چکیده:
هدف پژوهش تعیین ارزشهای مطرح در دوره ابتدایی ایران است و روش آن از نظر اهداف، کاربردی؛ به لحاظ شیوه گردآوری دادهها، کیفی است. از طریق بررسی منابع مکتوب و انجام مصاحبه با افراد صاحبنظر، ابعاد، شاخصها و نشانگرهای مرتبط با ارزشهای دوره آموزش و پرورش ابتدایی تعیین شد. جامعه آماری این پژوهش شامل: الف) محتوای آخرین نسخه ویرایششده سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران؛ ب) معلمان آشنا با سند برنامه درسی ملی، بودند. نمونه آماری به ترتیب 7 و9 نفر بودند که به شیوه غیرتصادفی، در حد اشباع نظری انتخاب شدند. ابتدا40 ارزش از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توسط شرکتکنندگان در پژوهش احصاء، سپس شرکتکنندگان در پژوهش، ارتباط میان ابعاد و مولفههای مربوط به ارزشهای دوره آموزش ابتدایی را استخراج و نشان دادند که ارزشها دارای دو بعد فردی و اجتماعی هستند. براساس یافتههای کیفی فوق، پرسشنامه پژوهشی و عملی برای سنجش ارزشها در مدارس ابتدایی بهدست آمده است.
خلاصه ماشینی:
جدول 1: فهرست ارزشهای استخراجشده از سندبرنامۀ درسی ملی توسط معلمان آشنا ارزش, آدرس, ضریب کاپا مؤمن به خدا, ص 58، بند 10/4/1, 1 معتقد به معاد, ص 58، بند 11/4/1, 1 مؤمن به پیامبر اکرم(, ص 58، بند 12/4/1, 1 موحد , ص 59، بند 15/4/1 و ص 8, 95/0 مؤمن , ص 58، بند 11/4/1 و ص 8, 93/0 عامل به دستورات قرآنی, ص 58، بندهای12/4/1، 13/4/1، 14/4/1، 26/4/1, 1 معتقد به احکام الهی, ص 58، بند 13/4/1 و 26/4/1, 1 ولایتمدار, ص 60، بند 37/4/1, 1 دارای فطرتی شکوفا , ص 59، بند 10/4/1, 92/0 متعهد به انجام واجبات دینی, ص 59، بند 26/4/1, 1 منتظر ظهور , ص 58، بند 12/4/1, 1 محب اهلبیت(, ص 58، بند 12/4/1, 1 ظلمستیز, ص 61، بند 49/4/1 و ص 8, 1 آزادمنش, ص 60، بند 33/4/1 و ص 8, 95/0 حقیقتجو, ص 8, 94/0 شکرگزار , ص 59، بند 15/4/1, 90/0 محسن و رئوف, ص 60، بند 35/4/1 و ص 59، بند 27/4/1, 94/0 صدیق, ص 8, 90/0 وفادار, ص 8, 1 امانتدار, ص 8, 1 عدالتخواه, ص 61، بند 56/4/1 و ص 8, 97/0 دانشپژوه, ص 8, 95/0 علاقمند به علم, ص 8, 1 صبور, ص 59، بند 24/4/1, 90/0 صلحجو, ص 8, 90/0 مشورتخواه, ص 59، بند 28/4/1, 95/0 قانونمدار, ص 8 و ص 60 بند32/4/1, 1 نظمپذیر, ص 8, 1 مسئولیتپذیر, ص 8, 1 مشارکتپذیر, ص60، بند 34/4/1 , 93/0 دارای حیا و شرم, ص 8 و ص 59، بند 19/4/1, 1 تکریمکنندۀ والدین, ص 59، بند 27/4/1, 1 خانواده دوست, ص 59، بند 27/4/1 و 30/4/1, 1 امیدوار, ص 8, 93/0 خودباور, ص 8, 1 برخوردار از عزت نفس, ص 59، بند 22/4/1, 89/0 شاد, ص 8, 91/0 خویشتندار, ص 59، بند 24/4/1, 90/0 خودشناس, ص 59، بند 23/4/1, 89/0 دارای اعتماد بهنفس, ص8, 95/0 سؤال دوم پژوهش: ابعاد، مؤلفهها و نشانگرهای مربوط به سنجش ارزشهای نظام آموزشی و پرورشی در دورۀ آموزش ابتدایی بر پایۀ برنامۀ درسی ملی کدامند؟ بهمنظور پاسخدهی به سؤال دوم پژوهش، ابتدا به مطالب ارائهشده در صفحات 84 و85 از کتاب مبانی نظری تحول بنیادی در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران مراجعه شد؛ و بهمنظور اطمینان از اعتبار نتایج پژوهش در این مرحله، چهار ملاک ارائهشده توسط گوبا و لینکلن (1982) یعنی باورپذیری، اطمینان پذیری، تاییدپذیری و انتقالپذیری مورد ارزیابی قرار گرفت.