چکیده:
در باب مسوولیت مدنی، قاعده کلی این است که هر کس به کسی ضرر و زیان وارد کند، باید جبران خسارت نماید. این قاعده عام و کلی بوده و تمام اقشار جامعه، حتی طفل را هم شامل می شود. از این رو، هیج فرقی بین پلیس و سایر مردم وجود نداشته و پلیس هم از این قاعده مستثنی نیست. بنا بر این هر گاه پلیس در حین انجام ماموریت عمدا یا در اثر بی احتیاطی یا به دلیل عدم مهارت کافی، موجب ورود خسارت به مردم می شود، مسوولیت مدنی دارد؛ یعنی وظیفه دارد که خسارت های وارده جبران نماید. از آنجائی که پلیس حافظ امنیت جانی و مالی مردم محسوب می شود، این گونه به نظر می رسد که مسوولیت مدنی نداشته باشد، همان گونه که تاکنون در برخی از کشورها این گونه بوده است که پلیس آزادی مطلق داشته و خسارت های وارده از ناحیه آنها غیرقابل جبران باقی می ماند. در تحقیق حاضر سعی شده است، مبانی مسوولیت مدنی پلیس، در حقوق ایران مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
فصلنامه علمی تخصصی فقه و حقوق معاصر سال هشتم، شماره 21، پاییز 1401، ص101- 121 مبانی مسؤولیّت مدنی ناشی از عمل مجرمانه پلیس در حقوق ایران عبّاس نصیری 1 محمّدمهدی کریمی نیا 2 چکیده: در باب مسؤولیت مدنی، قاعده کلی این است که هر کس به کسی ضرر و زیان وارد کند، باید جبران خسارت نماید.
قرار بر این بود که پلیس قضایی از بین افسران و افراد پلیس و ژاندارمری و سایر ضابطین یا کارکنان دادگستری یا افراد دیگری که صلاحیت لازم را داشته باشند، انتخاب یا استخدام شوند و وظایف این پلیس نیز همان تکالیفی بود که در فصل اول و دوم از باب اول قانون آیین دادرسی کیفری و قوانین دیگر برای مأمورین شهربانی و ژاندارمری یا سایر مأمورینی که به موجب قوانین خاص ضابط دادگستری بودهاند، نوشته شده بود.
قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح که مشتمل بر (137) ماده و (51) تبصره به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، در باره جرایم نیروهای مسلح، معاونان و شرکای آنان می باشد و به همین دلیل میتوان ادعا کرد که وقوع همهی این جرایم مبنای تقصیر جزایی کارکنان نیروهای مسلح از جمله کارکنان پلیس است و به تبع قصد و اراده آنان (عمد و علم) مسؤولیت کیفری هم ایجاد میگردد؛ ولی مسؤولیت کیفری هرچند که منجر به خساراتی به نظم عمومی یا اموال نیروهای مسلح یا مردم میگردد، گاهی مبنای مسؤولیت مدنی هم واقع میگردد و آن، در جایی است که صدمات جانی و مالی به افراد وارد میشود و یا به اموال دولتی (نیروهای مسلح) خساراتی وارد شود.