چکیده:
توجه به اهمیت تجارت بینالملل، تحلیل و شناخت روابط تجاری کشور و بررسی موانع و یا مشوقهای آن، نقش مؤثری را در مسیر پیشرفت اقتصادی ایفا میکند. چرا که تجارت بینالملل، نرخ رشد اقتصاد را از طریق دسترسی به بازارهای خارجی، تکنولوژی و منابع تحت تأثیر قرار میدهد و تکنولوژی نقش قابل ملاحظهای در شکلدهی الگوهای تجارت ایفا کرده و رابطه معناداری بین تجارت و تکنولوژی در ادبیات تجربی وجود دارد. ارزیابی اثر فاصله و شکاف تکنولوژیکی به عنوان متغیری که میتواند به شکل یک مانع و یا یک مشوق برای روابط تجاری کشور عمل کند، حائز اهمیت است و شکاف در پیشرفت تکنولوژیکی میتواند یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده تجارت دوجانبه و رشد اقتصادی بین کشورها باشد. به همین خاطر در پژوهش حاضر 43 کشور طرف تجاری ایران که بیشترین تجارت را با ایران طی سالهای 2001 تا 2020 داشتهاند انتخاب و با استفاده از مدل جاذبه و رگرسیون Panel-ARDL رابطه بین شکاف تکنولوژی و تجارت بخش صنعت برآورد گردید. نتایج نشان داد که مدل جاذبه در بلندمدت در اقتصاد ایران برقرار است. همچنین در بلندمدت شکاف تکنولوژی ایران و طرف تجاری بر اساس شاخص هزینههای تحقیق و توسعه، منجر به کاهش تجارت بخش صنعت ایران و شرکای تجاری خواهد شد. سایر نتایج حاکی از آن بود که شاخص سهم اقتصادی کشور طرف تجاری از تولید ناخالص جهانی و شاخص مشابهت با کاهش شکاف تکنولوژی ایران با کشورهای طرف تجاری، باعث افزایش تجارت صنعتی میشود.
Paying attention to the importance of international trade, analyzing and recognizing the country's trade relations and examining its obstacles and incentives play an effective role in the path of economic development, because international trade affects the growth rate of the economy through access to foreign markets. Technology has played a significant role in shaping trade patterns, and there is a significant relationship between trade and technology in empirical literature. It is important to evaluate the effect of distance and technological gap as a variable that can play as an obstacle or an incentive for the country's trade relations. Therefore, the gap in technological progress can be one of the most important determining bilateral trade and economic growth between countries. In the present study, 43 trading partner countries of Iran, which had the most trade with Iran between 2001 and 2020, were selected, and the relationship between the technology gap and the industrial trade was estimated using the gravity model and Panel-ARDL regression. The results showed that the gravity model is in place in Iran's economy in the long term. Also, in the long term, the technology gap between Iran and the commercial side, based on the index of research and development costs, will lead to a decrease in the trade of the industrial sector of Iran and its commercial partners. reducing Iran's technology gap with trading partner countries, it increases industrial trade
خلاصه ماشینی:
هدف از پژوهش حاضـر بررسـی اثـر شـکاف تکنولوژی بر تجارت بخـش صـنعت بـا اسـتفاده از مـدل جاذبـه و سـپس تعیـین اثـرات کوتاه مدت و بلندمدت با استفاده از تکنیک ARDL بر اساس داده های پنل بـرای ٣٤ کشـور که بیش ترین تجارت در بخش صنعت با کشور ایران در طی دوره زمانی ٢٠٠١ الـی ٢٠٢٠ داشته اند می باشد.
بر اساس مطالعه تینبرگن (١٩٦٢) شکل تابعی زیر می تواند برای جریـان هـای تجـارت بین الملل به کار رود: (3) భீమீܤ = ݁݀ܽݎܶ ௗ௦௧ که در آن ، Trade جریان تجارت (مقـادیر صـادرات ، واردات یـا مجمـوع هـر دو) بـین دو کشـور، GDP١ و GDP٢ انـدازه اقتصـادی مربـوط بـه دو کشـور و dist فاصـله بـین دو کشور است .
الگوی جاذبه تجاری با تعدادی از متغیرهای مجازی قابلیت تعمیم دارد، با این هدف که توضیح بیشتری از سطح تجـارت ارائـه شـود (دانلـوی و هاتچینسـن ، ١٩٩٩، & Dunlevy (١٩٩٩) Hutchinson؛ ترسـبی و ترسـبی ١٩٨٧، (١٩٨٧) Thursby &Thursby ؛ رز، ٢٠٠٠، (٢٠٠٠) Rose؛ فرانکل و رز ٢٠٠٢، (٢٠٠٢) Rose &Frankel ؛ پولینز، ١٩٨٩، (١٩٨٩) Pollins؛ رونـی و کانـگ ، ٢٠٠٣، (٢٠٠٣) Kang &Reuveny ؛ گـوا و منسـفیلد، ١٩٩٣، & Gowa (١٩٩٣) Mansfield ؛ منسـفیلد و برنسـون ، ١٩٩٧، (١٩٩٧) Bronson &Mansfield ؛ وان بـرز، ١٩٩٨، (١٩٩٨) Van Beers؛ مک کالم ١٩٩٥، (٢٠٠٨) McCallum).
LDIS نیز شـاخص فاصـله اسـت کـه از لگـاریتم هزینـه حمـل و نقـل جهـانی بـرای تجارت بین المللی (Global transport costs for international trade) بـا طـرف هـای تجـاری بدست می آید.