چکیده:
جهان طبیعت، عالم ماده و حرکت و تضاد است. ماهیت چنین عالمی، ملازمت سلامتی و بیماری است. در نگاه سطحی و ظاهری، بیماری تنها شرّ و تباهی با خود دارد، اما در جهانبینی توحیدی، هیچ شرّ مطلقی در هستی وجود ندارد و در هر امر بهظاهر ناخوشایندی، حکمتها و فوایدی نهفته است و بیماری نیز از این قاعده مستثنا نیست. در روایات معصومان (ع)، به حکمتهای بیماری پرداخته شده است. بررسی همه روایات، چندین پژوهش نیاز دارد؛ این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، درصدد بررسی اجمالی حکمتهای بیماری در انسان از دیدگاه برخی احادیث است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که اول، رنجوری و درماندگی بیمار سبب پالایش نفس او میشود؛ دوم، در مراحل عالی ایمان، بیماری موجب نزدیکی بنده به خداوند میشود؛ سوم، نظام دقیق الهی بر کیفر و پاداش مبتنی است و از دیگر حکمتهای بیماری، کیفر تبهکاران و پاداش به مؤمنان است؛ چهارم، گاهی بیماری سببساز مرگ است. این حکمت بیماری، همسو با قوانین و سنتهای الهی حاکم بر عالم ماده است. پنجم، بیماری آمرزش الهی را دربر دارد. امام سجاد (ع) در نیایش خود، خداوند را به وساطت بیماریای ستایش میکند که آمرزش الهی را دربر دارد؛ و ششم، بیماری سبب توجه قلبی بنده گناهکار به خداوند است و این امکان را فراهم میکند که ایمان از زبان به درون قلب وارد شود.
Nature is the world of material, movement, and contradiction. The nature of such a world is accompanied by health and illness. From the superficial view, disease only carries evil and destruction; however, from the monotheistic worldview, there is no absolute evil in existence, and in every apparently unpleasant matter, some wisdom and benefits are hidden, and disease is no exception. In the traditions of the holy innocents (pbuth), the wisdom of illness has been discussed. Examining all traditions requires several studies; this research was based on a descriptive and analytical method in order to briefly examine the wisdom of illness in humans from the perspective of some hadiths. The findings of the research indicated that, firstly, the patient's suffering and helplessness caused his soul to be refined. Secondly, in the high stages of faith, illness causes the servant to be close to God. Thirdly, God's precise system is based on punishment and reward; among other wisdoms of disease is punishment of criminals and rewards to believers. Fourthly, sometimes disease causes death. This wisdom of disease is in line with divine laws and traditions governing the material world. Fifthly, illness includes divine forgiveness. In his prayer, Imam Sajjad (a.s.) praises God for the illness that involves God's forgiveness. Sixth, illness causes the heart of a sinful servant to pay attention to God and makes it possible for faith to pass from the tongue to the heart.
خلاصه ماشینی:
نگاهی به حکمتهای بیماری در انسان از دیدگاه برخی احادیث سعیده موسوی1، رسول محمدجعفری2* مقدمه بیان مسئله و پرسش اصلی تحقیق عالمی که انسانها در آن تولد، رشد و وفات دارند و روح الهی در کالبد جسمانی قرار گرفته است، عالم ماده و حرکت و تضاد است.
آموزههای برجایمانده از اهل بیت (ع) -که از آنها با عنوان روایات یاد میشود- آکنده از مطالبی است که به حکمتهای بیماری پرداخته شده است و بررسی همه آنها، به پژوهشهای متعددی نیاز دارد.
با این وجود، تردیدي نیست که لازمه عالم ماده، وجود بیماری است و در کنار رنجهایی که برای آن است، منافع، مصالح و حکمتهایی دارد که در روایات معصومان (ع)، از آنها سخن به میان آمده است.
در روایات آمده است: «بیماران، دوستان خدا هستند» (12)، همچنین نقل شده است که «انسان در پیشگاه خداوند مرتبهاي دارد که با عمل خویش بدان نمیرسد، تا آن هنگام که به ابتلایی در جسم خود آزموده شود و بدین واسطه، به آن مرتبت برسد» (12).
او بیماری را فعل خداوند نسبت به بنده میداند که این فعل الهی در عوض گناهان بنده و برای آمرزش آنها است و چون گناهان را زدوده است، درخور اجر و پاداش نخواهد بود.
روایات آمرزش گناهان بیمار در این روایات، تنها به نقش بیماری در آمرزش گناهان اشاره شده و در آنها، سخنی از پاداش به میان نیامده است.
روشن است که این روایات درصدد نفی پاداش به بیمار نیستند و تنها به یکی از حکمتهای بیماری پرداختهاند.
Sin, disease, and their educational consequences from Quran and Hadith viewpoint.