی راهبردهای اقتصاد دانشبنیان و کاهش شدت انرژی هر دو در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ذکر شدهاند، در این مقاله به بررسی تاثیر شاخصهای اقتصاد دانشبنیان و عملکرد اقتصاد مقاومتی بر شدت مصرف انرژی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت طی دوره زمانی سالهای 2000 تا 2019 پرداخته شده است. تخمین الگوی رگرسیونی با استفاده از الگو دادههای تابلویی با استناد به مقاله پائولو (2013) و تعریف بانک جهانی و شاخصهای اقتصاد مقاومتی صورت پذیرفته است و نتایج نشان از تاثیر منفی نسبت هزینههای تحقیق و توسعه به تولید ناخالص داخلی و تعداد استفادهکنندگان اینترنت بر شدت مصرف انرژی دارد. همچنین متغیر درجه باز بودن اقتصادی که شاخصی هم برای اقتصاد مقاومتی و هم برای اقتصاد دانشبنیان است، منجر به کاهش شدت مصرف انرژی در گروه کشورهای منتخب تحقیق دارد. متغیرهای تمرکز کالاهای صادراتی و وارداتی و همچنین صادرات با فناوری بالا که از متغیرهای اقتصاد مقاومتی است، دارای تاثیر منفی و معنیدار بر شدت مصرف انرژی در کشورهای منتخب تحقیق دارد. همچنین در نهایت مطابق با انتظار تاثیر متغیرهای هزینههای دولت به تولید ناخالص داخلی که نشان از اندازه دولت دارد و متغیر شاخص فلاکت بر شدت مصرف انرژی تاثیر مثبت و معنیداری دارد.
Due to the upward trend in energy consumption in developing countries, especially energy exporting countries, increasing energy efficiency and reducing the intensity of energy consumption has been more than ever considered by major policymakers. Given that the need to establish knowledge-based economy strategies and reduce energy intensity are both mentioned in the general policies of the resistance economy, this article examines the impact of knowledge-based economy strategies and the performance of the resistance economy on energy intensity in selected exporting countries. Oil has been refined for the period 2000 to 2019. The model is estimated using the panel data model and the results show a negative impact of the ratio of research and development costs to GDP and the number of Internet users on the intensity of energy consumption. Also, the variable of degree of economic openness, which is an indicator for both the resistance economy and the knowledge-based economy, leads to a reduction in the intensity of energy consumption in the group of selected research countries. The variables of concentration of export and import goods as well as high-tech exports, which are variables of resistance economy, have a negative and significant effect on the intensity of energy consumption in selected research countries. Which has the size of a government and the variable of misery index has a positive and significant effect on energy intensity.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اينکه ضرورت پايه ريزي راهبردهاي اقتصاد دانش بنيان و کاهش شدت انرژي هر دو در سياست هـاي کلـي اقتصاد مقاومتي ذکر شده اند، در اين مقاله به بررسي تاثير شاخص هاي اقتصاد دانش بنيان و عملکرد اقتصاد مقـاومتي بـر شدت مصرف انرژي در کشورهاي منتخب صادرکننده نفت طي دوره زماني سال هاي ٢٠٠٠ تـا ٢٠١٩ پرداختـه شـده است .
تخمين الگوي رگرسيوني با استفاده از الگو داده هاي تابلويي با استناد به مقاله پائولو (٢٠١٣) و تعريف بانک جهاني و شاخص هاي اقتصاد مقاومتي صورت پذيرفته است و نتايج نشان از تاثير منفي نسبت هزينه هاي تحقيق و توسـعه بـه توليد ناخالص داخلي و تعداد استفاده کنندگان اينترنت بر شدت مصرف انرژي دارد.
بنابراين ، با توجـه بـه اينکـه ضـرورت پايـه ريـزي راهبردهاي اقتصاد دانش بنيان و کاهش شدت انرژي هر دو در سياسـت هـاي کلـي اقتصـاد مقاومتي ذکر شده اند، در ايـن مقالـه بـه دنبـال سـنجش نحـوه تـاثير شـاخص هـاي اقتصـاد دانش بنيان و عملکرد اقتصاد مقاومتي بر شدت مصرف انرژي در کشورهاي منتخـب صـادر کننده نفت هستيم که براي اين منظور ابتدا به ادبيات مربوط به اقتصاد دانش بنيـان و اجـزاي آن پرداخته ميشود، سپس ادبيات مربـوط بـه اقتصـاد مقـاومتي و شـاخص هـاي آن مـورد بررسي قرار ميگيرد و در ادامه به بررسي مطالعات صورت گرفته در زمينـه موضـوع مقالـه پرداخته ميشود و پس از معرفي روش شناسي تحقيق ، الگوي مورد استفاده معرفي ميشـود و تخمين الگو با استفاده از داده هاي تابلويي صورت ميپذيرد و در نهايت به نتيجه گيـري و ارائه پيشنهادات پرداخته شده است .