چکیده:
گروه تروریستی ـ تکفیری «داعش» به عنوان شاخهای از جریان القاعده، یکی از رادیکالترین گروههای افراطگرا در منطقه غرب آسیا میباشد که در اواسط سال 2013م اعلام موجودیت کرد و توانست به سرعت بر بخشهای قابلتوجهی از خاک دو کشور مهم سوریه و عراق سیطره پیدا کند. سرانجام سیطره سرزمینی این «توده سرطانی و مهلک» در اواخر سال 2017م با آزادسازی شهر بوکمال در سوریه پایان پذیرفت. به دنبال شکست داعش در سرزمینهای عربی، افغانستان به عنوان یکی از مستعدترین کشورها برای حضور تروریستهای داعش، مورد توجه قرار گرفت. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی میکوشد تا به این سؤال اساسی پاسخ دهد که اساساً عوامل مؤثر بر قدرتیابی داعش در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که «موقعیت ژئوپلیتیک افغانستان»، «زمینههای اقتصادی»، «شکافهای قومی و مذهبی»، «ضعف ساختاری و حاکمیت مرکزی»، «تأمین منافع عربستان سعودی به عنوان حامی داعش»، «جنگ نیابتی آمریکا علیه ایران» از جمله مهمترین عوامل حضور داعش در افغانستان و «ضدیت داعش با تشیع»، «تهدید امنیتی مرزهای شرقی ایران»، «توسعه نفوذ عربستان سعودی»، «پیادهسازی الگوی عراقی ـ سوری در شرق ایران» و ... از مهمترین تأثیرات حضور داعش در افغانستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران میباشد.
The Takfiri terrorist group "ISIS" as a branch of Al-Qaeda is one of the most radical extremist groups in the West Asia region, which announced its existence in the middle of 2013 and was quickly able to control significant parts of the territory of two important countries, Syria and Iraq. Finally, the territorial control of this "cancerous and deadly mass" ended in late 2017 with the liberation of the city of Bokmal in Syria. Following the defeat of ISIS in Arab lands, Afghanistan was considered as one of the most susceptible countries for the presence of ISIS terrorists. This research with a descriptive-analytical method tries to answer this basic question: What are the main factors influencing the rise of ISIS in Afghanistan and what are its effect on the national security of the Islamic Republic of Iran? The findings of the research show that "Afghanistan's geopolitical situation", "Economic fields", "Ethnic and religious divides", "Structural weakness and central governance", "Saudi Arabia's interests as a supporter of ISIS", "American's proxy war against Iran" are the most important factors of the presence of ISIS in Afghanistan and also "fighting ISIS with Shiism", "the security threat of Iran's eastern borders", "the expansion of the influence of Saudi Arabia", "the implementation of the Iraqi-Syrian model in the east of Iran" are the most important effects of the presence of ISIS in Afghanistan on the national security of the Islamic Republic of Iran.
خلاصه ماشینی:
سال چهارم، شمارا ششم، بهار و تابستان ٢٩٢٢: ص ٢٠٢-٢٨٢ تأثيرسنجي امنيتي حضور داعش در افغانستان بر جمهوري اسلامي ايران بهرام اصليزاده ١، محسن رادمهر٢، علي اسماعي(زاده 3 تاريخ دريافت: ٢٩٢٢/٢٣/٣٢ تاريخ پ يتش: ٢٩٢٢/٢٧/٢٣ چکيده گتوه تتوريستي ا تکفيتي »داعش« به ع(وان شااهاي از گتيان القاعده، يکي از راديکالتتين گتوههاي افتابگاتا در م(طقه غتب آسيا ماي باشاد کاه در اواسال ساال ٣٢٢٢م اعالم موگوديات کاتد و توانسات باه ساتعت بات بخشهااي قابلتوگهي از ااک دو کشور مهم سوريه و عتاق سيطته پيدا ک(اد.
ازاين رو مقاله حاضت بت يافتن پاسخ به اين پتسش تمتکز دارد که اساسااً عوامل مسثت بت قدرتيابي داعش در افغانستان و تيثيت آن بت ام(يات ملاي گمهاوري اسالمي اياتان چيست؟ ٢د چارچوب مفهومي و نظري پژوهش ٢د١د پيشينه شناسي پژوهش محمدي و همکاران )٢٩٢٢ در مقالاهاي باا ع(اوان »چگاونگي شاکلگيتي و ممکان شادن داعش و تيثيت آن بت ام(يت ملي گمهوري اسلمي ايتان« به اين نتيجه رسيدهاند که داعش از گملاه مهمتتين اين گتوههاي تتوريستي است که محصول قتن بيسات و يکام اسات و مجموعاه عوامال فوق در ايجاد و شکلگيتي اين گتوه تتوريستي دايل هست(د.
سيمبت و همکاران )٢٢٣٨ در مقالهاي با ع(اوان »چالشهااي ام(يتاي سيساتان و بلوچساتان باه دنبال حضور االبان و داعش در افغانستان« به اين نتيجه رسيدهاند که حضور گتوههااي تتوريساتي 156 االبان و داعش در افغانستان ميتواند م(جت به تهديادات اگتمااعي همچاون تغييات بافات گمعيتاي، تحتيک س(يهاي م(طقه بلوچستان، تهديدات اقتصادي شاامل؛ تجاارت باين اساتان باا کشاورهاي م(طقه، قاچاق مواد مخدر در بعد سياسي ناام(يهاي در ساطح کالن باتاي دولات اياتان و در بعاد محيل زيستي موگب تشديد بحتان آبي بتاي استان شود.