چکیده:
تبیین ارتباط بین ریسک، بازده و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای موضوعی است که طی دهه های اخیر به پارادایم غالب بازار های سرمایه تبدیل گردیده است. در ادبیات مالی، الگوهای متفاوتی جهت بررسی رابطه بین ریسک و بازده ارائه شده است. یکی از این الگوها، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است. این مدل در ابتدای معرفی خود با استقبال فراوانی مواجه شد اما پس از مدتی به شدت از سوی صاحبنظران حوزه مالی مورد انتقاد قرار گرفت و الگوهای متعددی جهت اصلاح آن معرفی گردید. از جمله الگوهایی که در جهت رفع نقاط ضعف مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مطرح شد، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف است. هدف اصلی این پژوهش مقایسه توانایی مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف در توضیح رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به منظور دستیابی به این هدف، نمونه ای متشکل از 94 شرکت از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1380 تا 1389 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان می دهد که مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی در توضیح رابطه بین ریسک و بازده سهام، نسبت به مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف از عملکرد بهتری برخوردار است.
Explaining the relationship between risk and return and the capital asset pricing is an issue that has become the dominant paradigm of capital market in recent decades. In financial literature, different models have been proposed to investigate the relationship between risk and return, one of which is capital asset pricing model (CAPM).This model initially was welcomed, but after a while, has criticized and reformed by financial domain experts. Consumption based Capital Asset Pricing Model (C-CAPM) was one of the models that have been presented to eliminate weakness of Capital Asset Pricing Model. The main purpose of this research is Comparing the performance of CAPM and C-CAPM models in explaining the relationship between stocks risk and return in Tehran Stock Exchange. To do this, a sample of 94 firms was selected among the listed firms in Tehran Stock Exchange during 1380-1389(2001-2010). Also, the ordinary least squares regression, weigheted least squares regression and generally least squares regression method and pooled data model have been used for estimating the research models.
خلاصه ماشینی:
هدف اصلی این پژوهش مقایسه توانایی مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف در توضیح رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
نتایج بررسی ها نشان میدهد که مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی در توضیح رابطه بین ریسک و بازده سهام ، نسبت به مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف از عملکرد بهتری برخوردار است .
با توجه به اینکه تاکنون آزمون و مقایسه مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف بیشتر در رابطه با بازارهای مالی توسعه یافته صورت گرفته است ، این مطالعه بر آن است تا توانایی این دو مدل را در تبیین رابطه بین ریسک و بازده در بازار در حال توسعه (نوظهور) ایران مورد سنجش و مقایسه قرار دهد.
مجتهدزاده و همکاران (١٣٨٩) در مطالعه ای میزان خطای دو مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و مدل تعدیل شده برای شرایط تورمی را در پیش بینی بازده سهام مورد بررسی و مقایسه قرار دادند.
همانگونه که بیان شد، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی و مقایسه توانایی مدل های قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای سنتی (CAPM) و قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای مبتنی بر مصرف (C-CAPM) در توضیح رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران است .