چکیده:
اهمیت ورود گردشگران خارجی در توسعۀ گردشگری هر کشور برنامهریزان را بر آن میدارد که در پی سنجش تقاضای گردشگری برآِیند و عوامل مرتبط با آن را شناسایی و اولویتبندی کنند تا امکان برنامهریزی در چارچوب عوامل مهم تقاضا فراهم شود. با آنکه ایران سهم ناچیزی از صنعت گردشگرى دارد، بررسی عوامل تأثیرگذار در توسعۀ این صنعت و تلاش برای شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش گردشگران ورودی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین منظور، در این پژوهش مدلسازی اقتصادسنجی پویا از تقاضای گردشگری بینالمللی بررسی و عوامل تعیینکننده در ورود گردشگران بینالمللی به ایران تجزیهوتحلیل شده است. در این راستا، گردشگران ورودی به ایران از پنجاه کشور طی دورۀ زمانی 2008 تا 2016 بررسی و تأثیر عوامل اقتصادی همچون تولید ناخالص داخلی کشورهای مبدأ، قیمت مصرفکننده (قیمت نسبی گردشگری) و قیمت نفت خام و عوامل غیراقتصادی همچون تعداد اتاقها، ثبات سیاسی و اثر تحریم بهعنوان متغیر ساختگی (دامی) بر تقاضای گردشگران ورودی سنجیده شده است. بدین منظور، تقاضای گردشگران ورودی با استفاده از سه مدل اقتصادی، غیراقتصادی و ترکیبی تخمین زده شد که از برآوردگر گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) برای مدل دادههای پانل پویا و نرمافزار ایویوز10 استفاده میکنند. بنابر یافتههای پژوهش، علاوهبر متغیرهای اقتصادی، متغیرهای غیراقتصادی نیز در تعیین میزان تقاضای گردشگری ورودی به ایران تأثیرگذار است. در بین متغیرهای اقتصادی، سرانۀ تولید ناخالص داخلی (GDP) و در بین متغیرهای غیراقتصادی، ثبات سیاسی تأثیرگذاری بیشتری داشتهاند.
The importance of the number of incoming tourists to a country in tourism development prompts planners to measure tourism demand to identify and prioritize related factors. Despite Iran's low contribution to the tourism industry, it's essential to investigate the agents affecting the industry’s growth and determine the factors affecting the increase of tourists entering the country. For this purpose, the dynamic econometric model of international tourism demand has been investigated in this research, and the determination of factors in the arrival of international tourists to Iran has been analyzed. In this regard, the tourists entering Iran from 50 different countries from 2008 to 2016 were examined; The effect of economic factors such as the Gross Domestic Product of origin countries, Consumer price index (relative price of tourism) and crude oil price, and non-economic factors such as the number of rooms, political stability and the effect of the boycott were measured as dummy variable on the demand of incoming tourists. For this purpose, the demand of incoming tourists was estimated using three models, including economic, non-economic, and hybrid models using the GMM estimator for the dynamic panel data model and EViews10 software. The research findings indicate that in addition to economic variables, non-economic factors also affect the amount of inbound tourism demand in Iran. Gross Domestic Product among economic variables and political stability among non-economic variables have had a more profound impact.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، گردشگران ورودی به ایران از پنجاه کشور طی دورۀ زمانی 2008 تا 2016 بررسی و تأثیر عوامل اقتصادی همچون تولید ناخالص داخلی کشورهای مبدأ، قیمت مصرفکننده (قیمت نسبی گردشگری) و قیمت نفت خام و عوامل غیراقتصادی همچون تعداد اتاقها، ثبات سیاسی و اثر تحریم بهعنوان متغیر ساختگی (دامی) بر تقاضای گردشگران ورودی سنجیده شده است.
جدول 1: بررسی برخی مطالعات انجامشده مرتبط با موضوع پژوهش عنوان پژوهش, نویسنده , سال انتشار, متغیرهای مستقل بهکاررفته در پژوهش, نتیجۀ پژوهش عوامل تعیینکنندۀ ورود گردشگران به آفریقا: تجزیهوتحلیل رگرسیون دادههای پانل, ناده و سایمن 1 , 2005, تأثیر درآمد، قیمتهای نسبی، هزینۀ سفرهای هوایی، زیرساختها، بازاریابی و اطلاعات، ثبات س > ایمنی شخصی، جغرافیا و سلامت گردشگران, متغیرهای اصلی سفر به آفریقا شامل ثبات سیاسی، بازاریابی و اطلاعات و سطح توسعهیافتگی است و درمقابل، سطح درآمد کشور مبدأ، قیمتهای نسبی و هزینۀ سفر در تقاضای گردشگران از کشورهای توسعهیافته تأثیر چندانی ند > تقاضای گردشگری در ما > تجزیهوتحلیل مجموعههای زمانی مقطعی, حنیفه 2 n"/>n"/>, 2010, عوامل کلیدی اقتصادی مانن ، قیمت، نرخ ارز، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI)، فاصله، جمعیت و بحران اقتصادی, رابطۀ قوی بین عوامل کلیدی اقتصادی و تصمیم برای سفر بین گردشگران وجود دارد.
برآورد تابع تقاضای گردشگری با استفاده از رویكرد پنل دیتا (مورد مطالعه: ایران و كشورهای منتخب(, فرزین و خزائی پول, 1395, قیمت نسبی گردشگری در مقصد، تولید ناخالص داخلی كشورهای مبدأ، تعداد تخت در تأسیسات اقامتی در مقصد، زیرساختهای مقصد و متغیر مجازی تحریمهای بینالمللی, متغیرهای تعداد فرودگاه و تعداد هواپیما، تعداد تخت در تأسیسات اقامتی و سرانۀ تولید ناخالص داخلی دارای اثر مثبت بر تقاضای گردشگران و در مقابل، قیمت نسبی دارای اثر منفی بر متغیر وابسته (تعداد گردشگران ور Naudé & Saayman Hanafiah & Harun در این پژوهش، بهمنظور تحلیل دقیقتر عوامل تأثیرگذار در گردشگری ورودی به ایران، متغیرهای مستقل در دو بخش اقتصادی و غیراقتصادی بررسی شده است.