چکیده:
این پژوهش، به دنبال بررسی ویژگیهای یک مجری تأثیرگذار در تلویزیون و تعیین شاخصهای ارزیابی آنها است. بر همین اساس، در تلاش است تا معیاری، جهت ارزیابی مجریان، با استفاده از شاخصهای علمی دقیق و نیز سلسلهمراتب اهمیت این معیارها تدوین کند. پژوهش از نوع آمیختة کیفی و کمی اکتشافی متوالی و روش آن برای گردآوری و تدوین معیارهای مجریگری تحلیل مضمون، برای رتبهبندی معیارها روش AHP و برای گردآوری داده استفاده از مصاحبة عمیق بوده است. جامعة آماری، نخبگان رسانه، شامل مدیران، برنامهسازان، مجریان و استادان علوم ارتباطات، جامعهشناسی و روانشناسی بوده که جهت کشف و رتبهبندی معیارها، 31 نفر از آنها به شیوة گلوله برفی انتخاب شدهاند. یافتهها نشان داد که معیارهای فردی، حرفهای و محتوایی مجریان، با 60درصد، بیشترین اهمیت را نزد خبرگان دارند و معیارهای ارتباطاتی، روانشناختی، سازمانی، جامعهشناختی و فنی در رتبههای بعدی قرار دارند. شاخصههای پرهیز از تقلید، روابط عمومی، دایرة واژگان، هوش بالا، مخاطبشناسی، مدیریت بحران و تشخیص شباهتهای گوینده و مجری از دیدگاه خبرگان، مهمترین ویژگی مجریان حرفهای هستند. همچنین مجریان، باید مواردی فراتر از آنچه تا امروز در مورد اجرا و رسانه میدانستند، بدانند؛ از ویژگیهایی مثل توانایی مهندسی پیام، شناخت از دنیای تبلیغات و جنگ روانی، شناخت تجهیزات، اصطلاحات فنی، تسلط بر اصول روزنامهنگاری، شناخت دقیق از ابزارهای تحقیق و مسائل دینی ـ مذهبی، سواد رسانهای، شناخت از جایگاه مجری و رسانه، توانایی مصاحبهگری برخوردار باشند.
This research seeks to evaluate the characteristics of an influential TV presenter and determine evaluation indicators. Based on this, it’s trying to develop a criterion for evaluating the presenters, using precise scientific indicators and also the hierarchy of importance of these criteria. The research is a combination of qualitative and quantitative exploratory and its method was to collect and formulate the criteria for implementing thematic analysis, to rank the criteria using AHP (Analytic Hierarchy Process) method, and to collect data using in-depth interviews. The statistical population, media elites, includes managers, programmers, presenters and professors of communication sciences, sociology and psychology, and 31 of them were selected in a snowball method to discover and rank the criteria. The findings showed that the personal, professional and content criteria of presenters, with 60 percent, are the most important, and communication, psychological, organizational, sociological and technical criteria are in the next ranks among experts. The indicators of avoiding imitation, public relations, vocabulary, high intelligence, audience knowledge, crisis management and recognizing the similarities between the speaker and the presenter from the experts' point of view are the most important characteristics for professional presenters. Performers also should know more than what they knew about performance and media. Characteristics such as the ability to engineer messages, knowledge of the world of propaganda and psychological warfare, knowledge of equipment, technical terms, mastery of journalism principles, detailed knowledge of research tools and religious issues, media literacy, knowledge of the position of presenter and media, and interviewing ability.
