چکیده:
در قرآن کریم، آیات متعددی، به تفسیر یا به تاویل، به مهدویت، آن هم با تعریف مخصوص شیعه، اشاره دارند. در این میان، سوره انبیا یکی از سورههایی است که در آیات متعددی از آن، مباحث مربوط به حضرت مهدی# بیان شده که لازم است با بررسی بیشتر، محورهای مطرح شده در آن، مورد دقت قرار گیرد.
این تحقیق با روش کتابخانهای و با رویکرد توصیفیتحلیلی به بررسی آیات مهدوی سوره انبیا پرداخته است. با بررسی آیات و نیز با استفاده از روایات تفسیری، محورهایی چون: عذاب ظالمان از سوی حضرت قائم، امامت و هدایت ایشان، مسئله رجعت و اینکه در آینده، حکومت جهان به دست عباد صالح قرار میگیرد به چشم میخورد.
خلاصه ماشینی:
با بررسی آیات و با استفاده از روایات تفسیری که در برخی موارد به تأویل آیات مورد بحث پرداختهاند، روشن میشود در موضوع مهدویت به محورهای ذیل اشاره شده است: عذاب ظالمان از سوی حضرت قائم، امامت و هدایت ایشان، مسئله رجعت و در قسمت پایانی، یکی از مهمترین آیات مهدوی است که در آن تصریح میشود آینده حکومت جهان در دستان عباد صالح قرار میگیرد.
تأویل آیه این آیه، عام است و به این مطلب اشاره دارد که انسانهای ظالم، هنگامی که عذاب ما را میببیند، فرار میکنند؛ ولی از برخی روایات استفاده میشود که این عذاب، هنگام قیام حضرت مهدی# رخ خواهد داد.
اولین روایت که به مهدوی بودن این آیه اشاره دارد، روایت محمّد بن يعقوب از علىّ بن ابراهيم، از پدرش، از ابن فضّال، از ثعلبة بن ميمون، از بدر بن خليل اسدى است كه گفت: شنيدم حضرت ابو جعفر باقر( در مورد قول خداى عزّ و جلّ «پس چون عذاب ما را احساس كردند، از آن گريزان گشتند.
در این آیه خداوند به این مطلب اشاره دارد که رجعت برای گروهی از مردم اتفاق نمیافتد؛ در حالی که در آیات دیگر مطرح شده است که همه انسانها در قیامت بازمیگردند؛ برای مثال در سوره انعام میفرماید: «وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَميعا؛ 2 ما همه شما را محشور میکنیم».
3 در تفسیر قمی آمده است که «این آیه از بزرگترین آیات است از نظر دلالت بر رجعت انسانها؛ زیرا کسی از مسلمانان، منکر این مطلب نیست که انسانها در قیامت محشور میشوند -چه کسانی که هلاک شدهاند و چه کسانی که هلاک نشدهاند- و سخن خداوند که میفرماید: «لا یرجعون» یعنی در رجعت باز نمیگردند؛ اما در قیامت برمیگردند و وارد در عذاب میشوند».