چکیده:
با توجه به وجود فضای مناسب و پتانسیل نواحی روستایی کشور، انرژیهای تجدیدپذیر بهعنوان گزینهای مناسب برای تأمین انرژی مطرح شده است؛ بنابراین، هدف این مطالعه ادغام روشهای تصمیمگیری چندمعیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی بهمنظور پتانسیلسنجی مناطق بهینه در سطح محلی و روستایی است تا با ارائه روش تصمیمگیری در مطالعات فضایی انرژیهای تجدیدپذیر بالاترین تفکیک فضایی ممکن در این زمینه فراهم شود. در این مطالعه، جهت وزندهی به معیارها از روش بهترین- بدترین و برای به دست آوردن نقشه تناسب جهت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در روستاهای شهرستان مشهد از روش ترکیب خطی وزنی استفاده شده است. نتایج نشاندهنده اهمیت معیارهای محیطی و اقتصادی و نیز توجه به نوع انرژی تجدیدپذیر برای مناطق روستایی است بهطوریکه از مجموع مساحت منطقه مورد مطالعه، 54 درصد جهت تأسیس نیروگاه خورشیدی و 25 درصد جهت تاسیس نیروگاه بادی در کلاس مناسب هستند. روستاها در منطقه مورد مطالعه به دو گروه روستاهای برخوردار از پتانسیل انرژی بادی و انرژی خورشیدی تقسیمبندی شدند. روستاهای گروه اول عمدتاً در حاشیه جنوبغربی و روستاهای گروه دوم در حاشیه جنوبی و مرکزی شهرستان مشهد توزیع شدهاند. نتایج این مطالعه میتواند برای برنامهریزی و تصمیمگیری در تمام سطوح مدیریتی جهت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در آینده بسیار مفید باشد.
Due to the existence of suitable space and potential of rural areas of the country, renewable energy has been proposed as a suitable option for energy supply. Therefore, the aim of this study is to integrate multi-criteria decision making methods and geographic information systems in order to assess the potential of optimal areas at the local and rural levels to provide the highest possible spatial separation in this field by presenting decision methods in spatial studies. In this study, the best-worst method was used to weight the criteria and the WLC method was used to obtain a fitness map for the development of renewable energy in Mashhad. The results show the importance of environmental and economic criteria as well as attention to the type of renewable energy for rural areas. Thus, 54% of the total area of the study area is suitable for the establishment of solar power plants and 25% for the establishment of wind power plants in the class. In the study area, the villages were divided into two groups of villages with wind energy potential and solar energy. The villages of the first group are mainly distributed in the southwestern margin and the villages of the second group are distributed in the southern and central margins of Mashhad city. The results of this study can be very useful for planning and decision making at all levels of management for the development of renewable energy in the future.
خلاصه ماشینی:
در اين مطالعه ، جهت وزن دهي به معيارها از روش بهترين - بدترين و براي به دست آوردن نقشه تناسب جهت توسعه انرژيهاي تجديدپذير در روستاهاي شهرستان مشهد از روش ترکيب خطي وزني ١- دانشجوي دکتري جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشکده جغرافيا، دانشگاه تهران ، تهران ، ايران .
نتايج نشان دهنده اهميت معيارهاي محيطي و اقتصادي و نيز توجه به نوع انرژي تجديدپذير براي مناطق روستايي است به طوريکه از مجموع مساحت منطقه مورد مطالعه ، ٥٤ درصد جهت تأسيس نيروگاه خورشيدي و ٢٥ درصد جهت تاسيس نيروگاه بادي در کلاس مناسب هستند.
et al) فقدان پتانسيل سنجي مناطق براي انرژي تجديدپذير در کنار ناخشنودي جوامع محلي و عدم وجود يا سطح پايين معافيت هاي زيست محيطي را از علل ناکامي پروژه هاي توسعه انرژي تجديدپذير ميدانند، ازاين رو پتانسيل سنجي انرژيهاي تجديدپذير با هدف پيشنهاد پروژه هاي که بيشترين ارزش افروده اقتصادي را در مکان داشته باشد ضروري است که ميتوان آن را در چارچوبي با بيان نواحي با کمترين و بيشترين مطلوبيت مورد بحث قرار داد (٢٠١٦ ,.
بنابراين ، هدف روش ارائه شده ارائه راه حل هاي مبتني بر پتانسيل سنجي انرژي تجديدپذير براي نواحي با سطوح اقتصادي و اجتماعي پايين و برخوردار از پتانسيل بالاي انرژي خورشيدي يا بادي است ، زيرا تنوع انرژيهاي تجديدپذير و شرايط مکاني و جغرافيايي متفاوت مناطق روستايي ايران ايجاب ميکند تا نوع انرژي متناسب با ويژگيهاي اين مناطق در نظر گرفته شود.
1- Geographic Information System (GIS) 2- Multiple-Criteria Decision Analysis (MCDA) القرني و اواستي (٢٠١٧ ,Al Garni and Awasthi) به روشي مشابه با مطالعات هوفر و همکاران ، پتانسيل ايجاد نيروگاه هاي خورشيدي را در عربستان بررسي نموده اند.