چکیده:
مقدمه: یکی از مهمترین استراتژیهای ارائه شده در چارچوب الگوی توسعه پایدار روستایی، تنوع بخشی فعالیتهای اقتصادی است، به نظر میرسد تنوع فعالیتهای اقتصادی زمینه را برای کاهش اثرات منفی ناشی از ناپایداری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فراهم میآورد و در تحقق توسعه پایدار روستایی موثر است. هدف: با توجه به وجود ناپایداریهای متعدد در ابعاد مختلف در نواحی روستایی، مطالعۀ حاضر به بررسی میزان اثرگذاری تنوع فعالیتهای اقتصادی بر پایداری سکونتگاههای روستایی میپردازد. روش شناسی: روش تحقیق با توجه به ماهیت کار، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روشهای میدانی و اسنادی بوده است.. متغیر وابسته «توسعه پایدار روستایی» در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی و متغیر مستقل «تنوع فعالیتهای اقتصادی» است که به تفکیک بخشهای کشاورزی و غیرکشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. مقیاس کلیۀ شاخصها و متغیرهای تحقیق نسبی است. دادههای مورد بررسی به کمک پرسشنامه خبرگان محلی (دهیار و اعضای شورای اسلامی روستا) در 21 روستای بالای صد نفر کمی گردید. قلمرو جغرافیایی منطبق بر کلیه سکونتگاههای روستایی دهستان پیوه ژن در بخش احمدآباد شهرستان مشهد است. یافتهها: نتایج نشان داد تنوع فعالیتهای اقتصادی غیرزراعی به معنای واقعی در نواحی روستایی ایجاد نشده و تنها 27. 8 درصد شاغلین روستایی در مشاغل غیرزراعی مشغول به فعالیت هستند. به همین دلیل در مدل رگرسیونی تنوع فعالیتهای غیرکشاورزی از مدل خارج و تنوع فعالیتهای کشاورزی در مدل باقی ماند. در این آزمون تنوع فعالیتهای کشاورزی بر توسعه پایدار سکونتگاههای روستایی موثر بوده است به طوری که با افزایش یک واحد انحراف استاندارد در متغیر تنوع فعالیتهای کشاورزی، توسعه پایدار به اندازه 0. 43 افزایش یافته است. نتیجهگیری: با توجه به اهمیت و نقش فعالیتهای غیرزراعی، توسعه فرصتهای شغلی در بخش صنعت و خدمات به منظور حصول پایداری در ابعاد مختلف در نواحی روستایی ضروری است.
Objective: One of the most important strategies presented in the framework of rural sustainable development model is the observance of the principle of diversification in economic activities. Given the existence of multiple instabilities in different dimensions in rural areas, the present study investigates the impact of diversification of economic activities on the sustainability of rural settlements.Methodology: The research method, based on the nature of the work, was descriptive-analytical based on field and documentary methods. The statistical population is consistent with all rural settlements of Mashhad city. The dependent variable is "Sustainable Rural Development" in three economic, social and ecological dimensions, and the independent variable is "Rural Economy Diversity", which was examined separately for agricultural and non-agricultural sectors. The scale of all indicators and variables is relative research. The data were extracted using a questionnaire of local experts (Dehyar and village council members) in 21 villages over 100 people.Results: The results showed that only 27.8% of rural workers work in non-agricultural jobs. The results of regression also showed that the variety of agricultural activities had a significant statistical effect on explaining the sustainable development of rural settlements. That is, by increasing one standard deviation unit in the variability of agricultural activities, sustainable development increased by 0.43 standard deviation.