چکیده:
ادبیات کودکان با توجه به نیازهای مخاطبان آن شکل میگیرد. نویسنده کودک باید ویژگیها، نیازها و علایق مخاطب را بشناسد. این شناخت، از طریق مطالعه درباره کودک، بررسی کتابهای مورد علاقه کودکان و نظرسنجی از آنان و کسانی که با آنان سروکار دارند، به وجود میآید. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کتابهای پرخواننده کودکان، نظرسنجی از کودکان و مربیان ایشان، بهمنظور یافتن ویژگیهای کتاب مطلوب از دیدگاه کودکان است و در پایان مقایسهای میان دیدگاهها و مشخصات کتابها صورت گرفته است. در مرحله نخست، به روش میدانی و حضور در کتابخانههای کانون پرورش فکری به استخراج پرخوانندهترین آثار کانون دربازه زمانی (1385-1395) پرداخته شد و تحلیل آثار به روش تحلیل محتوا صورت گرفت. در مرحله دوم، دو پرسشنامه محققساخته از کودکان (6-12ساله) و یک پرسشنامه برای مربیان کودک تنظیم شد و پس دریافت پاسخها، مقایسهای میان دیدگاههای کودکان و مربیان کودک، انجام گرفت. براساس پاسخهای مندرج در پرسشنامه کودکان، میتوان گفت کودکان میخواهند از کتابشان بیاموزند و لذت ببرند و در عین حال که برای فهمیدن تلاش ذهنی میکنند، زبان کتاب را بفهمند. درحقیقت، یکی از مهمترین راهها برای ترویج کتابخوانی و علاقهمند کردن کودکان به خواندن، ارتقای کیفیت کتابهای کودکان و نوجوانان براساس نیازها و علایق ایشان است.
Children's literature is formed according to the needs of its audiences. The author writing for children, must know the characteristics, needs and interests of the audience. This information is achieved through studying about children, examining children's favorite books and surveying of children and those dealing with them. This study aims to investigate the most read children's books, surveying of children and their educators in order to find the characteristics of the desirable book from the children's viewpoint. Finally, a comparison is conducted between the views and features of the books. At first step, the most read works of the intellectual development center were extracted during 2006-2016 by field method and attendance at libraries of the center as well as the works were analyzed through content analysis method. In second step, two researcher-made questionnaires of 6-12 year-old children and a questionnaire for child educators were set up. After receiving the answers, a comparison was made between the views of children and their educators. It is concluded that, based on the answers in the children's questionnaire, children want to learn and enjoy their books while making a mental effort to understand the language of the books. In fact, improving the quality of children's books based on their needs and interests is one of the most important ways to promote book reading and make children interested in reading.
خلاصه ماشینی:
ازآنجاکه هدف ادبیات تأثیرگذاری بر مخاطب است و توجه بـه مخاطـب و نیازهـای او در ادبیات کودک اهمیت شایان توجهی دارد، کتاب هایی که برای کودک نوشته مـی شـود، بایـد بـا معیارهای کودکانه او درخصوص کتاب موردعلاقه اش مطابقت داشته باشد؛ بنابراین می توان بـا بررسی کتاب های پرخواننده کودکان ، نظرسنجی از آنان و کسانی که به نوعی بـا آنـان سـروکار دارند، به این معیارها دست یافت .
هدف از انجام این پژوهش بررسی کتاب های پرخواننـده کودکـان در بـازه زمـانی ده سـاله (١٣٨٥-١٣٩٥)، نظرسنجی از کودکان و مربیان کانون پرورش فکری در سطح استان فارس بـه منظور دست یابی بـه معیارهـای کودکـان در انتخـاب کتـاب دلخواهشـان اسـت و در نهایـت مقایسه ای میان مشخصات کتاب های پرخواننده و نظر کودکان و مربیان ایشان انجام می شود.
بیراکتار (٢٠٢١) در پژوهشی با عنوان «ارزش های ادبیات کودکان ؛ نظر آنـان دربـاره کتـاب موردعلاقه شان »، تأثیرات مثبت ادبیات کودکان را در مخاطبان آنان مورد بررسی قرار داده است و به این نتیجه رسیده اسـت کـه کودکـان بیشـتر بـه شخصـیت و طـرح اهمیـت مـی دهنـد و داستان های ماجرایی و طنز را بیشتر دوست دارند.
بر این اساس در میان پژوهش های صورت پذیرفته و در فرایند جستجو، هیچ پژوهشی یافته نشد که در آن به بررسی آثار پرخواننـده کـانون پـرورش فکـری (١٣٨٥-١٣٩٥) و معیارهـای کودکان (گروه سنی ب و ج ) در انتخاب کتاب موردعلاقه شان و مربیان کانون پرورش فکری و مقایسه نظرات ایشان به منظور دستیابی به علایق و سلایق کودکان و جایگـاه ایشـان در عرصـه نقد کتاب های کودک پرداخته شده باشد.
"Value of Children’s Literature and Students’ Opinions Regarding Their Favourite Books", International Journal of Progressive Education, 17(4), 341-357.