خلاصه ماشینی:
ترتیب اهمیت معیارهای اصلی و زیرمعیارها ردیف معیار وزن نهایی 1 ابعاد جامعهشناختی 223/0 2 تسلط بر مبانی جامعهشناختی 044/0 3 شناخت افکار عمومی 047/0 4 شناخت مسائل دینی ـ مذهبی 021/0 5 انسانشناسی 009/0 6 مخاطبشناسی 102/0 7 ابعاد ارتباطاتی 474/0 8 فن بیان قوی 073/0 9 توانایی مصاحبه 051/0 10 روابط عمومی قوی 157/0 11 مهندسی پیام 126/0 12 زبان بدن قوی 015/0 13 تسلط بر اصول روزنامهنگاری 023/0 14 تسلط بر فنون تبلیغاتی و جنگ روانی 029/0 15 ابعاد روانشناختی 351/0 16 هوش بالا (IQ) 131/0 17 هوش هیجانی (EQ) 057/0 18 بهداشت روان 061/0 19 قدرت روانشناسی 016/0 20 رفتارشناسی 065/0 21 موقعیتشناسی 021/0 22 ابعاد فنی 152/0 23 آشنایی با ابزارها و اصطلاحات فنی 01/0 24 شناخت از گونههای مختلف اجرای تلویزیونی 04/0 25 شناخت از فضای استودیو 022/0 26 مهارت هنری 007/0 27 شناخت و تشخیص تفاوتها و شباهتهای گوینده و مجری 052/0 28 شناخت از شیوههای برنامهسازی 021/0 29 ابعاد سازمانی 303/0 30 شناخت از جایگاه خود و شرح وظایف رسانه 034/0 31 شناخت قواعد و قوانین نظام حاکم بر کشور 037/0 32 قدرت مدیریت جریان های متضاد عقیدتی ـ سیاسی 02/0 33 اخلاق حرفهای 088/0 34 توانایی انجام کار تیمی 022/0 35 مدیریت بحران 102/0 36 ابعاد محتوایی 804/0 37 مدیریت ارائة محتوا 095/0 38 سواد رسانهای 097/0 39 شناخت ادبیات و دستور زبان فارسی 081/0 40 دانش و اطلاعات گسترده 109/0 41 شناخت از هفت هنر 02/0 42 تاریخشناسی 013/0 43 شوخطبعی و لطافت کلامی 041/0 44 محقق و پژوهشگر بودن 028/0 45 دایره واژگان وسیع 14/0 46 قدرت روایتگری 135/0 47 ارجاع و استناد به مستندات 045/0 48 ابعاد فردی 851/0 49 چهرة مناسب 042/0 50 تجربة زیستة قوی 045/0 51 پوشش مناسب 01/0 52 تحصیلات بالا و مرتبط 151/0 53 بررسی بسترهای خانوادگی 032/0 54 کاریزما (آنِ شخصیتی) 186/0 55 آموزشدیدگی 073/0 56 سلامت جسم 025/0 57 مسئولیت اجتماعی 131/0 58 خصوصیات بارز فردی 156/0 59 ابعاد حرفهای 826/0 60 پرهیز از تقلید 221/0 61 دست به قلم بودن 05/0 62 تسلط بر زبانهای خارجی 015/0 63 توانایی اداره میزگرد 131/0 64 شعرخوانی عالی 019/0 65 توانایی اجرای صحنهای 029/0 66 آشنایی با تکنیکهای بازیگری 062/0 67 توانایی گزارشگری میدانی 037/0 68 توانایی اجرا با همکار 189/0 69 توانایی ارتباطگیری با عروسک و جسم بیجان 073/0 جدول 6 نشان میدهد، در ابعاد جامعهشناختی، مهمترین شاخص، مخاطبشناسی با وزن 102/0، در ابعاد ارتباطاتی، روابط عمومی قوی با وزن 157/0، در ابعاد روانشناختی، هوش بالا (IQ) با وزن 131/0، در ابعاد فنی، شناخت و تشخیص تفاوت و شباهتهای گوینده و مجری با وزن 052/0، در ابعاد سازمانی، مدیریت بحران با وزن 102/0، در ابعاد محتوایی، دایرة واژگان وسیع با وزن 14/0، در ابعاد فردی، کاریزما (آنِ شخصیتی) با وزن 181/0 و در ابعاد حرفهای، مهمترین شاخص پرهیز از تقلید با وزن 221/0 است.