چکیده:
افول عصر جهانیشدن، تضعیف اتحادیه اروپا، تزلزل و بیثباتی سیاسی، امنیتی و جغرافیایی آمریکا در اثر تضعیف حلقه همگرایی ایالات متحده، افزایش شکاف بین دو سوی پیمان آتلانتیک، تغییر محور قدرت از غرب به شرق، افزایش رقابت قدرتهای بزرگ، تقویت نقش دولتهای ملی، بازگشت مقتدرانه ناسیونالیسم، ارتقای اهمیت دولت- شهرها و افزایش تعداد دولتهای ورشکسته از تاثیرات اپیدمی کووید ۱۹ بر نظام بین الملل میباشد. مهمترین اثرات اپیدمی کووید ۱۹ بر نظم بین المللی عبارت است از: 1) توسعه و تداوم اتکا به دیپلماسی دیجیتالی در بین قدرتهای بزرگ. 2) افزایش فشار و مطالبه از قدرتهای بزرگ برای افزایش حقوق شهروندی و حق سلامت. 3) تاثیرپذیری اقتصاد جهانی از کرونا و تشدید رقابت اقتصادی قدرتهای بزرگ. 4) رقابت برای ایفای نقش بین المللی در مهار کرونا و واکسیناسیون. 5) کاهش اعتبار قدرتهای بزرگ برای سردرگمیها و سیاستگذاری نامتقارن.
خلاصه ماشینی:
همچنين کشورهاي مختلف در مراحل مختلف بيماري کرونا هستند، بنابراين ريسک بازگشت بيماري هم وجود دارد و زمان پايان کامل بيماري در جهان نامشخص است که اين مهم بيش از پيش رقابت ميان قدرت هاي جهاني و اقتصاد کشورها را متاثر ساخته است .
بااين حال ، دستور کار ساخت سالانه ١٠٠ ميليون دز واکسن کرونا در چين دنبال ميشود که ميتواند پاسخگوي نياز کشورهاي با درآمد متوسط و پايين باشد؛ يعني بدون توجه به رعايت استانداردها و مطابقت با کيفيت مدنظر سازمان جهاني بهداشت ، چين ميتواند قدرت چانه زني خود در عرصه رقابت بين المللي را نيز افزايش دهد، به ويژه آنکه روسيه ، تواني بسيار کمتر از اين ميزان دوز در اختيار دارد و توليد واکسن در آلمان ، انگلستان و فرانسه شايد به ١٠٠ ميليون دوز در سال نرسد يا اين که قيمت تمام شده آن اين امکان را به کشورهاي مزبور ندهد(شوراي راهبردي وزارت خارجه ، ٨/١٠/ ١٣٩٩).
اما ايالات متحده نه تنها از همکاري با سازمان بهداشت جهاني خودداري کرد بلکه براي سرپوش گذاشتن بر کوتاهي هاي خود در برخورد با شيوع کرونا، پرداخت مالي به اين سازمان را نيز متوقف کرد (خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران / ٧/٦/ ١٣٩٩).
در خصوص سياست خارجي بايد گفته شود دولت ترامپ از مديريت بحران کرونا توسط پکن ناراضي است و به همين دليل سازمان بهداشت جهاني را متهم به چشم پوشي از عملکرد چين کرده و دستور داده است تا کمک هاي مالي به اين نهاد و روابط با آن قطع شود (روزنامه واشنگتن پست ، ٢٠٢٠/٠٤/٢٧).