چکیده:
نشانهشناسی، یک روش پژوهش کیفی است که به بررسی انواع نشانهها، تعبیر آنها و قواعد حاکم بر نشانهها میپردازد و ابزاری پژوهشی برای فهم حقیقت پنهان در پس علائم، رموز و نشانهها و نمادهاست. اهمیت این تحلیل به گونهای است که برخی نشانهشناسان ادعا میکنند میتوان همه چیز را تحلیل معناشناسانه کرد؛ معناشناسی از نظر آنان ملکه علوم تفسیری محسوب میشود؛ یعنی شاهکلیدی است که با کمک آن، معنی همة امور ریزودرشت دنیا برای ما روشن میشود. نشانهشناسی کمک میکند تا افراد دنیای اطراف خود را بهواسطة نشانهها، درک و نظامهای نشانهای رمزگذاری شوند و افراد از طریق این نشانهها، با جهان پیرامون خود رابطه برقرار کنند. در این پژوهش، با هدف ترکیب نتایج پژوهشهای انجامشده در زمینة روششناسی تحلیل نشانهشناختی، با استفاده از روش فراتحلیل انجام شده است. این پژوهش با فرایند مشخص، ابتدا تاریخچة پیدایش اصول، تکنیک و نظریههای این روش و در ادامه، با مقایسه این مباحث با سایر مقالات موردنظر در این زمینه از طریق رویکرد فراتحلیل، سعی در ارائة فرایندی بهروزشده از روششناسی تحلیل نشانهشناختی دارد.
خلاصه ماشینی:
واکاوي معني نهفته در پيام اين روش علاوه بر استخراج معاني صريح ، به واکاوي معناي پنهـان مـتن مـيپـردازد؛ زيـرا حقيقـت معنـا در پيـام ارتباطي، تنها در قاب نظام هاي نشانه اي استفاده شده در آن پيام متجلي است .
تحليل متون چندنظامه اين روش را ميتوان در مورد متن هايي به کاربرد که بيش از يک نوع نظام نشانه اي و نشانه در ساخت آنهـا بـه کـار رفته است (مثلا متون سمعي و بصري) و بر ايشان هيچ نوع دستور زبان جاافتاده ، يا فرهنـگ لغـات معتبـري يافـت نميشود.
٣. تحليل نشانه شناختي در ديگر حوزه ها اهميت اين روش ، تنها در حوزه ارتباطات نيست ، بلکه پيرس معتقد بود: اين جهان سرشار از نشـانه هاسـت ؛ هرچنـد کـه منحصرا از آنها تشکيل نشده باشد.
نشانه شناسـي، بـه جـاي استفاده از ايده ها، معناهايي که نسبت به متن خارجي هستند و به جاي نشان دادن اينکه چگونه ايـن معناهـا در مـتن منعکس ميشوند، ديدگاهي که هنوز در فضاهاي آکادميک پذيرفته است ، نقطه شروع کـار خـود را مطالعـه زبـان و ساختارهاي واقعي و عيني متن قرار ميدهد که چگونه اين معناها، ساختاربندي مـيشـوند و چـه معنـايي را منتقـل ميکنند.
بعد لانگ يا زبان که براي سهولت تعميم به ساير نظام ها از آن به نام رمزگان نيز ياد ميشود، شامل نظامي از تفاوت ميان نشانه ها ميباشد که کاملا انتزاعي و اجتماعي بوده و به صورت بالقوه در آن واحد وجود دارد (سـجودي، ١٣٨٣، ص ٢٤).