چکیده:
ههدف از انجام تحقیق کاربردی حاضر، بررسی تاثیر حسابداری ذهنی بر سازگاری مالیاتی حسابرسان خوداشتغال در حضور عوامل سواد مالی، وجدان کاری، مشوقهای مالیاتی و فرارمالیاتی است. در این تحقیق از پرسشنامه استاندارد اولسن و همکاران (2018) با آلفای کرونباخ 0.93 استفاده شده است که توسط 150 نفر از حسابرسان خوداشتغال فعال در انجمن حسابرسی ایران تکمیل شد. همچنین دادههای بدست آمده با استفاده از نرمافزار Smart PLS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که میزان تاثیر حسابداری ذهنی بر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بردرآمد به ترتیب برابر با 78 و 45 درصد میباشد. میزان تاثیر سواد مالی، وجدان کاری، مشوقهای مالیاتی و فرارمالیاتی بر پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و مالیاتبردرآمد به ترتیب به میزان 44 و 69 درصد قابل پیشبینی میباشد. شدت رابطه حسابداری ذهنی و پرداخت مالیات ارزشافزوده 289/ 0 بوده است. همچنین شدت رابطه حسابداری ذهنی و پرداخت مالیات بردرآمد برابر با 192/ 0 بوده است.
The purpose of the this applied research is to investigate the effect of mental accounting on the tax adjustment of self-employed auditors in the presence of financial literacy factors, work conscience, tax incentives and tax evasion. In this study, Olsen et al. (2018) standard questionnaire with the of Cronbach’s alpha reliability (0.93) was completed by 150 self-employed auditors who are active in the Iranian Audit Association. The obtained data were also analyzed using smart PLS software. The results showed that the effect of mental accounting on VAT and income tax payments is 78 and 45 percent, respectively. The effect of financial literacy, work conscience, tax incentives and tax evasion on VAT payments and income taxes can be predicted at 44% and 69%, respectively. The intensity of the relationship between audit and payment of value added tax was 0.289. Also, the intensity of the relationship between mental accounting and income tax payment was 0.192.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر این ، پژوهش های قبلی حسابداری ذهنی، مالیات ها، مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده را مقایسه نکرده ، بلکه فقط یکی یا دیگری در نظر گرفته شده است و از همه مهم تر اینکه ، در مورد چگونگی ارتباط حسابداری ذهنی با فرار مالیاتی و برنامه ریزی مالیاتی، اطلاعات کمی وجود دارد.
با توجه به پیشینۀ مطالعات صورت گرفته ، در این مطالعه به بررسی رویکرد اولسن و همکاران (٢٠١٨) یعنی تعیین اثر حسابداری ذهنی روی سازگاری مالیاتی (پرداخت انواع مالیات از قبیل مالیات بر درآمد و مالیات ارزش افزوده در حسابرسان خود اشتغال پرداخته و علاوه بر آن ، با توجه به تحقیقات کریچلرو همکاران (٢٠١٩) و ابراهیمی و نجفی (١٣٩٩)، به بررسی تاثیر حسابداری ذهنی بر روی عواملی از قبیل سواد مالی ، وجدان کاری ، مشوق های مالیاتی و فرار مالیاتی پرداخته شده است .
مقدار عدد تی به دست آمده ٣/٠٣ بیشتر از ١/٩٦ میباشد بنابراین تاثیر متغیر میانجی در مدل تائید میگردد، همچنین نتیجه میگیریم که نقش میانجی عوامل میانی بر رابطه حسابداری ذهنی و پرداخت مالیات ارزش افزوده مثبت و معنیدار بوده وشدت رابطه در حد٠/٢٨٩ بوده است .
بنابراین در سطح خطای ٠/٠٥ یا سطح اطمینان ٠/٩٥ میتوان گفت میزان تاثیر حسابداری ذهنی بر پرداخت مالیات ارزش افزوده مورد تائید است و شدت رابطه در حد ٠/٧٦ میباشد.
”Mental accounting of income tax and value added tax among self-employed business owners‘, Journal of Economic Psychology, doi: 34.