چکیده:
در چند دهه اخیر به دنبال تغییرات سیاسی اجتماعی و تغییر نگرش جامعه به مسائل زنان و زمزمههای آزادی آنان، داستاننویسان توجه خاصی به موضوع زنان داشتهاند و نوع نگرش جامعه به مسئولیتها و حقوق زنان در آثار آنان نمودار است. بررسی سیمای زنان در ادبیات و جامعه ضروری است؛ لذا در این پژوهش دو رمان جزیرهی سرگردانیِ سیمین دانشور و شوهر آهو خانم از علیمحمد افغانی مورد بررسی قرار گرفت. هدف از نقد این دو اثر بررسی تقابل زنان با تبعیض و خشونت اجتماعی آنان است. مسائلی که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است، مواردی چون: جلوههای مردسالاری، خشونت علیه زنان، نگرش جامعه به زن، اعتقاد به برتری مرد، ضعف زنانه، فمینیسم و ... است. در این بررسیها به کتب جامعهشناختی استناد شده است. در پایان مسائلی که در داستانها مورد بحث قرار گرفته است، با یکدیگر مقایسه شده و مشخص شده در هر داستان کدام یک از عناصر پررنگتر و کدام کمجلوهتر است. نتایج حاکی از آن بود که در هر دو رمان نگاه منفی جامعه به زنین و وضعیت نابرابر میان زنان و مردان عامل اصلی خشونت و تبعیض به زنان است.
In recent decades, following socio-political changes and changes in society's attitudes towards women's issues and whispers of their freedom, novelists have paid special attention to the issue of women and the society's attitude towards women's responsibilities and rights is shown in their works. . It is necessary to study the image of women in literature and society; Therefore, in this study, two novels of the wandering island of Simin Daneshvar and Ahoo Khanum's husband by Ali Mohammad Afghani were examined. The purpose of criticizing these two works is to examine the confrontation between women and their discrimination and social violence. The issues discussed in this article are: manifestations of patriarchy, violence against women, society's attitude towards women, belief in male superiority, female weakness, feminism, and so on. Sociological books have been cited in these studies. At the end, the issues discussed in the stories are compared with each other and it is determined which of the elements is more colorful and which is less prominent in each story. The results showed that in both novels, society's negative view of women and the unequal situation between women and men is the main cause of violence and discrimination against women.
خلاصه ماشینی:
بررسي سيماي زنان در ادبيات و جامعه ضروري است ؛ لذا در اين پژوهش دو رمان جزيرة سرگرداني سيمين دانشور و شوهر آهو خانم از عليمحمد افغاني مورد بررسي قرار گرفت .
زماني که استبداد بر جامعه اي حاکم باشد، اثر آن منحصر به پادشاه نيست ، بلکه به اطرافيان و سپس طبقات پايين تر سرايت ميکند و از ثمرة اين گونه حکومت ها آن است که مردان به دليل نيروي جسماني قويتر همواره زنان را تحت ستم و ظلم قرار داده و آنها را تحقير ميکنند.
پس ميتوان نتيجه گرفت که ، زايش و فرزند پروري و تحرک کمتر زن در پهنۀ اجتماعي، همواره او را به لحاظ اقتصادي وابسته و دست نشانده کرده و زمينه را براي آسيب پذيري بيشتر وي فراهم ميآورد و تا زماني که ساختار جامعه بر نابرابري اجتماعي استوار باشد و ارزش ها و نگرش هاي خشونت در جامعه وجود داشته باشد و تحمل گردند، تا زماني که دگرگونيهاي اساسي در قوانين جامعه ايجاد نشود و تسهيلات لازم در اختيار افراد قرباني از جمله زنان ، قرار نگيرد، و هم چنين تا زماني که انجام دادن هر نوع عمل خشن در جامعه مورد تقبيح قرار نگيرد، امکان برخورد با اين پديده ، يعني خشونت ، وجود ندارد.
» (همان : ٢٩٢) گرچه تنش هاي اجتماعي و سياسي و اجتماعي وصف شده در آثار دانشور غالبا وضع دو قطبي بودن را از دست ميدهند و تضادهاي اقتصادي و سياسي را به تضادهاي فکري فرو ميکاهند يا به نوعي در دو سويۀ جمع آوردن متضاد به پايان ميبرند، اما با اين همه طرح مشکل ها از سوي نويسنده که با مبالغي از وسعت نظر و توجه به واقعيت هاي ريز و درشت جامعۀ ما همراه است ، نشان از بينشي متفکرانه دارد و در جهاني به دقت واکاوي ميشود.