چکیده:
میزان و کیفیت ثبات و امنیت جامعه، خروجی حکمرانی امنیتی است. هدف این مقاله، تبیین پیامدهای اقتصاد سیاسی رانتی بر حکمرانی امنیتی است. حکمرانی امنیتی از مهمترین مقولههایی است که دولتمردان نباید نسبت به آن غلفت نمایند. مسئله این پژوهش آن است که تا کنون تحقیقی منسجم با روشهای علمی در مورد پیامدهای اقتصاد سیاسی رانتی بر حکمرانی امنیتی انجام نشده است. هدف این تحقیق، بررسی تبعات اقتصاد سیاسی رانتی بر حکمرانی امنیتی کشورهایی با اقتصاد رانتی است. نمونه آماری این پژوهش 50 نفر از خبرگان دانشگاهی و نیروهای مسلح است که به صورت غیرتصادفی انتخاب شدهاند. برای تعیین روایی پرسشنامه از روش روایی محتوا و توزیع دومرحلهای پرسشنامه استفاده شد و برای تعیین پایایی آزمون، نمونة اولیه پرسشنامه بین خبرگان پیشآزمون شد و به کمک نرمافزار SPSS میزان ضریب اعتماد با روش «آلفای کرونباخ» بزرگتر از 8/0 بهدست آمد. در ادامه با استفاده از نرمافزار SPSS، بهمنظور اولویتبندی عوامل برآمده از اقتصاد سیاسی رانتی و میزان اثرگذاری آنها بر حکمرانی امنیتی با توجه به نوع دادهها از آزمونهای خی دو و فریدمن، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده گردید. تحلیل دادههای گردآوریشده بیانگر آن است که اقتصاد سیاسی رانتی، موانعی را در زمینه شکلگیری بسترهای مناسب، فرایند و نتایج حکمرانی امنیتی مطلوب ایجاد مینماید. یافتهها نشان میدهد اقتصاد سیاسی، با توجه به تاثیرگذاری متقابل بر ساختارها و فرایندها، نقش بیبدیلی در چگونگی شکلگیری و راهبری فرایندهای مرتبط با حکمرانی امنیتی دارد. حکمرانی امنیتی نیازمند تقویت «اجتماعیسازی قدرت» و «مردمیسازی امنیت» است.
Summary The amount and quality of stability and security of society is the result of security governance. The purpose of this article is to explain the consequences of rentier political economy on security governance. Security governance is one of the most important categories that statesmen should not neglect. The problem of this research is that until now, no consistent research with scientific methods has been done on the consequences of rentier political economy on security governance. The purpose of this research is to investigate the consequences of rentier political economy on the security governance of countries with rentier economy. The statistical sample of this research is 50 academic and armed forces experts who were chosen non-randomly. To determine the validity of the questionnaire, the content validity method and the two-stage distribution of the questionnaire were used, and to determine the reliability of the test, the initial sample of the questionnaire was pretested among experts, and with the help of SPSS software, the reliability coefficient was obtained with the "Cronbach's alpha" method greater than 0.8. In the following, using SPSS software, in order to prioritize the factors arising from rentier political economy and their impact on security governance according to the type of data, chi-square and Friedman tests, Pearson's correlation and multiple regression were used. The analysis of the collected data shows that the political economy of rent creates obstacles in the field of formation of appropriate platforms, process and results of the desired security governance. Findings show that political economy, due to the mutual influence on structures and processes, has an irreplaceable role in the formation and management of processes related to security governance. Security governance needs to strengthen "socialization of power" and "popularization of security". Key words: rentier political economy, security governance, policy making, popularization of security.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشي : معرفي پيامدهاي اقتصاد سياسي رانتي بر فرايند حکمراني امنيتي محمود عسکري (استاديار و عضو هيات علمي دانشگاه عالي دفاع ملي) تاريخ دريافت : ١٤٠١/١٢/١٨ تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/٠٣/٢٨ چکيده ميزان و کيفيت ثبات و امنيت جامعه ، خروجي حکمراني امنيتي است .
مسئله اين پژوهش آن است که تا کنون تحقيقي منسجم با روش هاي علمي در مورد پيامدهاي اقتصاد سياسي رانتي بر حکمراني امنيتي انجام نشده است .
در ادامه با استفاده از نرم افزار SPSS، به منظور اولويت بندي عوامل برآمده از اقتصاد سياسي رانتي و ميزان اثرگذاري آنها بر حکمراني امنيتي با توجه به نوع داده ها از آزمون هاي خي دو و فريدمن ، همبستگي پيرسون و رگرسيون چندگانه استفاده گرديد.
بررسيها نشان ميدهد متأسفانه هنوز با وجود اهميت اين موضوع ، پژوهشي در مورد شناخت و شناسايي اين عوامل انجام نشده است ، با توجه به مطالب بيان شده ، مسئله اين پژوهش آن است بخش مهمي از اشکال هاي موجود در حکمراني امنيتي، به واسطه حاکميت اقتصاد سياسي رانتي و پيامدهاي ناشي از آن است که تاکنون تحقيقي منسجم با روش هاي علمي در مورد احصاء و شناسايي اين پيامدها انجام نشده است .
(٢) انجام اين تحقيق ميتواند در شناخت عوامل مؤثر از جمله اقتصاد سياسي (عسگري، ١٣٩٩: ١٠٣ و حيات مقدم ، کلانتري، فلاح ، ١٣٩٦: ٥٤) بر کيفيت حکمراني امنيتي مؤثر باشد.
نمره شاخص پاسخگويي دولت عربستان بين سال هاي ١٩٩٦-٢٠٢٠ (به تصویر صفحه رجوع شود) در پايان ، براساس پيامدهاي شناساييشده در جدول شمارة ١ و فرايند حکمراني امنيتي اشاره شده ، الگوي نظري زير ارائه ميگردد: نمودار شماره ١.