چکیده:
در سالهای اخیر با تعریف و گسترش پدیده جدیدی تحت عنوان ارزهای رمزنگاریشده و رمزداراییها، شاهد بحثهای علمی و چالشی در زمینه موضوعشناسی دقیق این پدیده و مسائل فقهی و شرعی مبادله آنان در چارچوب اقتصاد اسلامی بودهایم. اگرچه شروع این پدیده با معرفی بیتکوین در سال 2008 بود، ولی به مرور زمان در دهه اخیر با گسترش فناوریهای دفتر کل توزیعشده و پروتکلهای اجماع، رشد و گسترش چشمگیری در این پدیده رخ داد تا جایی که امروزه بیش از هفده هزار (17000) رمزارزش با ماهیتهای مختلف به صورت رسمی فهرست شدهاند. از آنجا که یکی از مسائل مهم در ارائه حکم شرعی و اسلامی، شناخت کامل موضوع و انواع و اقسام آن است، در این تحقیق سعی شده است که موضوعشناسی دقیقی از این هفده هزار رمزارزش ارائه گردد و سپس با توجه به اصول، ضوابط و معیارهای پول در چارچوب عام نظام پولی اسلامی، انواع این رمزارزشها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان میدهد که اولاً از منظر فنی با توجه به پروتکلهای اجماع و پشتوانه میتوان رمزارزشها را به دو دسته کلی باثبات و بیثبات تقسیمبندی نمود. ثانیاً از منظر اقتصادی برخی از رمزارزشها ماهیت پولی دارند و برخی دیگر ماهیت دارایی دارند. ثالثاً از بین انواع رمزارزشها، آنهایی که با ثبات و با پشتوانه دارایی یا کالا طراحی شدهاند، نسبت به سایر رمزارزشها، قرابت بیشتری با اصول و ضوابط نظام پولی اسلامی دارند و ضوابط را بیشتر رعایت میکنند.
In recent years, with the definition and expansion of a new phenomenon called cryptocurrencies and cryptocurrencies, we have witnessed scientific discussions and challenges in the field of accurate thematics of this phenomenon and their jurisprudential and religious issues in the framework of Islamic economics. Although the phenomenon began with the introduction of Bitcoin in 2008, over time in the last decade with the expansion of distributed general office technologies and consensus protocols, there has been a significant growth and expansion in this phenomenon to the point that today more than seventeen thousand (17,000) cryptocurrencies They are formally listed by various natures. Since one of the important issues in presenting the Shari'a and Islamic ruling is the complete knowledge of the subject and its types and varieties, in this research, an attempt has been made to provide an accurate thematics of these seventeen thousand codes and then according to the principles, rules and criteria. Money In the general framework of the Islamic monetary system, the types of these cryptocurrencies should be analyzed and examined. The results show that, firstly, from a technical point of view, according to the protocols of consensus and support, cryptocurrencies can be divided into two general categories: stable and unstable. Second, from an economic point of view, some cryptocurrencies are monetary in nature and others are asset in nature. Thirdly, among the types of cryptocurrencies, those that are designed to be stable and backed by assets or goods, are more closely related to the principles and rules of the Islamic monetary system than other cryptocurrencies and follow the rules more.
خلاصه ماشینی:
ازآنجاکه یکی از مسائل مهم در ارائه حکم شرعی و اسلامی، شناخت کامل موضوع و انواع و اقسام آن است ، در این مقاله سعی شده است که موضوع شناسی دقیقی از این هفده هزار رمزارزش ارائه گردد و سپس با توجه به اصول ، ضوابط و معیارهای پول در چارچوب عام نظام پولی اسلامی، انواع این رمزارزش ها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
اهم مطالعات انجام گرفته به شرح ذیل هستند: عیوضلو، رضایی صدرآبادی و نوری (١٣٩٩) در مقاله ای باعنوان «تحلیل فقهی - حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی »، به تحلیل ابعاد فقهی- اقتصادی خریدوفروش پول های مجازی پرداخته اند.
ثانیا بر پایه مهم ترین منطق ایجاد پول که تسهیل در معاملات و مبادلات بوده ، شرایط عام ثمن و مثمن در عقود معوض را میتوان جزء عمده شروط حاکم بر ایجاد پول دانست و میتوان گفت که در نظام پولی اسلامی، در تعیین مصادیق پول برای رفع مشکلات اقتصادی، تشکیل و رواج داشتن مصادیق پول عرفی فینفسه ازنظر اسلام اشکالی ندارد، ولی حاکمیت اسلامی وظیفه نظارت و کنترل اصول و شرایط حاکم بر پول را دارا هستند و در نهایت اعتبار مصادیق مختلف پول که در بین مردم و عرف (اعم از عرف خاص و عرف عام ) پذیرفته میشود را تأیید یا رد نهایی مینماید (عیوضلو، رضایی صدرآبادی، نوری، ١٤٠٠).