چکیده:
این مقاله به واکاوی اندیشههای «نوربرت الیاس» در زمینه نقش و کارکرد ورزش در تحولات و تغییرات اروپا میپردازد. «الیاس» یکی از پیشقراولان حوزه جامعهشناسی ورزش بر آن است که «ورزش» کلید شناخت جوامع و ابزاری جهت تحلیل فرهنگ و ساختارهای حاکم بر جامعه است. او ورزش را محملی برای خویشتنداری و تعدیل خشونتها در راستای تغییرات اجتماعی و فرایند متمدنشدن میپنداشت. سؤال اساسی این مطالعه ناظر بر این است که آیا ورزش در تغییرات و تحولات اجتماعی و فرهنگی اروپا در راستای متمدن شدن نقش داشته است؟ در این مقاله از روش تحقیق تاریخی ـ اسنادی و فن کتابخانه جهت گردآوری مطالب استفاده شده، بهطوری که نخست به تشریح زندگی و کاربست نظریات اجتماعی این جامعهشناس که در پی ارائهی الگویی جهت کشف علل تغییر و تحول در رفتار اروپائیان و چگونگی پیدایش تمدن مدرن غرب بوده، پرداخته شده و نقش ورزش و بازیها در این وادی تبیین شده است. سپس نیمنگاهی به بنمایههای آراء الیاس در جامعهشناسی ورزش انداخته شده و دیدگاه مثبت وی به ورزش و بازیها مورد واکاوی قرار گرفته است. آنگاه به تحلیل کارکردهای ورزش از چشمانداز وی که ورزش را فراتر از ورزش و یکی از شاخصهای تأثیرگذار در تغییرات اروپا میپنداشت، پرداخته شده است. در این مقاله همچنین به تشریح بازی و مدلهای آن بهعنوان یک فرایند اجتماعی مبادرت شده، زیرا که الیاس، جهان را به یک بازی بزرگ تشبیه کرده و بر آن بود که بازی و مدلهای آن ناظر بر حیات اجتماعی و تشکیلدهندهی روابط انسانی و موتور تحرکه تغییرات اجتماعی هستند. سرانجام در بخش پایانی این نوشتار، سیر تحول این پدیده و روند دگردیسی آن از بازیهای سنتی و خشن به ورزشهای مدرن و صلحآمیز مورد تحلیل قرار گرفته است. فرایندی که در آن ورزش بر الگوهای رفتاری اروپائیان تأثیر گذاشته و فرایند «ورزشیشدن» را در جامعه فراگیر کرده تا بستر را برای ایجاد تغییرات و تحولات و گسترش تمدن اروپا فراهم نماید.
The following article explores the ideas of Norbert Elias, a vanguard in the sociologist of sport. A philosopher who saw "sport" as the key to understanding societies and a tool for analyzing the governing structures of society, and saw it as a vehicle for self-control and moderation of violence in the civilizing process. In this article, we first explain the life and application of the theories of this tireless sociologist who sought to provide a model for discovering the causes of change in European behavior and how modern Western civilization originated, and the role of sport and games in this valley. Then, a look at the basics of "Elias" views in the sociology of sport is taken and his positive view of sports and verification of games. Then, the functions of sport are analyzed from his perspective, which considered sport beyond sport. In another paper, the game is described as a social process and its models for sociological explanations, because "Elias" likened the world to a big game and believed that the game and its models govern social life. And constitute human relations. Finally, in the final part of this article, the evolution of this phenomenon was examined and its change process from traditional and violent games to modern and peaceful sports was analyzed. The process in which sport influences the behavioral patterns of Europeans and the process of "sportization" process in society as a whole to provide the basis for the creation and expansion of Western civilization.
خلاصه ماشینی:
سؤال اساسی این مطالعه ناظر بر این است که آیا ورزش در تغییرات و تحولات اجتماعی و فرهنگی اروپا در راستای متمدن شدن نقش داشته است ؟ در این مقاله از روش تحقیق تاریخی ـ اسنادی و فن کتابخانه جهت گردآوری مطالب استفاده شده ، به طوری که نخست به تشریح زندگی و کاربست نظریات اجتماعی این جامعه شناس که در پی ارائه ی الگویی جهت کشف علل تغییر و تحول در رفتار اروپائیان و چگونگی پیدایش تمدن مدرن غرب بوده، پرداخته شده و نقش ورزش و بازی ها در این وادی تبیین شده است .
الیاس در این مطالعات تاریخی خود به دگرگونی ها و تغییرات اجتماعی و فرهنگی بعضی از بازیها و سرگرمی ها از دوران باستان و عهد عتیق تا قرون وسطی و عصر جدید پرداخته و معتقد بوده که نبردها و رقابت های تن به تن از زمان یونان باستان و جنگ گلادیاتورها در روم باستان و نبردهای مرگ بار آنها تا بازیهای خشن جوامع روستایی سده های میانی ، بنا به دلایلی به تدریج خشونت شان وانهاده شد (قدیمی و همکاران ، ١٣٩٧: ١٣٣) و از خطرات جانی آنها کاسته و خوی درندگی و پرخاشگری آنها رفته رفته سرکوب شد و این تمایلات ویران گر، پنهان یا تعدیل گردید و نهایتاً در فرایند تغییرات و متمدن شدن اروپا نقش مؤثری داشته است .