چکیده:
ازجمله تاثیرگذارترین مسائل در راه دستیابی به علوم انسانی اسلامی، نحوه مواجهه با علوم غربی است. حل این مسئله تاثیر مستقیمی بر میزان بهرهمندی از این علوم خواهد گذاشت. در اینباره نظریات متفاوتی مطرح است؛ از روشنفکران سکولار گرفته که علم و فناوری غربی را تنها راه پیشرفت تلقی میکنند، تا برخی پژوهشگران دینی که قائلاند در علم و تمدن غربی هیچ برگ زرینی یافت نمیشود که قابل استفاده باشد. هدف این پژوهش آن است که نحوه مواجهه با علوم غربی را در دیدگاه علامه مصباح یزدی واکاوی کرده، براساس آن میزان بهرهمندی از این علوم را بررسی نماید. روش پژوهش «توصیفی» و از نوع «تحلیل اسنادی» است. از منظر آیتالله مصباح یزدی، در مواجهه با علوم غربی آسیبهایی وجود داشته که باید از آنها برحذر بود. نحوه مواجهه صحیح، «غربپژوهی» است و باید در این زمینه نقد و گزینش کرد. اما به عللی میزان بهرهمندی از این علوم در بیشتر ساحتها حداقلی است، بهویژه مبانی و پیشفرضها، روششناسی عقلی و نقلی و جنبه هنجاری علوم انسانی. اما بهرهمندی از علوم پایه، علوم تجربی و روششناسی تجربی میتواند حداکثری باشد. در اندیشه آیتالله مصباح یزدی، علوم غربی فیالجمله قابل استفاده است، ولی میزان بهرهمندی از آنها در ساحتهای گوناگون، یکسان نیست.
خلاصه ماشینی:
نحوه مواجهه با علوم غربي و ميزان بهره مندي از آنها در انديشه علامه مصباح يزدي سيدروح الله نورافشان / دانشجوي کارشناسي ارشد فلسفۀ دين مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني s.
اگر در جامعه اسلامي بنا باشد علوم انساني اسلامي، مانند حقوق ، سياست ، جامعه شناسي، روان شناسي، و اقتصـاد به کار گرفته شود که هم با مباني اعتقادي اسلام سازگار باشد و هم به لحاظ علمي متقن باشد، لازم اسـت نظريـاتي که مبتني بر مکتب هاي فکري ديگر است ، کنار نهاده شود؛ زيرا اين دو با هم قابل جمع نيست ، وگرنه چنانچه از هـر کدام بخشي برگزيده شود به التقاط فکري و ديني منتهي خواهد شد (مصباح يزدي، ١٣٩١الف ، ج ١، ص ١٥٧).
۵. دين زدگي يکي ديگر از آفت هايي که در مواجهه با علوم غربي، گريبانگير برخي پژوهشگران ميشود اين است که تصـور کننـد دين مانعي براي دستيابي به موفقيت هاي علمي و رسيدن به رفاه مادي و آسايش فردي و اجتماعي اسـت ؛ پـس مـا نيز بايد مانند غربيها ديانت را کنار بزنيم تا به لحاظ علمي و صنعتي پيشرفت کنيم !
در ايـن مرحلـه ، روش هـاي بـه کـار گرفتـه شـده و همچنـين پيش فرض هاي علوم غربي مسلم تلقي ميشود و صـرفا اشـکالاتي بيـان مـيگـردد کـه چـه بسـا از ديـدگاه ديگـر دانشمندان غربي و با همان رويکرد نيز اين اشکالات قابل طرح باشد.