چکیده:
بیان مسئله: هنر پیکرنگاری درباری از هنرهای اصلی دورۀ قاجار است که تا دورۀ مظفرالدین شاه نیز ادامه داشته است برخی از آثار این دوره پیکر نگارهها، به ویژه پیکرنگاری درباری از مظفرالدین شاه که تا کنون، چندان مورد توجه نبودهاند. محور کار پژوهش حاضر مطالعۀ هنر نقاشی پیکرنگاری درباری دورۀ مظفرالدین شاه و بررسی نمونههای متنوع نیمتنه و تمامقد ارائه شدۀ از او است. برهمین اساس در این پژوهش سؤال اصلی پژوهش حاضر به این قرار است: نقاشیهای پیکرنگاری دورۀ مظفرالدین شاه قاجار، دارای چه ویژگیهای ساختاری و محتوایی هستند؟هدف: شناخت آثار نقاشی دوره قاجار به عنوان بخشی از آثار هنر ایران از اهداف این پژوهش است.روش پژوهش: پژوهش پیش رو توصیفی-تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانهای و نمونههای تصویری موزهای صورت گرفته است.یافتهها: پژوهش حاضر نشان میدهد تلفیق هنر و سیاست در نقاشیهای دورۀ مظفرالدین شاه قاجار از طریق بهکارگیری نمادهای قدرت در تصاویر، در ادامۀ سنتهای تصویری دورههای قبل است. بهکارگیری فراوان نقاشی پیکرنگاری در همۀ دوران قاجار را میتوان تلاشی در جهت مشروعیت بخشیدن به سلطنت دانست، برخی از این نقاشیها نیمتنه و برخی پیکرنگاری تمامقد هستند و تأثیر عکاسی و طبیعتپردازی واقعگرایانۀ غربی در نقاشیها دیده میشود.
Problem Definition:
The Art of Court Portrait Painting is one of the Main arts of the Qajar Period, Which Continued Until the Period of Muzaffar al-Din Shah. The Focus of the Current Research is the Study of the Art of Court Portrait Painting during the Period of Muzaffar al-Din Shah and the Examination of Various half-length and full-length examples presented by him. Based on this, in this Research, the Main Question of the Current Research is as follows: What are the Structural and Content Characteristics of the Portrait Paintings of Mozaffar al-Din Shah Qajar period?
Objective
Knowing the Paintings of the Qajar Period as a Part of Iranian art is one of the Goals of this Research. Research
Method
The Present research is Descriptive-Analytical and has been Carried out Using library Sources and Museum Image Samples.
Results
The Current Research Shows that the Integration of Art and Politics in the Paintings of Mozaffaruddin Shah Qajar period Through the use of Symbols of Power in the Images is a Continuation of the Pictorial Traditions of the Previous periods. The Extensive use of Portrait Painting Throughout the Qajar Period can be Seen as an Attempt to legitimize the Monarchy, Some of These Paintings are Half-Length and Some are Full-Length Portraits, and the Influence of Western Realistic Photography and Nature Can be Seen in the Paintings.
خلاصه ماشینی:
محور کار پژوهش حاضر مطالعۀ هنر نقاشی پیکرنگاری درباری دورة مظفرالدین شاه و بررسی نمونه های متنوع نیم تنه و تمام قد ارائه شدة از او است .
درمجموع ، می توان نتیجه گرفت که مقالات و کتب مربوط به مطالعۀ آثار پیکرنگاری مظفری اندک بوده و این زمینۀ پژوهشی علیرغم اهمیت موردغفلت ، نسبت به دیگر دوره های هنر قاجار، واقع شده است و بیشتر به زندگی و دوران ولیعهدی و سه سفر او پرداخته شده و به خصوص درمورد نقاشیهای پیکرنگاری از او پژوهشی جدی انجام نگرفته است ؛ بنابراین در پژوهش حاضر، سعی می شود با بهره گیری از منابع مرتبط و استفاده از نمونه های موجود در هر دوران به بررسی علمی و تحلیل ویژگی های ساختاری نقاشی های پیکرنگاری ازاین دوره پرداخته شود.
با مرگ فتحعلی شاه قاجار، ملقب به «خاقان »، پیکرنگاری درباری از اهمیت آن کاسته شد و در دورة محمد شاه با تغییراتی همراه گشت و در دورة ناصری با ظهور هنرمندانی همچون «ابوالحسن غفاری»، «مزین الدوله »، «محمد غفاری»، سبک هنری پیکرنگاری درباری با تأثیرپذیری از هنر غرب ، عکاسی، هنرمندان تحصیل کرده در غرب و دارالفنون ، سبک هنری متفاوتی پیدا کرد که در هنر نقاشی پیکرنگاری دورة مظفری نیز راه یافت و از تحولات هنری این دوران میتوان به نقاشی نیم تنه نگاری و تمام قدنگاری از مظفرالدین شاه با تأثیرپذیری از هنر عکاسی اشاره کرد که در دورة ناصری آغاز شده بود و یکی از زمینه هایی است که متأثر از سفرهای سه گانۀ مظفرالدین شاه به غرب میتوان جستجو کرد.