چکیده:
زمینه و هدف: همزمان با پیشرفتهای روزافزون علوم ارتباطات و فناوری اطلاعات، شاهد تغییر جبهههای نبرد، از سرزمین به مفهوم سنتی آن به سرزمین در مفهوم مجازی و اعمال توسلبهزور و اقدامات خصمانه در فضای سایبری از طریق حملات سایبری هستیم. حملات سایبری، همچون سایر حملات به روشهای سنتی، به عنوان مظهر قوه قهریه کشورها علیه یکدیگر شناسایی شده و با توجه به آثار مخرب و گاه، فاجعهبار آنها، لزوم رعایت اصول و قواعد حقوق بینالملل بشردوستانه در آنها، موضوعی بااهمیت است که مورد توجه محققان زیادی بوده و در اسنادی چون دستورالعملهای تالین، بررسی شده است.
روش: این تحقیق، با نگاهی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از شیوه مطالعات کتابخانهای انجام شده است.
یافته ها و نتایج: در این تحقیق، تلاش شده است اصول اساسی حقوق بشردوستانه بین المللی، در ارتباط با حملات و جنگهای سایبری، پس از بیان تعاریفی از اصول اساسی حقوق بینالملل بشردوستانه و بررسی این اصول در اسناد مرتبط و نیز، دستورالعملهای تالین، به عنوان سندی غیرالزامآور در راستای عرفیکردن حقوق بینالمللی مربوط به حملات سایبری، هدف تحقیق، یعنی، لزوم رعایت این اصول با توجه به شرایط قابلپیشبینی در حملات سایبری را اثبات نموده و به شیوه تعمیم این اصول اساسی، به حملات سایبری پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
١. حملات سايبري و حقوق بشردوستانه بين المللي حقوق مخاصمات مسلحانه ، يا حقوق بشردوستانه بـين المللـي، مجموعـه قواعـد حقـوق بـين المللـي است که ضمن تعيين حقوق افراد انساني و کشورها در مخاصمات مسـلحانه ، اعـم از بـين المللـي يـا غيربين المللي، تکاليف افراد و کشورها را نيز در آن مخاصمات مشخص ميکند؛ با محـدود کـردن صدمات و لطمات ناشي از مخاصمات مسلحانه و ممنوع کردن استفاده از برخي سلاح هـا، از افـراد نظامي و غيرنظامي و نيز اهداف غيرنظامي در مخاصمات مسلحانه حمايت ميکند (ضيايي بيگدلي، ١٣٩٠، ٢)؛ بنابراين ، حقوق بين الملل بشردوستانه ، حقوق هـدايت رفتـار در مخاصـمات مسـلحانه بـا نگاهي به کاهش آلام و رنج بشر ميباشد (دينستين ٩، ٢٠١٦: ٢٠) که در مورد هدف قـرار دادن هـر 1 Jashua 2 Ghostnet 3 Shadow in cloud 4 Arora 5 Flame 6 Duku 7 Viper 8 Stuxnet 9 Dinstein 279 شــخص يــا شــيءاي صــرف نظــر از ابزارهــا و روش هــاي جنگــي بــه کــار رفتــه ، اعمــال مــيشــود (دستورالعمل تالين ١ ١، ٢٠١٣: قاعده ٣٠).
قاعده ٨٢ دستورالعمل تالين ٢، بيان داشته است «يک مخاصمه مسلحانه بين المللـي، در صـورت وجود عمليـات هـاي متخاصـمانه ميـان دو يـا چنـد کشـور کـه ممکـن اسـت شـامل يـا محـدود بـه عمليات هاي سايبري باشند، وجود دارد»؛ معيارهاي عموما پذيرفته شده براي وجود يـک مخاصـمه مسلحانه بين المللي، که بازتاب حقوق بين الملل عرفي هستند، از کنوانسـيون هـاي ١٩٤٩ ژنـو گرفتـه شده اند که مقرر ميدارد: «کنوانسـيون حاضـر بـر کليـه مـوارد اعـلام شـده بـه عنـوان جنـگ و هـر مخاصمه مسلحانه ديگري که ممکن است ميان دو يا چند طرف معظم متعاهد در بگيرد، حتـي اگـر وضعيت جنگي از سوي يکي از آن ها به رسميت شناخته نشده باشد، ا عمال خواهد شد.