چکیده:
حمایت کیفری از هوای پاک دارای اهمیت فراوانی است. به همین سان، مقنن همواره تلاش داشته تا با بهره مندی از تجارب کشورهای دیگر و وضع قوانین مختلف در زمینه محیط زیست، نقیصه های حقوقی را تا حد ممکن بکاهد. همچنین، در نظام حقوقی ایران علاوه بر قوانین، آیین نامه ها و مصوبات فراوانی جهت محافظت از تخریب محیط زیست اجرا شده است که در اغلب آن ها اقدام به جرم انگاری فعالیت های مخرب محیط زیست صورت گرفته است؛ یعنی جرایم زیست محیطی را تبیین کرده است. بااین حال، واقعیت دردآور این است که با وجود تمامی تلاش های قوه مقننه، مجریه و قضاییه، جایگاه کشور ما در سطح جهانی از لحاظ حفاظت از زیست بوم و مواضع زیست محیطی مقبول نیفتاده است. در این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، به تحلیل و بررسی حمایت کیفری از هوای پاک و چالش های موجود در این زمینه پرداخته و راهکارهای مناسب ارایه شده است.
Criminal protection of clean air is very important. In the same way, the legislator has always tried to reduce the legal defects as much as possible by benefiting from the experiences of other countries and enacting various laws in the field of environment. Also, in Iran's legal system, in addition to laws, many regulations and approvals have been implemented to protect the environment from destruction, most of which have criminalized environmentally destructive activities; that is, they have explained environmental crimes. However, the painful fact is that despite all the efforts of the legislature, executive and judiciary, the position of our country at the global level in terms of protecting the ecosystem and environmental positions has not been accepted. In this research, with the analytical-descriptive method and using library resources, the criminal protection of clean air and the challenges in this field have been analyzed and appropriate solutions have been presented.
خلاصه ماشینی:
ازاین رو، با عنایت به مسائل پیش گفته و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق در خصوص هوای پاک و چارچوب حقوقی، مسئولیت دولت جمهوری اسلامی ایران در این زمینه با عنایت به ارتباط مستقیم موضوع پژوهش با جان و حیات بشری و نیز شکل گیری مسائل نوظهور مرتبط با آلودگی هوا (پدیده ریزگردها)، بیش ازپیش احساس می گردد.
تلاش تقنینی عصر پهلوی بر تبیین هوای پاک و سالم در قانون اساسی کشور که مهم ترین و بالاترین سند در نظام حقوقی کشور تلقی می گردد، مسئله محیط زیست تا قبل از انقلاب اسلامی مسکوت بوده و ذکری از موضوعاتی از این قبیل نشده است اما باید گفت که اولین ورود و موضع گیری نظام حقوقی در مواد ١٧٩ و ١٨٠ قانون مدنی ایران مصوب ١٣٠٧ در حوزه محیط زیست رخ داده است .
در این اصل اشاره شد که از محیط زیست باید حفاظت شود چراکه برای رفاه نسل امروز و نسل آتی ارزشمند است ، نه اینکه مجموعه محیط زیست خود به عنوان منبع مستقل حق در نظر گرفته شود ولی از آن جهت که آلودگی محیط زیست را ممنوع اعلام نموده و به دلیل جایگاه حقوق بشری محیط زیست (نسل سوم حقوق بشر) که ناشی از همبستگی و برادری است و بر اساس پذیرش این دیدگاه است که دولت ایران غالب اعلامیه ها و کنوانسیون های محیط زیستی بین المللی را پذیرفته و تصویب کرده است (بابائی مهر، ١٣٨٩: ١٦٥).