چکیده:
با عنایتبه افزایش مسکنسازی در جوامع درحال توسعه مانند ایران، پرداختنبه موضوع کاهش حوادث ساختمانی بهخصوص در کلانشهرها و ایمنسازیهای مربوطه با کمک تکنولوژیهای نوظهور، امری ضروری است. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر عبارتاست از: واکاوی کاربست اینترنت اشیاء جهت نظارت و کنترلبر نقاط دارای خطر زیاد بهمنظور کاهش حوادث و ارتقای ایمنی در فضاهای کارگاهی ساختمانی در شهر تهران. در این پژوهش کاربردی، ابتدا مطالعه کتابخانهای درخصوص مفهوم و کاربرد اینترنت اشیاء در حوزهی ایمنی صنعت ساخت و ساز انجام شد. سپس، نقاط و فعالیتهای دارای خطر زیاد شناسایی شدند. پس از آن، در مرحله مطالعه میدانی، این لیست توسط 52 مشاور ذیصلاح ایمنی ساختمان تصحیح و تکمیل شد. بعد از آن، ده مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان خبره ایمنی و آگاهبه حوزهی اینترنت اشیاء، صورت پذیرفت. برایناساس، راهکارهای موثر مبتنیبر اینترنت اشیاء برای کنترل و نظارتبر نقاط دارای خطر زیاد استخراج گردیدند. همچنین، در این ارتباط، وضعیت موجود و بسترهای مورد نیاز از جنبههای تکنولوژی، سازمان، هزینه و برونسازمان تبیین شدند. درواقع، یافتههای اصلی این تحقیق، در قالب مدل مفهومی، نشان میدهد که توجهبه مراحل انتخاب حادثه، انتخاب نقطه و فعالیت مورد نظر، تعیین راهکار مناسب با موقعیت تعیین شده (پایش میزان جابهجایی و سلامت سازه، پایش مجاورت مواد اشتعالزا با دیگر مواد، پایش مجاورت افراد و ماشینآلات و ممانعت از ادامهی حرکت و تعیین محدوده در اطراف بازشوها) و بررسی بسترهای مورد نیاز (زیرساخت، پشتیبانی، اعتباربخشی، فرهنگ، بودجه، کارفرمایان و قانون)، بهترتیب، جهت طراحی و پیادهسازی سیستمهای ایمنی اینترنت اشیاء محور در فضاهای کارگاهی ساختمانی حیاتی است.
Considering the increase in housing construction in developing societies such as Iran, it is necessary to address the issue of reducing construction accidents, especially in metropolises, and related safety measures with the help of emerging technologies. Therefore, the main goal of the current research is to investigate the use of Internet of Things to monitor and control high-risk points in order to reduce accidents and improve safety in the spaces of construction site in Tehran.
In this applied research, first, a library study was conducted regarding the concept and application of Internet of Things in the safety field of the construction industry. Then, high risk points and activities were identified. After that, in the field study phase, this list was corrected and completed by 52 competent building safety consultants. After that, ten semi-structured interviews were conducted with safety experts and knowledgebale in the field of IoT. Therefore, effective solutions based on Internet of Things were extracted to control and monitor high risk points. Also, in this regard, the current situation and required platforms were explained from the aspects of technology, organization, cost and outsourcing.
In fact, the main findings of this research, in the form of a conceptual model, show that paying attention to the stages of choosing the incident, choosing the desired point and activity, determining the appropriate solution for the determined situation (monitoring the amount of movement and health of the structure, monitoring the proximity of flammable materials with other materials, monitoring the proximity of people and machines and preventing the continuation of movement and determining the limits around the openings) and checking the required platforms (infrastructure, support, accreditation, culture, budget, employers and law), respectively, in order to design and implement IoT-based safety systems in the spaces of construction sites is vital.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، هدف اصلي پژوهش حاضر عبارت است از: واکاوي کاربست اينترنت اشياء جهت نظارت و کنترل بر نقاط داراي خطر زياد به منظور کاهش حوادث و ارتقاي ايمني در فضاهاي کارگاهي ساختماني در شهر تهران .
درواقع ، يافته هاي اصلي اين تحقيق ، در قالب مدل مفهومي، نشان ميدهد که توجه به مراحل انتخاب حادثه ، انتخاب نقطه و فعاليت مورد نظر، تعيين راهکار مناسب با موقعيت تعيين شده (پايش ميزان جابه جايي و سلامت سازه ، پايش مجاورت مواد اشتعال زا با ديگر مواد، پايش مجاورت افراد و ماشين آلات و ممانعت از ادامه ي حرکت و تعيين محدوده در اطراف بازشوها) و بررسي بسترهاي مورد نياز (زيرساخت ، پشتيباني، اعتباربخشي، فرهنگ ، بودجه ، کارفرمايان و قانون )، به ترتيب ، جهت طراحي و پياده سازي سيستم هاي ايمني اينترنت اشياء محور در فضاهاي کارگاهي ساختماني حياتي است .
در ايران نيز بررسي گزارش هاي آماري سالانه منتشر شده توسط اداره کل بازرسي کار و امور اجتماعي نشان ميدهد که حدود ٣٥ درصد حوادث ناشي از کار، مربوط به فعاليت در فضاهاي کارگاهي ساختماني و عمراني بوده که متاسفانه بيشتر آنها منجر به فوت و يا مصدوميت شديد شده اند (زنديه و همکاران ، ١٣٩٥).
علاوه بر اين ، در يک پژوهش ، ده ريسک اصلي ايمني در ارتباط با فضاهاي کارگاهي درون پروژه هاي انبوه سازي ايران شناسايي شده اند که عبارتند از: سقوط افراد در جوشکاري و نصب اسکلت و تخريب به عنوان مهمترين ريسک ، ريزش ساختمان مجاور و آوار، سقوط افراد از بازشوهاي سقف و پرتگاه ها، افتادن از داربست ، سقوط اشيا، برق گرفتگي، برخورد با ابزارآلات و وسايل نقليه ، انفجار يا آتش سوزي و گيرکردن و قرارگرفتن بين اشياء (اردشير و همکاران ، ١٣٩٢).