چکیده:
پیشرفت روزافزون فناوریهای نوین موجب شده است که بهکارگیری آن در فرایند انتخابات نیز کاربرد پیدا کند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که فنون جدید در فرایند انتخابات از چه جایگاهی برخوردار بوده و واجد چه آثار و ثمراتی میباشد؟ و نظام انتخاباتی ایران در این مقوله با چه مسائلی مواجه است؟ در مقاله حاضر این مسئله در قالبی توصیفی- تحلیلی تبیین گردیده است، امروزه شیوههای مدرن انتخاباتی رو به گسترش است و ثمراتی همچون؛ ایجاد انگیزه و تسهیل مشارکت شهروندان در انتخابات، صرفهجویی در هزینههای انتخاباتی، شفافیت در انتخابات و سلامت انتخاباتی را به همراه دارد. همچنین، مشخص شد که پیادهسازی شیوههای نوین در نظام انتخاباتی ایران با مسائلی همچون؛ شکلگیری قوانین انتخاباتی با ابتنای بر رأیگیری سنتی، پیشبینی موردی بهکارگیری فناوریهای جدید در لابهلای قوانین انتخاباتی بدون توجه به ملزومات اجرائی، با پراکندگی در قوانین انتخاباتی مواجه است. جهت رفع اشکالات ذکر شده، تسریع در تصویب لایحه جامع انتخابات، توجه و اهتمام ویژه به بند (12) ذیل سیاستهای کلی نظام انتخابات، و نظایر آن بهعنوان راهکارهای اثرگذار در برطرف شدن خلأهای موجود معرفی شدند.
Rapid advances in new technologies have necessitated their application to the election process. This research seeks to answer the question as to what position new technologies will possess in the election process, what effects and results they may have and what issues the Iranian electoral system may encounter in this regard. In the present article, we shall delineate this issue in a descriptive-analytical format, that today modern electoral methods are expanding and have such advantages as motivating and facilitating citizen participation in elections, make savings in election expenses, transparency in elections and electoral health. It becomes also clear that the implementation of new methods in the Iranian electoral system faces such issues as the formation of electoral laws based on the traditional voting model, a case-by-case foreseeability of the use of new technologies among electoral laws, regardless of executive requirements and the fact that electoral laws are scattered and have not been organized in single code of law.In order to solve the said problems, speeding up ratification of the Comprehensive Election Bill, special attention to paragraph (12) of the General Policies of the Election System, and alike are presented as effective solutions to eliminate the existing gaps.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، برای بهره مندی حداکثری از مزایای بی شمار فناوری های جدید در روند انتخابات ،علاوه بر فراهم کردن زیرساخت های فنی لازم ،پیش بینی الزامات قانونی نیز به عنوان یک پیش نیاز در نظام های انتخاباتی مورد توجه و تاکید متخصصان این حوزه می باشد.
١ اما،تسریع در فرایند انتخابات (که با به کارگیری فنون مدرن امکان پذیر است )،مضاف بر آنکه از فرسایشی شدن روند برگزاری انتخابات جلوگیری می کند،این امکان را نیز فراهم می سازد که نامزدها و ذی نفعان انتخابات فرصت کافی برای سوءاستفاده از فرسایشی شدن فرایند انتخابات و انحراف افکار عمومی در دست یابی به اهداف غیر منطقی خود را نداشته باشند و شاید همین موضوع از دلایل اقدام قانون گذار عادی در تعیین سقف زمانی در قوانین انتخاباتی ایران نیز 2 محسوب شود .
مبتنی بر مطالب مذکور،تأثیرگذاری مؤلفه ی سرعت در کیفیت بخشی به فرایند برگزاری انتخابات موجب شده است که این موضوع به عنوان یکی از محورهای اصلی بند (١٢) ذیل «سیاست های کلی انتخابات » -ابلاغی ١٣٩٥-رهبر معظم انقلاب در جمهوری اسلامی ایران نیز مورد تاکید قرار بگیرد.
اما،در حال حاضر نظام حقوقی ایران با دستۀ دیگری از قوانین انتخاباتی نیز مواجه است که قانون گذار هیچ گونه الزام قانونی در به کارگیری فناوری های نوین در آنها پیش بینی نکرده است و چنانچه بسترهای فنی لازم جهت اجرایی شدن شیوه های نوین انتخاباتی در این دست از قوانین فراهم شود خلأهای قانونی موجود در این موارد برای مجریان و متصدیان انتخابات فوق العاده مشکل ساز خواهد بود.